بازار سرمایه امسال، سال متفاوتی را سپری کرد؛ از یک سو تعداد سهامداران به شدت رشد کردند و بسیاری از افرادی که تاکنون حتی یک بار هم با مفاهیمی به نام کد سهامداری یا خرید و فروش‌های سهم دست و پنجه نرم نکرده بودند، کم کم به جمع سهامداران پیوستند و حضور در بازار سرمایه برای حفظ ارزش پولشان را به حضور در سایر بازارهای موازی ترجیح دادند. اما در بورس، همه چیز به معاملات سهامداران خرد ختم نمی‌شود؛ بلکه ابزارهای مختلفی که از سوی سهامداران حقوقی در بازار سرمایه به کار گرفته می‌شود؛ تا کنون توانسته بسیاری از فرآیندهای خرید و فروش سهام را دچار چالش کرده و گردش مالی در بازار سرمایه را به سمت شرکتهای حقوقی هدایت نماید.
بازار سهام ما نسبت به بازارهای بورس معتبر دنیا، نقد شوندگی بسیار پایین‌تری دارد و با استفاده از معاملات الگوریتمی و گسترش آن در چارچوب تعریف‌شده می‌توان تا حد زیادی نقدشوندگی در سهم‌ها را بیشتر کرد
در این میان ابزارهای نوینی هم در بازار سرمایه به کار گرفته می‌شود که همچون هر ابزار دیگری در بازارهای نقدشونده، ممکن است کاربردهای خوب و بد را در کنار هم داشته باشد. نمونه آن هم معاملات الگوریتمی است؛ همان خرید و فروش‌هایی که با استفاده از ربات‌ها و با پول کلانی که برخی شرکتهای حقوقی در اختیار معامله‌گران الگوریتمی قرار می‌دهند، بازار را به شدت تحت تأثیر قرار داد و صف‌های خرید و فروش صوری را شکل میدهد که یک‌شبه می‌توانند عده‌ای را به تخت و تاج دارایی‌هایی پربازده بنشانند و عده‌ای دیگر را به خاک سیاه.
البته اکنون انجام این معاملات از سوی شرکتهای دارای مجوز از سازمان بورس، ممنوع است و در مقابل، عده‌ای دیگر به صورت غیررسمی مشغول فعالیت هستند و به طور نامحسوس، در پی تأمین منافع عده‌ای خاص که البته حرف و حدیث‌های بسیاری را با خود به همراه دارند.
علیرضا کریمیان، تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه الگوریتم به مجموعه اقداماتی که به صورت گام به گام تعریف شده باشد، گفته می‌شود و در واقع، معاملات الگوریتمی نیز با استفاده از روش‌های تحلیلی، استراتژی معاملاتی خاصی را برای خود تعریف می‌کنند که شامل سه مرحله جمع‌آوری اطلاعات، تحلیل داده‌ها و انجام معاملات است؛ بنابراین نرم‌افزارهایی درست شده‌اند که می‌توانند بدون دخالت انسان به انجام معاملات در بازار بپردازند.
تأثیر معاملات الگوریتمی بر روی بازار بورس چیست؟
وی افزود: در این میان، اولین و مهمترین تأثیر معاملات الگوریتمی، ایجاد سودآوری بسیار خوب برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری است؛ چراکه این صندوق‌ها توانایی خرید و استفاده از این نرم‌افزارها را دارند و همین موضوع می‌تواند عاملی برای این باشد که افراد تازه کار، در بازار ترغیب شوند به جای سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار بورس به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار بپردازند که البته در یک نوع نگاه مثبت به این معاملات، اقدامات صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بلندمدت باعث خوش‌بینی بیشتر افراد به این بازار و ورود منابع مالی به صندوق‌ها می‌شود؛ زیرا به جای اینکه خودشان مستقیم اقدام به خرید و فروش کنند که احتمالاً چیزی جر ضرر نخواهند داشت، از این طریق می‌توانند سودآوری خوبی داشته باشند.
در فرصت باقی مانده تا پایان امسال، بیشتر شاهد جذابیت شرکتهای کوچک و متوسط بازار خواهیم بود و نقدینگی در این قسمت بازار جریان خواهد داشت و اقبال کمتری به شرکتهای بزرگ و به اصطلاح شاخص‌ساز صورت می‌گیرد
وی خاطرنشان کرد: البته برخی تصور می‌کنند که معاملات الگوریتمی به بازار آسیب می‌زند؛ اما بازار بورس ما هنوز بازار بسیار کوچکی است و معاملات الگوریتمی اگر به درستی به کار گرفته شوند، می‌توانند به کمک بازار بیایند، به خصوص اینکه بازار سهام ما نسبت به بازارهای بورس معتبر دنیا، نقد شوندگی بسیار پایین‌تری دارد و با استفاده از معاملات الگوریتمی و گسترش آن در چارچوب تعریف‌شده می‌توان تا حد زیادی نقدشوندگی در سهم‌ها را بیشتر کرد؛ زیرا الگوریتم‌ها اقدام به خرید و فروش در بازه‌های زمانی کوتاه می‌کنند که همین امر باعث افزایش حجم معاملات و تا حدی نقدشوندگی می‌شود.
