بازار سهام این روزها پس از تخلیه نسبی حباب در برخی سهام، به دنبال گذر از برخی ریسک‌های سیاسی از جمله انتخابات است تا سرمایه‌گذاران را این بار به دلیل رسیدن به برخی فاکتورهای ارزندگی پای استیشن‌های معاملاتی بنشاند. معاملات روز چهارشنبه ۲۶خرداد با آغازی منفی به تدریج به سمت تعادلی مثبت رفت. اما هر چند در دقایق نخست این روند به خوبی پیگیری شد، اما به دلیل غلبه فشار فروش در کلیت بازار شاخص از ورود به محدوده سبز پا پس کشید.
فشار فروشی که برآیند چند عامل بود؛ نخست اینکه پس از افزایش ارتفاع حدود ۵ درصدی از کف ثبت شده در ۳ خرداد و رشد مناسب قیمت‌ها در برخی سهام، شناسایی سود از سوی سهامداران دور از انتظار نبود. ضمن اینکه به طور سنتی روزهای چهارشنبه همواره تحت تاثیر نوعی نگاه محتاطانه، معاملات بورس کم‌رمق‌تر از روزهای دیگر دنبال می‌شود و برخی را به سمت نقد کردن سهام قبل از آغاز تعطیلات دو روزه داخلی می‌برد. این در حالی است که ریسک انتخابات پیش رو بیش از هر زمان دیگر از سوی معامله‌گران ریسک‌گریز احساس می‌شود. اما با وجود این معاملات در روز چهارشنبه تسلیم محض عرضه نشد و اغلب نمادها حتی در سطوح منفی، متعادل دنبال می‌شدند و به‌دنبال عضوگیری از بین سهامداران تازه‌نفس بودند. به این ترتیب طی معاملات هفته منتهی به ۲۶ خرداد، شاخص کل تالار شیشه‌ای با افت حدود ۴/ ۰ درصدی مواجه شد.
چک لیست جذابیت‌های خرید
یکی از عوامل موثر بر کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در سهام اصلاح مناسب سهم و تعدیل قابل ملاحظه نسبت P/ E آینده‌نگر بازار است؛ اتفاقی که هر چند به شیوه‌ای پرفراز و نشیب و فرسایشی، اما به خوبی طی ۱۰ ماه اخیر در سهام و به ویژه در نمادهای شاخص‌ساز به وقوع پیوسته است. اکنون به اذعان اغلب تحلیلگران و کارشناسان حباب سهام در اغلب موارد کاملا تخلیه شده است. این نمادها که همواره به عنوان «بزرگان بازار» و در کسوت اثرگذارترین نمادها بر کلیت روند معاملات بورس نقش‌آفرینی می‌کنند در حال حاضر اغلب به P/ E تاریخی زیر ۷ رسیده‌اند که بهترین سیگنال برای ورود سرمایه‌گذاران تحلیلگراست.
از سوی دیگر انتشار گزارش‌های جذاب شرکت‌ها یکی پس از دیگری مسیر حرکت آینده سهام و صنایع بورسی را روشن کرده است. برگزاری مجامع، تقسیم سود و افزایش جذابیت سهام پس از بازگشایی به دلیل رقیق شدن قیمت‌ها نیز همواره ماه عسل سهامداران در پایان بهار و اوایل تابستان است که امسال نیز همچون سال‌های گذشته، کم‌توجه به رکود ۱۰ ماهه بورس در حال پیگیری است.
دلار نیز این روزها با ثبات نسبی، کم‌واکنشی خود را به ریسک‌های غیراقتصادی با نوسان در دو کانال ۲۳ و ۲۴ هزار تومان نشان داده است. به نظر می‌رسد پالس‌های مثبت مذاکرات برجامی نیز تغییر محسوسی را در نرخ این ارز به دنبال نداشته و ریسک نوسانات بزرگ را از خود دور کرده است.
بر این اساس وقتی سرمایه‌گذاران به بررسی عوامل موجود برای ورود به میدان سرمایه‌گذاری بورسی و تیک زدن چک‌لیست دلایل خرید سهام می‌پردازند با وجود همه موارد مثبت، به عواملی برخورد می‌کنند که هنوز برای آنان تامل‌برانگیز است. بنابراین با وجود اینکه این روزها برآیند عوامل موجود سرمایه‌گذاران را به سمت خرید سهام سوق میدهد، اما این رفتار به دلیل وجود چند نااطمینانی دیگر با طمانینه خاصی صورت می‌گیرد. این مساله در رصد ورود و خروج پول از صندوق‌های درآمد ثابت نیز به خوبی مشهود است. بررسی‌ها نشان میدهد خلاف روزهای رکودی بازار سهام که در مقابل خروج پول حقیقی از سهام بورسی شاهد ورود نقدینگی به بازار امن صندوق‌های معامله‌پذیر بودیم این روند طی روزهای گذشته با چرخش جدی مواجه شد و این بار شاهد خروج پول‌های ریسک‌گریز از این پناهگاه امن هستیم و گویا سرمایه‌گذاران در حال رصد شرایط با شناسایی زمان مناسب ورود مجدد به گردونه معاملات سهام هستند.
عبور از ریسک سیاسی انتخابات
دو انتخابات تاثیرگذار در یک سال اخیر بازارها را تحت تاثیر قرار داده است؛ نخست انتخابات آمریکا که از ماه‌ها قبل از وقوع آن گمانه‌زنی‌ها و نظرسنجی‌های آن به متغیر اصلی در معادلات سرمایه‌گذاران تبدیل شده بود. پس از آن نیز به دلیل تغییر در سیاستگذار ارشد کاخ سفید، ماه‌ها سرمایه‌گذاران به تغییر تاکتیک در مواجهه با سیاست‌های جدید آمریکا مشغول بودند. یکی از مهمترین مسائل مطرح شده پس از روشن شدن نتایج انتخابات آمریکا، مساله احیای توافق هسته‌ای ایران بود که علاوه بر ایران، سایر کشورها و حزب پیروز انتخابات آمریکا نیز بر آن توافق نظر داشت. این توافق که بر تغییر سیاست‌های اقتصادی به واسطه رفع تحریم‌ها در صورت حصول نتیجه موثر می‌بود، پوزیشن سرمایه‌گذاران را نیز در بازارها با تغییر مواجه ساخت. اکنون مذاکرات برجامی در فاز نهایی به سر می‌برد و با وجود اجماع نظر همه طیف‌های سیاسی بر آن، بی‌شک تا پایان انتخابات ایران و تعیین تکلیف سیاستگذار نخست دولت ایران یا حتی اندکی پس از آن به بار نخواهد نشست. اما به طور قطع همزمان با مشخص شدن نتیجه انتخابات ایران عبور از ریسک سیاسی این رویداد بر طرف‌های دیگر مذاکرات قابل لمس خواهد بود و آنها نیز طرف ایرانی خود را در چهار سال یا احتمالا هشت سال آینده خواهند شناخت. بنابراین گذر از انتخابات روز جمعه ۲۸ خرداد برای مذاکرات برجامی، بازارها و از جمله بورس حائز اهمیت است و تا پایان آن، سرمایه‌گذاران را در کنار گود نگه خواهد داشت.