با ثبت رکورد تاریخی برای قیمت جهانی طلا که در روز گذشته به بیشترین حد خود رسید، حالا این پرسش مطرح است که آیا توجه نقدینگی که بی‌محابا به سمت بازار سرمایه سرازیر می‌شود، به سمت بازار طلا حرکت خواهد کرد؟ بازار طلا از بازارهای سرمایه‌گذاری سنتی و امن برای خانوارهای ایرانی محسوب می‌شود اما کارشناسانی که با «دنیای‌اقتصاد» گفت‌وگو کرده‌اند، می‌گویند اگر چه پیش‌تر بازار طلا رقیبی جدی برای بازار سرمایه محسوب می‌شد اما حالا با بزرگ شدن بازار سرمایه دیگر نه‌تنها بازار طلا، بلکه هیچ بازاری توان مقایسه و رقابت با بازار سرمایه را ندارد.بر اساس داده‌های آماری «دنیای‌اقتصاد» ارزش معاملات بورس و فرابورس از ابتدای سال‌جاری تا پایان تیرماه ۱۲۱۷ هزار میلیارد تومان بوده است که این رقم ۶ برابر بیشتر از مجموع مبادلات در بازارهای ارز و مسکن است. این آمار نشان میدهد با وجود افزایش دادوستدها در دو بازار ارز و مسکن و همچنین رشد محسوس قیمت‌ها در بازارهای سرمایه‌گذاری، همچنان پول‌ها در مسیر بورس حرکت می‌کنند. این در شرایطی است که بازار طلا به‌عنوان بازاری غیرمتشکل در بین بازارهای یاد‌شده دیگر محلی از اعراب ندارد.
مهدی رضایتی، کارشناس ارشد بازار سرمایه به «دنیای‌اقتصاد» گفت: قیمت جهانی طلا به دلیل افزایش تنش دیپلماتیک میان چین و آمریکا و تدارک بانک‌های مرکزی جهان برای تزریق منابع مالی جدید برای مقابله با رکود ناشی از شیوع ویروس کرونا به بالاترین حد خود رسیده است. او افزود: به‌رغم رشد صعودی اونس طلا و چشم‌انداز مثبتی که برای آن پیش‌بینی شده همچنان باید گفت بازار طلا حتی با وجود جذابیت‌هایی که برای آن ایجاد شده رقیبی برای بازار سرمایه محسوب نمی‌شود. رضایتی ادامه داد: بازار سرمایه خیلی بزرگ شده و بقیه بازارها نمی‌توانند با آن رقابت کنند. قطعا عده‌ای به سمت بازار طلا می‌روند ولی اندازه آنها یکی نیست و قابل‌مقایسه با هم نیستند. به اعتقاد این کارشناس «زمانی بازار سرمایه کوچک‌تر بود و بالا و پایین شدن قیمت طلا روی آن اثر می‌گذاشت اما در شرایط کنونی و با توجه به بزرگ‌شدن بورس چنین تاثیری از رشد طلا و دلار دیده نخواهد شد. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که اگر بخشی از نقدینگی سرگردان بین بازارها به سمت بازار برود عرضه و تقاضا، قیمت طلا را افزایش داده و اثر جهش قیمت جهانی طلا را کم می‌کند. برای مثال اگر اونس طلا ۵ درصد پیش‌بینی رشد داشته باشد تقاضا آن‌قدر افزایش می‌یابد که این پیش‌بینی دیگر به چشم نمی‌آید.» رضایتی تاکید کرد: گروهی از سرمایه‌گذاران به دنبال پوشش ریسک تورم بوده و می‌خواهند ارزش پولشان حفظ شود. این افراد به‌طور طبیعی به سمت بازار طلا می‌روند و با این کار قصد دارند ارزش پولشان حفظ شود و ریسک کمتری را تجربه کنند.
