کارزار انتخاباتی هم به پایان رسید و با مشخص شدن نتایج، سیدابراهیم رئیسی با ۱۷ میلیون و ۹۲۶ هزارو ۳۴۵رای، رئیس دولت سیزدهم شد. اما مطالبه‌گری فعالان بازار سرمایه و سهامداران تازه آغاز شده است و از ۱۲ مرداد که کار دولت جدید در پاستور آغاز شود، وعدههای بورسی رئیسی در بوته آزمون قرار می‌گیرد. فعال‌کردن صندوق حمایت و تثبیت بازار سرمایه، حل معضل قیمت‌گذاری دستوری و دامنه نوسان، عدم‌تامین کسری‌بودجه دولت از بورس و همچنین بازگرداندن اعتماد عمومی به بازار سرمایه مهمترین وعده‌هایی است که او در ایام تبلیغات انتخاباتی به مردم داد.
رئیسی سه‌شنبه هفته گذشته در حالی که دو روز به پایان فرصت کاندیداها برای تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری مانده بود به صورت سرزده وارد تالار بورس تهران شد و بر اساس آنچه رسانه‌ها مخابره کردند پای درد‌دل معامله‌گران و سهامداران نشست؛ گلایه سهامداران به رئیس قوه قضائیه که نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شده بود، چیزی نبود جز ضررهایی که از جانب سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه عایدشان شده بود. آنان در صحبت‌های خود با رئیسی، دعوت مسوولان برای حضور در بورس را یادآور شدند و اعتراض داشتند چرا بعد از اعتماد آنان به بازار سرمایه و سرازیرشدن پس‌اندازهایشان به بورس، نقدینگی آنان برای جبران کسری‌بودجه دولت، خارج شد و آنان ماندند و ضررهایی که هنوز که هنوز است نه‌تنها جبران نشده بلکه هر روز بیشتر می‌شود. در کنار آن امکان فروش همین اندک مبلغ باقی‌مانده نیز برایشان فراهم نیست و قوانین و مقررات بورسی نیز هر روز تغییر می‌کند.
وعدههای بورسی رئیسی چه بود؟
رئیسی که در مناظره‌های انتخاباتی و گفت‌وگوهای تلویزیونی کمتر درباره برنامه‌های دولتش برای بازار سرمایه سخن گفته بود، بعد از شنیدن صحبت‌های معامله‌گران و سهامداران ضمن اینکه به آنان قول پیگیری وضعیت به‌وجود آمده را داد به تشریح برنامه‌هایش برای بورس در دولت سیزدهم پرداخت و وعدههای بورسی‌اش را برای اولین‌بار بازگو کرد. او ابتدا اصلاح سریع وضعیت بازار در دولتش را وعده داد و سپس از تصمیم‌های خلق‌الساعه که در یک سال گذشته مورد اعتراض جدی سهامداران و فعالان بازار سرمایه نیز بوده است، انتقاد کرد و گفت ثبات در قوانین و مقررات از شرایط مهم بورس است تا سهامدار بتواند وضع بازار را پیش‌بینی کند.
وعده بعدی بورسی او رفع معضل قیمت‌گذاری دستوری و دامنه نوسان بود؛ دو مشکلی که در یک سال گذشته به‌ویژه در ماه‌های اخیر فعالان بازار سرمایه نسبت به چاره‌اندیشی برای آن بیش از قبل اصرار دارند و معتقدند با برداشته‌شدن دامنه نوسان و برچیده‌شدن قیمت‌گذاری دستوری بازار سرمایه راه خود را پیدا می‌کند و از وضعیت فعلی خارج می‌شود. رئیسی نیز در بازدید سرزده‌اش از تالار بورس تهران تاکید کرد که بازار سهام و مسائل آن مثل نرخ‌گذاری و دامنه نوسان را نمی‌توان دستوری اداره کرد و وعده داد سازوکارهای مرتفع‌شدن این معضلات در دولتش ایجاد شود. ابراز نگرانی سهامداران در این دیدار سرزده نسبت به عدم‌‌اجرای مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا برای تزریق ۲۰۰ میلیون دلار به بازار سهام وعده دیگر رئیسی را به دنبال داشت. او ابتدا به سهامداران و فعالان بازار سرمایه اطمینان داد که در دولتش بورس به محل جبران کسری‌بودجه دولت تبدیل نمی‌شود و سپس وعده داد که تزریق ۲۰۰ میلیون دلار به بازار سرمایه را در سریع‌ترین زمان ممکن عملی می‌کند.
