افزایش افسارگسیخته نقدینگی در کشور و ورود بخش عمده‌ای از پول‌های تازه به بازار سهام از یکسو و آزادسازی سهام عدالت از سوی دیگر، سبب شده تا این روزها شاهد ورود سهامداران جدید به بورس باشیم به‌طوری‌که همزمان با ثبت رکورد جدید در کارنامه سال ۹۹ بورس و عبور سود این بازار از محدوده ۱۱۸درصدی، صدور کدهای معاملاتی نیز رکوردشکن و بی‌سابقه بوده است.
بر این اساس از ابتدای سال جاری تا نیمه خرداد شاهد صدور ۳۵میلیون و ۹۰۰هزار کد جدید در بازار سرمایه بودیم. این ارقام زمانی قابل‌توجه می‌شود که تعداد صدور کدهای جدید طی سال گذشته در مجموع ۸۲۲هزار کد بوده است. به این ترتیب طی ۴۷روز کاری امسال نه تنها رکورد مزبور شکسته شده، بلکه با احتساب کدهای صادرشده طی سال‌های گذشته و امسال، ارتش سهامداران به حدود ۵۰میلیون نفر رسید. این امر با درنظر گرفتن جمعیت تقریبی ۸۴میلیون نفری در ایران، نشان از ورود ۶۰درصد از ایرانی‌ها به بازار سهام دارد.
بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان میدهد که درحالی ارزش معاملات خرد روزانه بازار سهام (بورس تهران و فرابورس) در نقطه اوج خود در سال‌جاری به حدود ۲۵هزار میلیارد تومان رسیده که این مساله همزمان با ورود فعالان بیشتر به این بازار و اقبال مردمی به بازار سرمایه، فرصتی استثنایی برای اقتصاد و بازار سهام رقم زده است. رونق اخیر سبب شد تا شاهد بهره‌جستن سیاست‌گذاران اقتصادی از این فضا باشیم؛ به‌طوری‌که شاهد عرضه باقیمانده سهام دولت در شرکت‌های فعال بازار سرمایه بودیم که نخستین دور از این عرضه‌ها واگذاری سهام دولتی در قالب صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) تحت عنوان صندوق‌های مالی شامل گروه بانکی و بیمه‌ای صورت گرفت. البته قرار است دو صندوق دیگر که باقیمانده سهام دولت در شرکت‌های پالایشی، فولادی و خودرویی را شامل می‌شود، در تیر و مرداد امسال عرضه شود. به این ترتیب طبق آمار، نخستین ETFدولتی با مشارکت حدود ۵/ ۳میلیون نفر همراه شد که تقریبا یک میلیون نفر از این افراد کدبورسی داشته و مابقی نیز در همین روزها به جامعه سهامداری افزوده می‌شوند.
ورود سهامداران «عدالت»
یکی دیگر از اتفاق‌های مهم امسال که همزمان با رونق اخیر ایجاد شده در بازار سهام، صورت گرفت؛ آزادسازی سهام عدالت پس از ۱۴سال بود. به‌طوری‌که فاز اجرایی آزادسازی سهام عدالت در دومین هفته خردادماه و با فروش ۳۰ درصدی سهام برای آن دسته از مشمولانی که مدیریت مستقیم «عدالت» را انتخاب کردند، آغاز شد. در حالی از ۵۰میلیون نفر دارنده سهام عدالت، تا کنون حدود ۲۰میلیون نفر روش مدیریت مستقیم را انتخاب کرده‌اند که باید برای تمامی این ۴۹میلیون نفر، کد بورسی صادر شود. طبق اظهارات قبلی سخنگوی آزادسازی سهام عدالت، حدود ۳۵میلیون کد صادر شده و این تعداد به جمع سهامداران بورسی افزوده شده‌اند ولی باید در انتظار افزوده شدن مابقی مشمولان به جامعه سهامداری ایران باشیم.
