روز گذشته در تعطیلی بازارهای بین‌المللی، بازار تهران از بهای سکه و طلای خود کاست. یکی از دلایل این افت قیمت، کاهش حجم معاملات در این بازارها به دلیل رکود ناشی از قرار داشتن در ماه مبارک رمضان است.
در این روز دلار در بازار آزاد نیز همین رویه را پیش گرفت و به 3245 تومان در میانه روز رسید. در همین راستا، تابلوی معاملات بازار قراردادهای آتی بورس کالا نیز که از ابتدای هفته با روند کاهشی کار خود را آغاز کرده بود، دیروز نیز در تمام سررسیدها با افت قیمت روبه‌رو شد؛ اما در میانه روز و در برخی ساعات معاملاتی، روند معاملات به سمت افزایش محدود قیمت در برخی سررسیدها، تغییر جهت داد.
تغییرات متعددی که در یک ماه گذشته از سوی بورس کالای ایران در روند معاملات سکه آتی ایجاد شده است، توانسته تا حدودی بر رونق این بازار بیفزاید؛ به طوری که روز شنبه هفته جاری، در مقایسه با پنج شنبه گذشته، حجم معاملات، با افزایش 3663 قرارداد روبه‌رو شد. در این میان به گفته یکی از مدیران بورس کالا، ارزش معاملات قراردادهای آتی سکه در بورس کالای ایران از ابتدای سال جاری تا پایان هفته گذشته به بیش از 61 هزار میلیارد ریال رسیده است. به گفته وی، این آمار به روشنی گواه این است که به دلیل ضعف ساختاری و نارسایی‌های بسیاری از بازارهای رقیب از جمله بازار مسکن، خودرو و حتی بازار سنتی سکه، بازار معاملات قراردادهای آتی سکه به‌رغم عمر نسبتا کوتاه و حتی با وجود برخی محدودیت‌ها - که از سال قبل در این بازار برای کنترل حجم معاملات اعمال شده بود - با تکیه بر مزایا و ویژگی‌های خود، توانسته است تعداد بسیار زیادی از سرمایه‌گذاران و صاحبان سرمایه‌های خرد را جذب این بازار قانونمند و قابل نظارت کند؛ به گونه‌ای که هم‌اکنون معاملات قراردادهای آتی سکه، سهم قابل توجهی از کل ارزش معاملات بازار سرمایه کشور را به خود اختصاص داده و نقش چشمگیری در رشد، توسعه و بالندگی این بازار ایفا كرده است.
به گفته این مسوول، از جمله مزایای اصلی معاملات قراردادهای آتی سکه، که یکی از ابزارهای مدرن مالی برای فعالان بازار سرمایه و صنعت مالی است، می‌توان به خاصیت پوشش ریسک آن اشاره کرد. پوشش ریسک به معنای اتخاذ موقعیتی در بازار است که هدف از آن به حداقل رساندن یا از بین بردن ریسک (ناخواسته) ناشی از نوسانات و تغییرات قیمت است. به عنوان مثال یک تولید‌کننده یا مصرف‌کننده عمده، برای از بین بردن نااطمینانی و ریسکی که در مورد قیمت آینده محصولات خود با آن مواجه است، می‌تواند به راحتی با اتخاذ یک موقعیت فروش یا خرید در قالب یک معامله آتی با قیمت مطلوب، برای زمان نیاز نسبت به نوسان قیمت‌ها خود را در آینده بیمه کند. از دیگر مزایای این بازار، تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای بورس است؛ اتاق پایاپای هر بورس نقش مهمی را جهت تضمین عملکرد مالی قراردادهای آتی معامله شده ایفا می‌کند و به عنوان پشتوانه قابل اطمینان برای طرفین معامله است. همچنین به گفته این مدیر بورس کالا، هزینه اندک معاملات نیز یکی دیگر از مزایای قراردادهای آتی سکه است؛ چراکه معاملات قراردادهای آتی نسبت به معاملات نقدی از هزینه معاملاتی کمتری برخوردار بوده و معاملات آتی هزینه‌ای معادل 1/0 درصد هزینه معاملات نقدی را دارد.
از سوی دیگر، استفاده از اهرم مالی نیز به عنوان یک مزیت برای قراردادهای آتی سکه متصور است؛ زیرا معاملات قراردادهای آتی در برگیرنده ریسک بالایی بوده و به معامله‌گران فرصت به دست آوردن سود نسبتا خوبی را میدهد؛ به طوری که معامله گر با یک سپرده اولیه می‌تواند معادل کل ارزش دارایی تعهد شده، کسب سود یا زیان کند. به گفته وی، نقد‌شوندگی بالای معاملات از دیگر مزیت‌های این بازار است. در قراردادهای آتی، برای اینکه سرمایه‌گذار قادر به فروش قرارداد آتی باشد، نیاز به مالکیت آن کالا یا آن دارایی معین ندارد و با عمل پیش فروش می‌تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آن را از بازار فیزیکی تهیه کند، که این امر میزان نقد شوندگی معاملات را تا حد بسیار زیادی افزایش میدهد.
وی همچنین بر این باور است که با توجه به مزایای این ابزار مالی، اغلب بورس‌های موفق جهان، استفاده از این قراردادها را روی دارایی‌های پایه منتخب، سرلوحه کار خویش قرارداده‌اند و توانسته‌اند سرمایه‌گذاران را از مزایای آن بهره‌مند سازند. در همین راستا امید است بورس کالای ایران نیز با تنوع بخشیدن به دارایی‌های پایه قراردادهای آتی از جمله محصولات صنعتی و کشاورزی، موجبات بهره‌مندی فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران را از این ابزارهای مالی مدرن فراهم کند.