بورس تهران ۵ روز کاری هفته گذشته را با افت ۴/ ۵ درصدی به پایان رساند و تا محدوده یک میلیون و ۲۲۱ هزار واحدی عقب نشست تا میزان رشد این نماگر از ابتدای سال تاکنون به ۱۳۸ درصد محدود شود. در این میان در تمامی روزهای هفته معامله‌گران حقیقی تمایل به نقد کردن سهام خود داشتند. ماحصل این رفتار نیز خروج بیش از ۲۵۸۰ میلیارد تومان پول حقیقی از گردونه معاملات سهام بود تا بورس تهران برای چهارمین هفته معاملات شاهد تغییر مالکیت سهام در مسیر حقیقی به حقوقی باشد. در این میان طی روز پایانی هفته گذشته از میزان فروش سهامداران خرد کاسته شد و باید دید آیا این روند در هفته جاری ادامه یافته و می‌توانیم شاهد ورود نقدینگی حقیقی به گردونه معاملات سهام باشیم.
جابه‌جایی سهام در گروه‌های بورسی
نگاهی به وضعیت صنایع ۳۸گانه بورسی از منظر عملکرد بازیگران نشان میدهد در هفته منتهی به ۲۱ آبان‌ماه در مقابل خالص خرید مثبت سهامداران خرد در ۷ صنعت بورسی، ۲۹ گروه شاهد خروج سرمایه‌گذاران حقیقی بودند. به این ترتیب بیشترین خالص خرید حقیقی‌ها در گروه کاشی و سرامیک رقم خورد. این گروه که از آغاز دوره اصلاح شاخص سهام یعنی ۱۹ مردادماه، وضعیت مطلوبی برای سهامداران خود به ارمغان آورده و تن به کاهش قیمت نداده است در هفته گذشته شاهد خالص تغییر مالکیت ۳۲ میلیارد تومانی در مسیر حقوقی به حقیقی بود. حمل و نقل نیز شرایط مشابهی را تجربه کرد و در هفته گذشته با خالص خرید ۵/ ۲۹ میلیارد تومانی حقیقی‌ها همراه شد. دیگر گروهی که در اولویت لیست خرید سهامداران خرد قرار گرفت، گروه لاستیک و پلاستیک بود. در آخرین روز کاری هفته گذشته ستاد تنظیم بازار اعلام کرد: طبق مصوبه جدید مقرر شد، لاستیک‌های سواری تولید شده با مواد اولیه ارز نیمایی در چارچوب ضوابط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، مشروط بر اینکه تولید و فروش آن در سامانه جامع تجارت ثبت شود، توسط واحدهای تولیدی قیمت‌گذاری شوند. خبری که سبب شد تا ضمن افزایش تقاضا در سهام شرکت‌های تولیدکننده لاستیک، شاهد ورود ۳/ ۲۳ میلیارد تومان سرمایه حقیقی در مجموع هفته به این گروه باشیم.
در آن سوی بازار اما گروه‌های بزرگ اعم از صنایع دلاری و غیردلاری در اولویت نخست سهامداران حقیقی برای فروش قرار گرفتند. از این رو شاهد ثبت خالص فروش ۷۸۶ میلیارد تومانی حقیقی‌ها در زیرمجموعه‌های گروه فلزات اساسی بودیم. در دیگر صنایع کالامحور بورس تهران، پتروپالایشی‌ها در مجموع هفته شاهد جابه‌جایی ۵۵۱ میلیارد تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی بودند. دو گروه بانک و خودرو نیز شرایط مشابهی را تجربه کردند. در این راستا سهام بانکی در هفته منتهی به ۲۱ آبان‌ماه، با حمایت ۴۸۰ میلیارد تومانی حقوقی‌ها مواجه شدند. این روند در زیرمجموعه‌های خودرویی با خالص خرید ۲۴۸ میلیارد تومانی حقوقی‌ها دنبال شد.
