دو عضو شورای عالی بورس ضمن بررسی دلایل روند کاهشی شاخص بورس، راه‌حل‌هایی برای برون رفت از این شرایط را ارائه و بر لزوم حمایت از سهامداران خرد تاکید کردند.
شاهین چراغی - عضو شورای عالی بورس - ضمن اشاره به روند شاخص بورس گفت: موضوع مدیریت سهام شناور در بازار سرمایه از سوی نهادها، صندوق ها، حقوقی ها و فعالین بزرگ اقتصاد جدی تلقی نمی شود و همین عامل مهمترین موضوع افت شاخص طی مدت اخیر بود.
وی ادامه داد:این مساله در شورای عالی بورس پیش بینی و همواره در خصوص آن بحث می شد و وزیر اقتصاد نیز پیگیر بود تا وزارتخانه‌ها یا نهادها شناورسازی سهام را بالا ببرند.
این عضو شورای عالی بورس که در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری، سخن می گفت، با بیان اینکه عمدتا مدیریت سهام شرکت های بزرگ که شاخص ساز بازار نیز هستند در اختیار نهادهای حاکمیتی یا زیر مجموعه آنها یا در اختیار وزارتخانه‌های مختلف است، اظهار کرد: متاسفانه در ساختار اقتصاد ما وضعیتی وجود دارد که عمدتاً نهادها، صندوق‌ها و خیلی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری بحث شناورسازی سهام را جدی نمی‌گیرند. این مجموعه ها می توانستند از افزایش قیمت سهام استفاده و سهام خود را عرضه کنند اما متاسفانه مدیران شرکت‌های ما زمانی که قیمت سهامشان رو به بالاست تصمیم فروش نمی‌گیرند به جهت اینکه می‌گویند ممکن است مورد مواخذه سازمان‌های نظارتی و بازرسی قرار بگیریم و همین موضوع باعث می‌شود قیمت با ضریب فزاینده ای بالا برود.
تنها راه مدیریت بازار در شرایط فعلی افزایش سهام شناور است
روح الله حسینی مقدم، دیگر عضو شورای عالی بورس نیز در خصوص این موضوع ادامه داد: برای افزایش سهام شناور آزاد در بازار سرمایه از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار و وزارت اقتصاد تلاش های زیادی انجام گرفت.زمانی که می گوییم باید سهام شناور افزایش پیداکند به معنای آن است که یک سهامدار استراتژیک سهام خود را در بازار عرضه کند.
وی ادامه داد:اما از نگاه فعال حقوقی شرایط متفاوت بود و به رغم تلاش ها و پیگیری ها،میزان عرضه سهام شناور در سطحی نبود که بتواند جریان نقدینگی ورودی به بازار سرمایه را مدیریت کند.حتی برخی از فعالین حقوقی و سهامداران عمده از بازار حمایت کردند و سطح عرضه سهام شناور را تا حدی افزایش دادند که جایگاه مدیریتی آنها در معرض خطر قرار گرفت.
این عضو شورای عالی بورس با تاکید بر اینکه تنها راه مدیریت بازار در شرایط فعلی افزایش سهام شناور است، عنوان کرد:ما نمی توانیم سرمایه را حبس و از رشد بازار جلوگیری کنیم.
قوانین باید اصلاح شوند
در ادامه چراغی با تاکید بر اینکه برای مدیریت سهام شناور به اصلاح قوانین نیاز است،گفت: قوانینی و مقرراتی که سهام دار عمده راملزم به عرضه سهام شناور کند. زمانی که سهامدار عمده میلی به عرضه سهام نداشته باشد حتی با دستور وزیر مرتبط با صنعت امکانپذیر نیست.
همچنین حسینی مقدم افزود: مصوبه ای از سوی هیات وزیران مبنی بر الزام نهاد های دولتی برای عرضه سهام شناور ابلاغ شد، اما الزام به شکل کامل پاسخگو نبود. باید سهامدار عمده علت حضور خود در بازار را درک کند و بداند چه زمانی باید از ظرفیت بازار سرمایه در مسیر توسعه استفاده کند. سهامدار عمده خاموش تاثیری بر روند بازار ندارد.
لزوم حمایت از سهامدار خرد
چراغی در پاسخ به این سوال که چرا حمایت حقوقی ها از بازار تنها دو روز تداوم داشت، گفت: ناهماهنگی حقوقی ها در عرضه وتقاضا باعث این توقف شد. حمایت باید موثر باشد. ما باید از مردم و سهامدار خرد حمایت کنیم.