بازار دلالی طلا عمق ندارد
علی عزیزی کارشناس بازار سرمایه ضمن اشاره به حجم بالای نقدینگی موجود در جامعه به «دنیای اقتصاد» گفت: در حال حاضر نقدینگی در جامعه به قدری افزایش یافته که بازار کشش آن را ندارد، بنابراین آن دسته از پول‌هایی که وارد بازار سرمایه نشده ممکن است به سمت بازار طلا هدایت شود او گفت: به دلیل شرایط جهانی ممکن است روند رو به رشد قیمت طلا ادامه داشته باشد و بخشی از سرمایه‌گذاران سنتی به سمت سرمایه‌گذاری در بازار طلا تمایل پیدا کنند اما اینکه فعالان بورس به دلیل افزایش نرخ جهانی طلا بخواهند از بورس خارج شوند، هرگز چنین اتفاقی نمی‌افتد. این کارشناس بازار سرمایه معتقد است: در شرایطی که سکه حدود ۱۱ میلیون تومان است، سرمایه‌گذاران نمی‌توانند ریسک خرید سکه با این قیمت‌ها را داشته باشند. به‌نظر می‌رسد افزایش قیمت اونس جهانی نیز مقطعی باشد و حداکثر ۴ ماه طول بکشد به همین دلیل سرمایه‌گذاری در بازار طلا در این شرایط نسبت به بورس ریسک بیشتری دارد. او افزود: کارشناسان بازار سرمایه در مورد حبابی بودن شاخص و قیمت‌ها هشدارهایی را می‌دهند اما اگر فرض را برحبابی بودن قیمت سهام شرکت‌های کوچک هم بگذاریم باز‌هم سرمایه‌گذاران این بخش به دلیل سود و منفعتی که درکوتاه‌مدت به‌دست آورده‌اند بازار سرمایه را رها نمی‌کنند. پیامد افزایش قیمت طلا بر بازار سرمایه کمتر از ۵درصد است و با اینکه می‌بینیم سهام برخی ازشرکت‌ها ریزش پیدا کرده اما هجوم نقدینگی به بازار همچنان ادامه دارد و به جرات می‌توانم بگویم با ورود عرضه‌های اولیه، بورس رونق بیشتری پیدا می‌کند و رکوردهای دور از انتظاری برجا می‌گذارد. عزیزی در پایان گفت: بازار طلا عمقی ندارد و اکنون به واسطه دلال‌ها اداره می‌شود، این در حالی است که وضعیت در بورس طور دیگری است و ریسک سرمایه‌گذاری در این بخش به حداقل ممکن رسیده است.
افزایش استقبال مردم از بورس
عظیم ثابت
مدیرعامل کارگزاری بانک سپه
چین و آمریکا به دلیل پیامد منفی کرونا بر اقتصاد کشورشان به سمت مدیریت بازارهای داخلی روی آورده‌اند. طلا نیز یکی از بازارهایی است که از جذابیت‌های خاصی برای سرمایه‌گذاران برخوردار است و با توجه به اینکه بازار داخلی ایران نیز از قیمت جهانی طلا تبعیت می‌کند، قیمت‌ها با افزایش روبه‌رو شده و قطعا در این شرایط عده‌ای به دنبال سرمایه‌گذاری در بازار طلا هستند. در یک سال اخیر بسیاری از سرمایه‌گذاران با فروش طلاهای خانگی وارد بورس شدند اما افزایش قیمت طلا در این مقطع باعث می‌شود مردم برای فروختن طلا محتاط‌تر عمل کنند. از طرفی با توجه به اینکه در بورس قدرت نقد شوندگی بالایی وجود دارد امکان کسب سود بدون ریسک در این بازار بیشتر است. حتی در روزهای پرتلاطم بازار سرمایه شاهد معاملات روزانه 20 هزار میلیارد تومان هستیم که نشان میدهد استقبال از این بازار به قوت خود باقی است. با توجه به تمهیداتی که دولت برای رونق بورس در نظر گرفته بعید به نظر می‌رسد فعالان بازار سرمایه از این بازار بروند اگر چه از گوشه و کنار اخباری مبنی بر اصلاح قیمت‌ها در بورس به گوش می‌رسد اما این اقدامات هم نمی‌تواند منجر به خروج سرمایه‌گذاران از این بازار شود.