نگاهی به عملکرد بازیگران بورس در هفته
شنبه: شاخص کل بورس تهران در نخستین روز معاملاتی هفته گذشته با افت بیش از 2 درصدی مواجه شد و تا محدوده یک میلیون و 262 هزار واحدی عقب نشست. در این روز شاهد جابه‌جایی سهامی به ارزش 483 میلیارد و 220 میلیون تومان از سبد سهام معامله‌گران خرد به پرتفوی حقوقی‌ها بودیم. در این میان بانکی‌ها اولویت اصلی حقیقی‌ها برای خروج بود و شاهد خالص فروش 109 میلیارد تومانی این گروه از معامله‌گران سهام بود. در این گروه، گروه مالی ملت اقدام به جمع‌آوری 51 میلیون و 598 هزار سهم بانک ملت از بازار کرد. دیگر سهامدار عمده این شرکت یعنی صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی ملت نیز 2/ 4 میلیون سهم این بانک را خریداری کرد. در بانک پارسیان نیز روز شنبه شاهد خرید 20 میلیون سهمی از سوی گروه مالی پارسیان بودیم. بانک صادرات نیز وضعیت مشابهی را تجربه کرد و 10 میلیون سهم بانک مذکور به پرتفوی صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی سپهرصادرات افزوده شد.
یکشنبه: شاخص کل بورس روز یکشنبه 8/ 1 درصد دیگر نزول کرد و به محدوده ۲۷ خرداد رسید. هر چند به نظر می‌رسد سرعت اصلاح سهام کاهش یافته اما در حقیقت کُمای معاملاتی در کنار محدودیت حجم مبنا و دامنه نوسان مسبب آن بوده؛ جایی که ارزش معاملات خرد سهام به کمترین سطح در ۱۰ ماه اخیر رسیده و خریداری در بازار پیدا نمی‌شود. در این روز سهامی به ارزش 337 میلیارد تومان در مسیر حقیقی به حقوقی جابه‌جا شد. روز یکشنبه سهام پتروشیمی در اولویت نخست حقیقی‌ها برای فروش قرار گرفتند و این گروه خالص فروش 82 میلیارد تومانی را ثبت کردند. دیگر گروهی که با خروج نقدینگی حقیقی مواجه شد بانک‌ها بودند که با خالص فروش 52 میلیارد تومانی سهامداران خرد مواجه شدند. فلزات اساسی نیز در این روز شاهد تغییر مالکیت سهامی به ارزش 8/ 33 میلیارد تومان از سبد سهام حقیقی‌ها به پرتفوی سهامداران عمده بود. در میان تحرکات حقوقی در این روز یک میلیون سهم سیمان خوزستان به پرتفوی شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران افزوده شد. در شرکت سایپا نیز شاهد جمع‌آوری 10 میلیون سهم این شرکت از سوی صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی سهم آشنا یکم بودیم. در میان بانکی‌ها نیز صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی سپهرصادرات 10 میلیون سهم «وبصادر» و دو شرکت گروه مالی ملت و صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی ملت در مجموع 31 میلیون سهم «وبملت» را خریداری کردند.
دوشنبه: شاخص کل بورس تهران در حالی افت 2 درصدی را شاهد بود و به دلیل کاهش 25 هزار و 361 واحدی به سطح یک میلیون و 215 هزار واحدی رسید که در همین روز شاخص هموزن تنها 76/ 0 درصد کاهش یافت. در آن روز بخش قابل توجهی از سهام عرضه شده به بازار بدون خریدار باقی ماند که نقشی مهم در پایین بودن ارزش معاملات خرد داشت. گواه این ادعا رقم 947 میلیارد تومانی خالص خرید حقوقی از حقیقی است که افزایشی جدی را نسبت به مقدار 337 میلیارد تومانی روز یکشنبه نشان می‌داد. در این میان بیشترین خالص فروش حقیقی به ارزش 513 میلیارد تومان در گروه فلزات اساسی رقم خورد. بانکی‌ها نیز همچنان در اولویت نخست فروش سهامداران خرد قرار داشتند و جابه‌جایی 155 میلیون سهمی در مسیر حقیقی به حقوقی را تجربه کردند. پتروپالایشی‌ها نیز در مجموع خروج 4/ 135 میلیارد تومان سرمایه حقیقی را شاهد بودند. در این روز بیشترین تحرک حقوقی در سهام بانکی رقم خورد. به طوری که 7/ 57 میلیون سهم بانک ملت از سوی گروه مالی ملت و یک میلیون سهم دیگر این بانک توسط صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی ملت خریداری شد. این روند در بانک پارسیان با افزوده شدن 50 میلیون سهم این بانک به پرتفوی گروه مالی پارسیان دنبال شد. در میان معدنی‌ها یک میلیون سهم «کگهر» توسط شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات جمع‌آوری شد. پالایش نفت بندرعباس نیز در این روز شاهد خرید 3/ 20 میلیون سهم خود توسط شرکت توسعه سرمایه رفاه بود. در گروه خودرو نیز 12 میلیون سهم «خساپا» به پرتفوی صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی سهم آشنا یکم افزوده شد.
