همان‌طور که انتظار می‌رفت معاملات بورس تهران در آخرین روز کاری هفته در سطوح منفی قیمت آغاز شد و طی دقایق نخست معاملات شاهد افت بیش از ۱۲ هزار واحدی شاخص کل و فشار فروش در نمادهای بزرگ بازار بودیم. در ادامه اما رفته رفته با بهبود تقاضا در سهام شاخص‌ساز کلیت بازار تغییر چهره داد و توانست مجددا به سطوح سبز قیمتی بازگردد. به این ترتیب معاملات روز چهارشنبه در نهایت با رشد ۷۴/ ۰درصدی شاخص کل به اتمام رسید و این نماگر در سطح یک میلیون و ۳۶۷ هزار واحد آرام گرفت.
برندگان رالی 13 درصدی بورس
شاخص کل هموزن اما از همان دقایق ابتدای معاملات در مدار صعودی حرکت کرد و در پایان ۵۱/ ۱ درصد به ارتفاع این نماگر افزوده شد. به این ترتیب پس از ثبت دو هفته کاهشی، دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای با رشد ۶/ ۱ درصدی در مقیاس هفتگی همراه شد که بیشترین رشد هفتگی این نماگر از ۱۶ مهرماه بود. ضمن اینکه طی ۱۱ روز معاملاتی گذشته که شاهد بازگشت قیمت سهام از کف بودیم، شاخص کل رشد حدود ۱۳ درصدی را ثبت کرده است.
فاصله ۱۳ درصدی بورس از کف
شاخص کل بورس تهران پس از ثبت کف یک میلیون و ۲۱۱ هزار واحدی در ۲۰ آبان روندی صعودی در پیش گرفت و توانست در ۱۱ روز معاملاتی اخیر رشد ۱۳ درصدی را ثبت کند. در ثبت این روند سهامداران حقیقی نیز نقش مهمی ایفا کردند و شاهد ورود ۳هزار میلیارد تومان سرمایه از سوی آن دسته از بازیگران سهام به گردونه معاملات سهام بودیم. اما صنایع چه عملکردی را ثبت کردند؟ بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان میدهد در روزهای گذشته همه سهامداران شاهد بهبود وضعیت پرتفوی خود نبودند و در میان صنایع ۳۸ گانه بورسی، سهامداران ۶ گروه که عمدتا تک سهم بودند با افزایش زیان مواجه شدند. در مقابل اما ۱۶ صنعت عملکرد برابر یا به مراتب بهتری را نسبت به نماگر اصلی سهام رقم زدند.
گروه‌های برنده در روزهای بازگشت
بررسی‌ها نشان میدهد در میان صنایع ۳۸گانه بورسی، تنها ۶ صنعت طی ۱۱ روز معاملاتی اخیر با افت میانگین قیمت سهام زیرمجموعه خود مواجه شده‌اند و مابقی گروه‌ها روزهای سبزی را پشت سر گذاشته‌اند. در این میان گروه‌های کوچک و تک نماد در قعر جدول بازدهی قرار گرفتند و در کنار آنها نام صنعت چندرشته‌ای صنعتی با نماد بزرگ «شستا» نیز خودنمایی می‌کند.
بانکی‌ها در ۱۱ روز معاملاتی گذشته که شاخص سهام پس از افت بیش از ۴۰ درصدی مجددا به مدار صعودی بازگشت بیشترین رشد قیمتی را ثبت کرده‌اند. بررسی‌ها نشان میدهد زیرمجموعه‌های گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری در حالی در چهارماه نزولی بورس تهران تن به افت ۳۸ درصدی داده بودند، که در روزهای اخیر با رشد ۵/ ۳۲ درصدی همراه شده‌اند و توانسته‌اند صدر جدول بازدهی صنایع بورسی در دوره مورد بررسی را به خود اختصاص دهند. پس از آن پالایشی‌ها خودنمایی می‌کنند که ۱/ ۳۰ درصد از افت ۶۱ درصدی خود را جبران کرده‌اند. گروه فرآورده‌های نفتی از دوره اصلاحی بورس تهران سومین صنعت با بیشترین درصد اصلاح به شمار می‌رود و از آنجاکه ۴ نماد اصلی این گروه به‌عنوان صندوق پالایشی یکم واگذار شده بود و سرمایه‌گذاران همچنان در انتظار بازگشایی نماد این صندوق هستند، در دوره نزول حتی تخفیف ۳۰ درصدی را نیز دود کرده بود و از این جهت مورد رصد فعالان بازار قرار داشت. در این میان رشد روزهای گذشته این نمادها سبب شده تا برخی با دید شک و تردید به این روند صعودی نگاه کرده و آن را رشدی در جهت راضی نگه داشتن خریداران این صندوق ETF عنوان می‌کنند.