ریسک بالای خرید طلا
ایمان مقدسیان
کارشناس بازار سرمایه
در حالی که بازار سرمایه رونق بسیاری را تجربه می‌کند اما در همین شرایط عده‌ای از مردم علاقه شدیدی به خرید طلا دارند و معمولا ترجیح می‌دهند نقدینگی خود را در بازار طلا سرمایه‌گذاری کنند. با همه این اوصاف درحال حاضر به دلیل فضای بهتری که در بازار سرمایه حاکم است و با توجه به اینکه مردم به‌صورت آنلاین می‌توانند در مورد سرمایه‌شان تصمیم بگیرند، بورس گزینه اول آنها خواهد بود. این در حالی است که در بازار طلا چنین فضایی وجود ندارد. جهش قیمت طلا در بازار ایران به دنبال افزایش اونس جهانی در صورتی می‌تواند به بازاری هیجان‌انگیز برای سرمایه‌گذاری تبدیل شود که طلای آب شده به راحتی در دسترس عموم قرار بگیرد اما هم‌اکنون چنین امکانی در اختیار مردم نیست و علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری نمی‌توانند طلای آب‌شده بخرند. از سویی دیگر خرید طلا با اجرت‌های سلیقه‌ای در شرایط فعلی و نوسان لحظه‌ای قیمت‌ها برای سرمایه‌گذاری گزینه‌ای منسوخ محسوب می‌شود. این در حالی است که در بازار سرمایه یک تابلوی واحد با زیرساختی واحد وجود دارد که کسی نمی‌تواند قیمت‌ها را سلیقه‌ای بالا و پایین کند. بنابراین به زودی افراد بیشتری جذب بازار سرمایه می‌شوند.
بازار طلا رقیب بورس نمی‌شود
شاهین شایان آرانی
کارشناس بازارسرمایه
اگر پشت پرده افزایش قیمت جهانی طلا، تنش‌های بین‌المللی باشد قطعا نمودار قیمت جهانی طلا صعودی خواهد بود و طبیعتا قیمت طلای ایران نیز به دنبال این اتفاقات بالا خواهد رفت. همان‌طور که می‌بینیم در چند روز اخیر قیمت طلا در بازار داخلی نیز با افزایش روبه‌رو شده و این ذهنیت را ایجاد می‌کند که سرمایه‌گذاری در بازار طلا می‌تواند باعث کسب سود بیشتری شود.
مردم ایران به‌طور سنتی و طی سالیان اخیر بخشی از پس انداز خود را در بازار طلا سرمایه‌گذاری می‌کردند و از آنجا که طلا خریدن می‌تواند در مقابل تورم موجود، سپر مقاومی باشد، عده‌ای با استفاده از شرایط پیش آمده و به هدف کسب سود بیشتر وارد بازار طلا می‌شوند. از این رو بخشی از نقدینگی سرگردان جامعه به سمت بازار طلا هدایت می‌شود اما این ادعا که افزایش قیمت طلا نقدینگی موجود در بازار سرمایه را خارج می‌کند، فرضیه‌ای اشتباه و دور از انتظار است. در روزهایی که بورس تهران روزهای طلایی را می‌گذراند، افزایش قیمت طلا هیچ جذابیتی برای سرمایه‌گذاران بازار سرمایه ندارد. اگرچه عده‌ای تازه کار وارد بورس شده‌اند اما با توجه به اینکه این افراد هم طعم سودهای رویایی را چشیده‌اند هرگز نقدینگی خود را به سمت بازار طلا نمی‌برند.
مشکلات مردم برای خرید طلا
عباس متین
مدیرعامل سبد گردان کارگزاری اقتصاد بیدار
بازار طلا به‌عنوان بازاری سنتی بازیگران و مشتریان خودش را دارد و بازار سرمایه نیز بازیگرانی دارد که در دو فضای متفاوت از یکدیگر مشغول فعالیت هستند. به هر حال طلا از گذشته برای سرمایه‌گذاری جذابیت‌های خاصی داشته اگرچه هواداران این بازار را سرمایه‌گذاران خرد تشکیل می‌دهند اما افزایش قیمت‌های جهانی می‌تواند بخشی از سرمایه‌های بزرگ را نیز وارد بازار طلا کند. اما با توجه به اینکه بازارسرمایه از وسعت بالایی برخوردار و کسب درآمد در این بازار با هیجانات خاصی همراه است کسانی که در این بازار فعالیت می‌کنند حاضر به فروش سهام و خرید طلا و سکه نیستند. یکی از مزایای سرمایه‌گذاری در بورس نسبت به طلا موضوع نقل و انتقال پول است که فعالان حاضر در بورس با چنین مشکلاتی مواجه نیستند اما سرمایه‌گذاران برای خرید و فروش سکه و طلا با مشکلاتی دست به گریبانند و نمی‌توانند حجم بالایی از سکه را خریداری کنند. صاحبان نقدینگی در بازارسرمایه می‌توانند به راحتی با هر مبلغی سهام بخرند و این یکی از جذابیت‌های بازار سرمایه است. این درحالی است که برای خرید سکه و طلا با هر مبلغی، مشکلاتی وجود دارد.