سه‌شنبه: بورس تهران در حالی معاملات روز سه‌شنبه را آغاز کرد که با رشد قیمت سهام گروه‌های بزرگ و شاخص‌ساز فعالان بازار شاهد رشد حدود 7/ 0درصدی نماگر اصلی سهام در نیم ساعت ابتدایی دادوستدها بودند. این روند اما تداوم نیافت و لحظه به لحظه بر فشار فروش سهام افزوده شد و در نهایت شاخص کل با افت ۳۲۲۵ واحدی (معادل 3/ 0 درصد) در محدوده یک میلیون و ۲۱۱ واحد متوقف شد. نکته قابل‌توجه در دادوستدهای این روز بازگشت ارزش معاملات خرد سهام به سطح قابل قبول ۵۳۰۰ میلیارد تومان بود. جایی که ممنوعیت معامله روزانه سهام لغو شد و حقیقی‌ها هرچند محدود، اما در سمت خرید سهام خودی نشان دادند. خالص تغییر مالکیت سهام در پایان معاملات روز سه‌شنبه ۶۶۴ میلیارد تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بود اما این عدد در قیاس با روزهای قبل کاهش یافت و نشان از فعال شدن نسبی حقیقی‌ها در سمت خرید داشت. در این روز بیشترین خالص فروش حقیقی‌ها به ارزش 140 میلیارد تومان در زیرمجموعه‌های خودرویی رقم خورد. در این گروه حدود 10 میلیون سهم سایپا از سوی صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی سهم آشنایکم خریداری شد. در بانکی‌ها در مجموع شاهد خالص فروش 7/ 76 میلیارد تومانی حقیقی‌ها بودیم، 6/ 30 میلیون سهم «وبملت» توسط دو شرکت گروه مالی ملت و صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی ملت جمع‌آوری شد. خرید 70 میلیارد سهم بانک پارسیان از سوی گروه مالی پارسیان و 8/ 7 میلیون سهم «وبصادر» توسط صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی سپهرصادرات از دیگر تحرکات حقوقی در گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری بود. در میان پالایشی‌ها نیز 10 میلیون سهم «شبندر» به پرتفوی شرکت توسعه سرمایه رفاه افزوده شد و 7 میلیون سهم «شبریز» توسط گروه گسترش نفت و گاز پارسیان خریداری شد.
چهارشنبه: بورس تهران پس از تجربه چهار روز متوالی منفی و افت بیش از ۶ درصدی شاخص کل، در معاملات آخرین روز کاری هفته شاهد رشد قیمت‌ها و صعود نماگر اصلی تالار شیشه‌ای بود. به این ترتیب روز گذشته شاخص کل بورس تهران با رشد بیش از ۹هزار واحدی (معادل ۷۵/ ۰ درصد) به ارتفاع یک میلیون و ۲۲۱ هزار واحدی بازگشت. بازار سهام روز چهارشنبه با تقابل جدی خریداران و فروشندگان بورسی همراه بود که به نوسان چندباره این نماگر منتهی شد. این جدال سنگین، اما سبب شد تا ارزش معاملات خرد سهام تنها در بورس با ارتقا نسبت به روزهای معاملاتی گذشته از ۶هزار میلیارد تومان فراتر برود و خالص فروش حقیقی‌ها نیز به 157 میلیارد تومان محدود شد. در این میان بازیگران حقیقی در 12 صنعت خریدار بودند. گروه حمل و نقل با خالص خرید 4/ 60 میلیارد تومانی حقیقی‌ها صدرنشین بود. پس از آن شاهد ورود 12 میلیارد تومان نقدینگی خرد به سهام زیرمجموعه گروه کانه‌های فلزی بودیم. در آن سوی بازار اما همانند گذشته گروه‌های بزرگ و متوسط همچنان در صدر لیست فروش سهامداران خرد قرار داشتند. از این رو خالص فروش حقیقی در بانک‌ها 3/ 87 میلیارد تومانی، فلزات اساسی 7/ 56 میلیارد تومان، خودرو 6/ 33 میلیارد تومان و در زیرمجموعه‌های پالایشی 33 میلیارد تومان بود.