سومین صنعت با بیشترین درصد رشد شاخص در ۱۱ روز گذشته گروه محصولات کاغذی بود که با سه سهم «چکاپا»، «چکارن» و «چکاوه» توانست بازدهی ۷/ ۲۷ درصدی را ثبت کند. این گروه در دوره اصلاح، افت ۵۴درصدی را ثبت کرد. البته بیشترین میزان رشد این گروه در معاملات روز چهارشنبه و به برکت بازگشایی حدود ۱۲ درصدی نماد معاملاتی گروه صنایع کاغذ پارس پس از افشای اطلاعات بااهمیت (درخصوص افزایش نرخ ۴۵ درصدی کاغذ فلوتینگ یکی از محصولات دائمی تولید شرکت کاغذ پارس به دلیل افزایش تقاضا ناشی از مصرف بیشتر کاغذهای بسته بندی در ماه‌های اخیر) رقم خورد.
اما فولادی‌ها که در روزهای اخیر با ابهامات و چالش‌های فراوانی درخصوص قیمت‌گذاری دستوری فولاد مواجه شدند، در حالی دوره اصلاحی را با افت ۳۹ درصدی پشت سر گذاشتند که در ۱۱ روز معاملاتی گذشته با رشد ۷/ ۱۹ درصدی همراه شدند.
اما چرا شیوه‌نامه فولادی رشد این گروه را محدود کرد؟ طبق شیوه‌نامه جدید تنظیم بازار فولاد، مبنای قیمت پایه عرضه فولاد در بورس کالا از ۹۵ درصد فوب صادراتی ایران به ۸۰ درصد قیمت فوب منطقه CIS تغییر کرد. ضمن اینکه اعلام شده کل تولیدات فولاد ابتدا باید در بورس کالا عرضه شوند و در صورتی که طی سه معامله متوالی برای نیمی از عرضه، تقاضا وجود نداشت، قیمت ۵ درصد دیگر کاهش می‌یابد. امری که طبیعتا کاهش درآمد حاصل از فروش شرکت‌های فولادی را به دنبال دارد.
بازندگان رشد ۱۳ درصدی شاخص کل
هر چند در ۱۱ روز معاملاتی اخیر شاخص کل بورس تهران با افزایش ۸/ ۱۲درصدی همراه شده و نماگر هموزن نیز رشد ۳/ ۸درصدی را ثبت کرده است، اما همه صنایع این بازار سبزپوش نبودند. از این رو شاهد افت میانگین قیمت سهام در ۶ گروه بورسی بودیم که قریب به اتفاق این گروه‌ها در زمره صنایع تک سهم بازار قرار می‌گرفتند و همین موضوع نیز سبب رشد کمتر شاخص هموزن شد. در صدر این گروه‌ها نماد صنعت وسایل ارتباطی با تک سهم «ولپارس» می‌درخشد که نزول ۹/ ۱۸ درصدی را در ۱۱ روز معاملاتی گذشته ثبت کرده است. این گروه در زمان اصلاح ۴ ماهه بازار سهام نیز با افت ۵/ ۶۸ درصدی مواجه شده بود.
محصولات چرمی با افت ۱/ ۱۸ درصدی، انتشار و چاپ با کاهش ۶/ ۱۳ درصدی، استخراج سایر معادن با افت بیش از ۸/ ۱۰درصدی و محصولات چوبی با کاهش ۸/ ۶ درصدی دیگر صنایع بازنده در روزهای صعودی بورس تهران بودند. اما در میان این گروه‌ها نام صنعت چند رشته‌ای صنعتی نیز به چشم می‌خورد. گروهی که در زمان اصلاح بورس به موجب متوقف بودن یکی از بزرگان بازار یعنی «شستا» از افت بیشتر مصون مانده بود و با کاهش ۴۵ درصدی مواجه شده بود. در روزهای صعودی اخیر اما ۳/ ۴ درصد دیگر از ارتفاع شاخص این صنعت کاسته شده است که مهمترین دلیل آن نیز معاملات منفی و فشار فروش فزاینده در نماد معاملاتی شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی بوده است.
اولین هفته آذر سبزپوش شد
همان‌طور که اشاره شد شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران معاملات آخرین روز هفته را با افزایش عرضه در کلیات بازار آغاز کرد و در دقایق ابتدایی با افت ۱۰ هزار واحدی به عدد ۳۴۷/ ۱ میلیون واحد بازگشت. اما در ادامه ورق برگشت و بسیاری از نمادها مخصوصا کامودیتی‌ها با افزایش تقاضا مواجه شدند. به این ترتیب شاخص کل بورس با رشد بیش از ۱۰هزار واحد معادل ۷۴/ ۰ درصد معاملات خود را سبزپوش به پایان رساند و به سطح ۳۶۷/ ۱ میلیون واحد رسید. شاخص کل هموزن اما از همان ابتدای معاملات با افزایش تقاضا همراه بود و درنهایت با رشد ۱۷/ ۱ درصدی در بیشترین مقدار روزانه خود بسته شد. این امر بیانگر افزایش تقاضا در بسیاری از نمادهای شرکت‌های کوچک بازار سهام است. در فرابورس نیز این شاخص رشد ۲۵۲ واحدی را تجربه کرد. به این‌ترتیب معاملات اولین هفته آذر ماه پس از سبز دو هفته منفی، با رشد ۶/ ۱ درصدی شاخص کل به پایان رسید.