کریمیان معتقد است برخی افراد در فضای مجازی، معاملات الگوریتمی را تقابل انسان با کامپیوتر می‌دانند، اما باید به این نکته توجه کرد که زمانی نیز دنیا به سوی صنعتی شدن رفته و ماشین آلات را جایگزین یا کمک‌کننده به انسان‌ها شده‌اند، پس باید قبول کنیم که با رشد تکنولوژی در بازارهای مالی نیز، تأثیر این ابزارها را خواهیم داد؛ البته مشروط به اینکه از این ابزارها صحیح استفاده کنیم؛ بنابراین بهتر است بازار سرمایه خود را به روز کنیم نه اینکه مقابل این رشد را بگیریم.
روند بازار، شاخص را به چه سمت و سویی می‌کشاند؟
وی با بیان اینکه با توجه به بودجه ۱۴۰۰ و کسری بودجه که خواهیم داشت، تا انتهای سال ۱۴۰۰ شاخص کل سقف‌های بالاتری را خواهید داد، اظهار داشت: در فرصت باقی مانده تا پایان امسال، بیشتر شاهد جذابیت شرکتهای کوچک و متوسط بازار خواهیم بود و نقدینگی در این قسمت بازار جریان خواهد داشت و اقبال کمتری به شرکتهای بزرگ و به اصطلاح شاخص‌ساز صورت می‌گیرد؛ پس در نگاه کلی‌تر نیز، وضعیت کلی بازار را تا انتهای سال ۹۹ صعودی می‌توان متصور بود.
کریمیان گفت: از دید «ایچیموکو» که یک ابزار تحلیل تکنیکال بورس است، و چنانچه به تایم فریم ماهانه نگاه کنیم، کیجونسن (ابزار بررسی تغییرات سهم در آینده) در یک میلیون و ۱۱۰ هزار واحدی، حالت صاف به خود گرفته است که تحلیل‌گران بلندمدت باید به این سطح بسیار حساس باشند؛ چنانچه در آینده این سطح شکسته شود، می‌توان انتظار ریزش و اصلاح قیمت یک الی سه ساله را داشته باشیم.
کریمیان معتقد است که شاخص، یک کانال دوازده ساله نیز دارد که با خط ۱.۶۱۸ کانال فیبوناچی آن واکنش نشان داده و می‌توانیم انتظار حرکت تا خط ۲ را داشته باشیم که این حرکت تا نزدیکی سقف قبلی بازار (دو میلیون و ۷۰ هزار واحدی) پیش رو خواهد بود.
وی افزود: در تایم فریم هفتگی، چنانچه وضعیت را با ایچیموکو نیز بخواهیم بررسی کنیم، شاهد این هستیم که کیجونسن و تنکانسن در عرض حرکت کرده‌اند و همین امر سبب می‌شود یک گواه برای اینکه به زودی یک حرکت با شتاب بالا در بازار داشته باشیم که تریگر فعال‌کننده این حرکت، سطح یک میلیون و ۶۴۰ هزار (بر مبنای کیجونسن) و یک میلیون و۳۷۰ هزار واحدی (بر مبنای تنکان سن) است.
کریمیان گفت: در تایم فریم روزانه نیز، قیمت در ابر ایچیموکو گیر کرده و با شکست یک میلیون و ۴۶۰ هزار واحدی می‌توان به صعودی شدن بازار در کوتاه‌مدت امیدوار بود؛ این در حالی است که حمایت‌های مهم شاخص کل بورس نیز بر روی محدوده یک میلیون و ۳۴۰ هزار واحد تا یک میلیون و ۳۸۰ هزار واحد و حتی یک میلیون و ۱۸۰ هزار تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی استوار است.
این تحلیلگر بازار سرمایه گفت: مقاومت‌های مهم شاخص کل بورس بر روی شاخص یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی، یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحدی و حتی یک میلیون و ۸۵۰ هزار واحدی خواهد بود.
تحلیل شاخص کل هم‌وزن چه می‌گوید؟
کریمیان گفت: شاخص کل هم‌وزن نیز شرایط به مراتب بهتری نسبت به شاخص کل دارد و همچنین اگر به روند مثبت ادامه دهد، ناحیه ۴۷۰ هزار را نیز شکسته است و این ناحیه را به عنوان یک حمایت مهم برای شاخص کل هم وزن می‌توان قلمداد کرد؛ ضمن اینکه حمایت‌های مهم شاخص کل هم‌وزن نیز در محدوده ۴۳۰ هزار الی ۴۳۵ هزار، ۴۱۰ هزار واحد است.
وی همچنین معتقد است که مقاومت‌های مهم شاخص کل هم‌وزن در ۴۸۰ هزار الی ۴۸۵ هزار واحدی متمرکز است.