مجتبی معتمدنیا، درباره علت افت شدید شاخص کل بورس در معاملات امروز اظهار داشت: اگر بخواهیم دلیل اصلاح بازار و ریزش قیمتها را جمع بندی کنیم باید مجموعهای از عوامل با وزن و میزان تأثیرگذاری متفاوت مانند اختلال در هسته معاملات، اشتباه یکی از کارگزاریهای بزرگ در توقف معاملات سهامداران این کارگزاری و همچنین اشتباه دولت در هفته گذشته در انتشار خبر توقف عرضه دارا دوم اشاره کرد.
وی ادامه داد: علت اصلی این موضوع رشد سریع نمادهای شاخص ساز در هفتههای گذشته بود؛ و همچنین شرکتهایی که قرار بود سهام آنها در ETF دوم عرضه شود رشد کردند که با خلف وعده دولت با عرضه این صندوق، شاهد اصلاح قیمت سهام این نمادها بودیم.
کارشناس بازار سرمایه یادآور شد: در هفتههای گذشته سرمایه گذاران با عدم اعتماد بازار نسبت به بدقولی دولت مواجه شدند، عامل دوم نیز میتواند عدم توسعه سخت افزاری بازار شامل اختلال در هسته معاملات به همراه ضعف خدمات دهی کارگزاریها باشد.
به گفته معتمدنیا، رشد نقدینگی ورودی به بازار با خدمات کارگزاریها و هسته معاملات همسان نیست و در نتیجه یک کارگزاری به راحتی میتواند دسترسی سرمایه گذاران به خرید و فروش معاملات را متوقف کنند.
وی ادامه داد: قرار است از فردا مصوبه جدید سازمان بورس مبنی بر کاهش ارزش وجه تضمین کارگزاریها نزد سازمان بورس اجرایی شود. از همین رو یکی از کارگزاریهای بزرگ که امروز سبب توقف معاملات شد با دستکاری در سامانه معاملاتی خود یک روز زودتر از ابلاغ بخشنامه سبب ریزش شاخص در معاملات شد. وقتی دو یا سه کارگزاری به حدی قدرتمند میشوند که میتوانند جلوی سفارش گیری سهامداران را بگیرند این اتفاقات پیش میآید.
وی افزود: در زمانی که سازمان بورس اجازه فعالیت شرکتهای کارگزاری جدید به بازار را صادر نکرد معدود کارگزاریهای موجود توانستند قدرت یافته و این اعمال قدرتها در چنین وضعیتهایی خود را نمایان میکند. کارگزاریهای بزرگ جزو اصلی ترین نهادهایی هستند که به همراه کانون کارگزاران بورس برای عدم صدور مجوز جدید به سازمان بورس فشار وارد میکنند.
معتمدنیا تاکید کرد: اصلاحی که امروز به بازار وارد شد اتفاق چندان بد و بزرگی نیست و اتفاق بدتر از آن عدم اعتماد سهامداران و سرمایه گذاران به تصمیمات دولت در تصمیم گیری های بعدی است که با عدم عرضه دارا دوم در زمان اعلام شده این بی اعتمادی افزایش یافت. یکی از اصلی ترین اصول بازی دولت در بازار سرمایه در حالی که ادعای حمایت از آن را دارد انجام به موقع تعهدات است. تصمیمات یک شبه علاوه بر اینکه اعتماد سرمایه گذار را سلب میکند در جلب مجدد اعتماد تأثیر گذار بوده و زمان زیادی میگیرد.
کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه اتفاقی که در عرضه دارا دوم رخ داد ناهماهنگی نبود بلکه یک هماهنگی عامدانه بین وزارت نفت و وزارت اقتصاد برای عدم عرضه آن بود، گفت: سودی که دولت از این اقدام میبرد اولاً جلوی رشد سریع و تیز شاخص گرفته میشود، ثانیاً هشداری به مردم بود که اگر زمانی شاهد افت سنگین بازار بودیم دولت از قبل اعلام کرده باشد این بازار (بورس) بازاری ریسک پذیر است و شاهد اعتراض سهامداران نباشیم.
به گفته معتمدنیا این در حالی است که برداشت دولت از این اقدام اشتباه است و باید این موضوع را در نظر بگیرد اگر مثلاً ۳۰ درصد بازار افت کند نقدینگی که از آن خارج و به بازارهای موازی وارد میشود، میتواند سایر بازارها را دچار چالش کند.