در چند روز اخیر به دنبال انتشار شیوه‌نامه جدید دولت برای تنظیم بازار فولاد نمادهای فولادی با افزایش عرضه مواجه شدند. این امر اثر منفی بر سایر نمادها نیز داشت. اما روز سه‌شنبه در پی اعتراض فولادسازان، محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس‌جمهور جلسه‌ای جهت رسیدگی و احتمالا تعدیل در این شیوه‌نامه ترتیب داد. امید فولادسازان به این موضوع در کنار روند مثبت در بازارهای جهانی به مثبت شدن و افزایش تقاضا در نمادهای فولادی و کالایی‌ها منجر شد. به‌طوری که «فولاد» به‌عنوان لیدر در نمادهای این گروه با صف خرید همراه بود.
نماد معاملاتی «شستا» که چند روزی است از نگاه برخی از سهامداران متهم در ایجاد فضای منفی در کلیات بازار بود، به‌رغم اینکه تا سقف قیمت هم پیشروی داشت در نهایت مغلوب فروشندگان شد و با صف فروش معاملات خود را پایان داد و شاخص کل بورس را ۲۶۱۵ واحد پایین کشید.در جریان داد و ستدهای روز چهارشنبه از ۳۴۷ نماد بورسی ۲/ ۴۱ درصد از نمادها صف خرید به ارزش ۱۴۳۱ میلیارد تومان تشکیل دادند. همچنین ۶/ ۱۴ درصد از نمادها صف فروش ۶۴۶ میلیاردی داشتند. نماد بانکی «وتجارت» با حجم ۲۳۴ میلیون سهمی سنگین‌ترین صف خرید و «کفپارس» بیشترین حجم صف فروش را داشت.در فرابورس نیز از ۱۳۱ نماد (تابلوی اصلی فرابورس) ۷۳ نماد معادل ۷/ ۵۵ درصد از نمادها صف خرید به ارزش ۶۹۳ میلیارد تومان داشتند. اما تنها ۱۵ نماد به ارزش ۲۰۰ میلیارد تومان صف فروش تشکیل دادند. «تلیسه» بیشترین حجم صف خرید و «بکهنوج» با صف فروش ۱۲۸ میلیون سهمی سنگین‌ترین صف فروش این بازار بود.در بازار پایه فرابورس از ۱۲۷ نماد معامله شده ۴۱ درصد از نمادها (۵۲ نماد) صف خرید ۳۵۶ میلیارد تومانی و ۵۷ نماد معادل ۸/ ۴۴ درصد از نمادها صف فروش ۵۹۷ میلیارد تومانی داشتند. «سامان» با صف خرید ۱۱۶ میلیون سهمی سنگین‌ترین حجم صف خرید و «لکما» با حجم ۱۴۳ میلیون سهمی سنگین‌ترین صف فروش را در این بازار فرابورسی دارا بودند.در مجموع کل معاملات بورس و فرابورس ۶/ ۵۹ درصد از نمادها در محدوده مثبت و ۵/ ۳۴ درصد از نمادها در محدوده منفی به معاملات خود پایان دادند. سه نماد «فملی»، «فولاد» و «شپنا» بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص کل بورس و «بپاس»، «آریا» و «میدکو» بیشترین اثر مثبت را بر شاخص کل فرابورس داشتند. در معاملات مجموع بورس و فرابورس برخلاف روز سه‌شنبه سهامداران حقیقی بیشتر از سهامداران حقوقی خریدار بودند. به این‌ترتیب در معاملات بورسی سهامی به ارزش ۲۰۱ میلیارد تومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد حقیقی‌ها منتقل شد. در معاملات فرابورسی نیز سهامی به ارزش ۶/ ۹۳ میلیارد تومان به پرتفوی حقیقی‌ها افزوده شد. ارزش معاملات کل بورس و فرابورس (با احتساب معاملات بلوکی و اوراق مشارکت) بیش از ۲/ ۳۱ هزار میلیارد تومان بود. ارزش معاملات خرد بورس به‌رغم کاهش نسبت به روز سه‌شنبه، اما رقم قابل توجه ۱۴ هزار و ۱۸۳ میلیارد تومان را ثبت کرد. در فرابورس نیز ارزش معاملات خرد ۳ هزار و ۷۴۸ میلیارد تومان رقم خورد.