حسینی مقدم نیز در این خصوص توضیح داد: تعدادی از حقوقی‌ها و سهامداران عمده در این شرایط با بازار و نهاد ناظر بازار سرمایه صادق نبودند و هیجان کاذب ایجاد کردند. انتظار هم نداریم که حقوقی منابع خود را به بازار تزریق کند.ما باید در این مسیر فرهنگسازی کنیم تا نهاد حقوقی بداند نسبت به شرایط بازار سرمایه مسئولیت دارد.
تغییر فضا از هیجانی به عقلایی
وی ضمن اشاره به معنی حمایت از بازار سرمایه افزود: افتخار ما در بازار سرمایه نقدشوندگی دارایی است.پس اولین حمایت افزایش نقدشوندگی است و در بازارهای دیگر این میزان نقد شوندگی وجود ندارد. نکته دوم وجود هیجان در بازار است.وظیفه حقوقی ها تغییر فضای هیجانی به فضای عقلانی است.
دید کوتاه مدت عامل اصلی زیان در بازار سرمایه
این عضو شورای عالی بورس با اشاره به دلایل افت شاخص گفت: از ابتدای سال، تغییر محسوسی در رشد نماگرهای بازار داشتیم. همه به روندها نگاه کردیم. سهام مثبت شد در صف خرید بودیم و منفی شد در صف فروش! متغیرهای اثرگذار سودآوری شرکت ها هیچ تغییری نکرده و ما باید انتظار داشته باشیم جامعه نگاه بلند مدت داشته باشد.
حسینی مقدم ادامه داد: روز ورود من به بازار سرمایه شاخص ۲۰۰۰ واحد بود و امسال نزدیک دو میلیون واحد شد.این یک روند است و یک شب و دو شب اتفاق نیفتاده و باید توجه کرد رشد سالانه بازار ۴۲ درصد بوده است.صندوق هایی داریم که سالی ۶۰ درصد بازدهی داشتند. بنابراین باید به بازار سرمایه بلند مدت نگاه کرد.
دید کوتاه مدت عامل اصلی زیان در بازار سرمایه است
حسینی مقدم با بیان اینکه این دوره فعلی در بورس گذراست، ادامه داد: برای این دوره باید راه حل ارائه کنیم و سهامداران عمده کمک کنند تا از ابزارها و ظرفیت‌ها برای کنترل بازار استفاده کنیم. سهامداران خاموش و عمده باید از خواب بیدار شوند و از ظرفیت بورس استفاده کنند.
وی با بیان اینکه بورس بسیار تخصصی و پیچیده است، اضافه کرد: با گذراندن تعدادی کلاس و استفاده از فضای مجازی متخصص این بازار نخواهیم شد و در این بازار باید صبوری کرد.
این عضو شورای عالی بورس با بیان اینکه هزینه هر تصمیم یا حرف از طرف مسئولان در بازار سرمایه، موجب تغییر ارزش دارایی‌های مردم می‌شود،افزود: تنها نهادی که به اصلاح اساسی اقتصاد کمک می‌کند بورس است و باید همه از آن حمایت کنند و از ظرفیت‌های آن بهره‌مند شوند.
لزوم توجه به آموزش
چراغی در ادامه با تاکید بر اینکه برای ورود افراد حقیقی به بازار باید آموزش را مد نظر قرار داد، اظهار کرد: استقبال مردم در اوایل سال ۱۳۹۹ بسیار عجیب بود و به بورس اعتماد کردند و سیستم‌های معاملاتی کشش این حجم از معامله را نداشت. باید از ظرفیت فعالان بازار در فضای مجازی استفاده کنیم و اگر بخواهیم هیجان‌های بازار را کم کنیم باید دانش مردم را بالاتر ببریم.
وی با اشاره به اینکه صندوق‌های سرمایه گذاری شرایط بهتری برای افراد کم تجربه دارند، ادامه داد: سرمایه گذاری در این صندوق‌ها موجب می‌شود مردم در معرض این نوع آسیب‌ها قرار نگیرند.
تبعات ریزش بورس برای دولت بیشتر است
وی با تاکید به اینکه دولت به منظور جبران کسری بودجه وارد این بازار نشده تاکید کرد: تبعات این نوع ریزش برای دولت بیشتر از مزایای آن است. دولت بخشی از دارایی‌های خود را در این بازار واگذار کرده که این دارایی ها، ارزشمند هستند و اگر مردم در همین سهام‌ها باقی بمانند سال آینده، بازدهی بسیار خوبی نسبت به اکنون خواهند داشت. سهام ارزشمند هستند و وضع شرکت‌ها خوب است و مردم دچار هیجان نشوند.
چراغی تاکید کرد: با افزایش نقدینگی در کشور نقش بانک مرکزی پررنگ‌تر می‌شود و نیازمند حمایت بیشتر بانک مرکزی هستیم، چون عمده صندوق‌های سرمایه گذاری متعلق به بانک هاست و از توسعه آنها توسط بانک مرکزی جلوگیری شده است.