اشتیاق به سرمایه‌گذاری در بورس
در این میان هر چند بازارهای دلار و سکه، به‌عنوان بازارهای کم‌ریسک شناسایی می‌شوند و در مقابل بازار سهام، محل فعالیت سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر است، اما نوسان قیمت‌ها در دو بازار ارز و سکه، در کنار برخی تحولات داخلی و ابهامات غیراقتصادی سبب شد تا نقدینگی قابل‌توجهی از این دو بازار، روانه بازار سهام شود. به‌طوری‌که طی ۲سال گذشته معاملات روزانه سهام حدودا ۱۶۰ برابر شده است (ارزش معاملات خرد روزانه در سال ۹۷ در حالی کمی بیشتر از ۱۰۰میلیارد تومان بوده که این رقم در حال حاضر به حدود ۲۰هزار میلیارد تومان نیز رسیده است). این امر نشان‌دهنده فرصتی بی‌سابقه در اقتصاد کشور پس از اقبال عمومی به بورس تهران است.
در همین راستا روند صدور کدهای معاملاتی در سال‌جاری نیز تاکیدی بر همین اقبال عمومی است. به‌طوری‌که همزمان با رشد ۱۱۸درصدی شاخص سهام از ابتدای سال جاری، صدور کدهای جدید معاملاتی نیز با رکوردی تازه همراه شد. درحالی که تا نیمه خرداد سال ۹۸ میزان صدور کدهای جدید معاملاتی در حدود ۱۱۴هزار کد بود که این رقم در همین بازه زمانی سال جاری با رشد حدود هزاردرصدی همراه شده و به یک میلیون و ۲۴۰هزار کد جدید رسیده است. این آمار که از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به‌صورت اختصاصی در اختیار «دنیای اقتصاد» قرار گرفته، تاکیدی بر استقبال چشمگیر تازه‌واردان از بازار سرمایه دارد. به‌طوری‌که طبق آمار مزبور در حالی سال ۹۸ شاهد صدور ۸۲۲هزار کد جدید در بازار سهام بوده‌ایم که این رقم در طول فعالیت بازار سرمایه و تا پایان سال گذشته به ۱۲میلیون و ۳۱۶هزار کد رسیده است. این در حالی است که با توجه به مواردی که عنوان شد نه تنها اقبال سهامداران خرد به این بازار فزونی گرفت، بلکه دولت نیز نگاه ویژه‌ای به بازار سرمایه داشته که در نهایت جهش قابل‌توجه صدور ۳۵میلیون و ۸۹۶هزار کد در سال ۹۹را شاهد بودیم. به این ترتیب جامعه سهامداری ایران در طول عمر بیش از پنجاه ساله خود، پذیرای ۴۸میلیون و ۲۱۲هزار نفر بوده است. البته این آمار مربوط به پایان هفته گذشته (۱۳خردادماه) بوده و به نظر می‌رسد با این سرعت رشد بالا، در این روزها از ۵۰میلیون نفر نیز عبور کرده باشد.
همان‌طور که عنوان شد یکی از مهمترین دلایل اقبال عمومی به بازار سرمایه ورود نقدینگی جدید و رکود دیگر بازارهای موازی بوده است. در این میان از سرگرفتن عرضه‌های اولیه نیز در تسریع ورود افراد جدید به این بازار بی‌تاثیر نبوده است. به‌طوری‌که از ابتدای سال ۹۹ تا کنون شاهد عرضه اولیه ۵سهم جدید در بازار بودیم که در این میان یک شرکت در بورس تهران و ۴شرکت دیگر در فرابورس ایران وارد شدند. سرمایه‌گذاری صباتامین، مجتمع صنایع لاستیک یزد، شیرپاستوریزه پگاه گیلان و پلیمر آریا ساسول از جمله نمادهایی بودند که امسال شاهد عرضه اولیه سهام خود در فرابورس ایران بودند. در همین راستا بورس تهران نیز پذیرای عرضه اولیه سهام سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) بود که یکی از بزرگ‌ترین عرضه‌های اولیه در بازار سهام شناخته شد.