آخرین وعده‌ای که رئیس قوه‌قضائیه و نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری برای بهبود وضعیت بازار سرمایه در جمع سهامداران و معامله‌گران بورسی داد فعال‌کردن «صندوق حمایت و تثبیت بازار سرمایه» بود. او از «صندوق حمایت و تثبیت بازار سرمایه» به‌عنوان یکی از پشتوانه‌های مهم بورس یاد کرد و وعده داد در دولت مردمی این صندوق‌ها را فعال کند. رئیسی که اکنون عنوان هشتمین رئیس دولت را یدک می‌کشد، دو روز قبل از شروع رای‌گیری وعده‌هایی برای بهبود وضعیت بازار سرمایه داد و پیش از آن تاکید کرده بود «دولت مردمی وعده‌ای نمی‌دهد که نتواند به آن عمل کند.» اکنون فعالان بازار سرمایه به‌ویژه سهامداران خرد چشم‌انتظار شروع به‌کار دولتش هستند تا ببینند چه مقدار از این وعدهها عملیاتی می‌شود و بخشی از سرمایه‌های ازدست‌رفته‌شان بازخواهد گشت؟
وعدههای غیرپوپولیستی و قابل اجرا
بهمن فلاح
کارشناس بازار سرمایه
برای بررسی میزان عملیاتی بودن وعدههای بورسی سیدابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم باید ابتدا وعده‌هایی که وی در ایام انتخابات برای بهبود بازار سرمایه مطرح کرد، بازخوانی شود. مهمترین وعده‌هایی اعلامی رئیسی موارد زیر بود:
1- تقویت منابع و اصلاح عملکرد صندوق تثبیت بازار با هدف مدیریت نوسانات بورس،2- انتشار اوراق بهادار به طور موثر برای پوشش مخاطرات سهامداران خرد در سال 1401، 3- گسترده کردن ابزارهای بازار سرمایه در سال 1401 که شامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری ارزی و صندوق سرمایه‌گذاری طلای آب‌شده است. این کار به منظور حفظ ارزش دارایی‌های مردم متناسب با نرخ ارز و طلا صورت می‌گیرد ، 4- تقویت بنگاه‌های اقتصادی،5- کاهش نرخ مالیات شرکت‌ها از 25 تا 10 درصد به منظور تقویت ساختار بنیادی شرکت‌ها و تقویت تولید،6- ممنوعیت هر نوع پوشش کسری بودجه از محل بازار سرمایه که احتمالا منظور وی پایان دادن به سوداگری دولت در بازار سرمایه است، 7- ممنوعیت نوسان‌گیری آگاهانه و غیرآگاهانه حقوقی‌ها در بازار سرمایه و 8- بهبود صندوق توسعه بازار و تقویت صندوق توسعه با هدف بهبود بازار سرمایه
تمام وعده‌هایی که در بالا به آنها اشاره شد دست‌نیافتنی نیست و شدنی است. یکی از مهمترین این وعدهها تقویت صندوق توسعه بازار است که اگر اجازه برداشت از منابع آن در مواقعی که نیاز است، داده شود می‌تواند به نوعی نقش بیمه پنهان را بازی کند. ایجاد صندوق ارز و صندوق طلای آب‌شده نیز می‌تواند منجر به تقویت بازار سرمایه شود به این صورت که تقاضا برای ورود پول به بازارهای رقیب و بازارهای موازی که با سوداگری به اقتصاد کشور ضربه می‌زنند، سرکوب می‌شود.
انتشار اوراق بهادار به طور موثر برای پوشش مخاطرات سهامداران اما جزو برنامه‌هایی است که قبلا به تصویب سران قوا در قالب بسته 3+7 رسیده که سقف آن در مرحله اول 20 هزار میلیارد تومان است و در صورت اجرا یکی از برنامه‌های بسیار مفید برای بازار است که کاملا هم شدنی است. یعنی منع قانونی برای آن وجود ندارد. ما در سال حدود 220 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر می‌کنیم و بازار سرمایه این پتانسیل را دارد که حداقل چیزی حدود 40 تا 50 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کند که در مرحله اول 20 هزار میلیارد تومان مصوب شده است. همان‌طور که اشاره شد وعدههای آقای رئیسی برای بازار سرمایه شدنی است و یکی از ویژگی‌های آن هم تعیین زمان برای هر کدام از آنهاست که نشان از برنامه‌ریزی دارد. در صورت اجرای به‌موقع و درست وعده‌هایی که آقای رئیسی و مشاوران وی در ایام تبلیغات انتخاباتی برای بهبود وضعیت بازار سرمایه دادند می‌توان امیدوار بود فضای عدم‌قطعیتی که بر بازار سهام حاکم بود از بین برود و بازار سرمایه به قطعیت و ثبات برسد و به محلی امن برای سرمایه‌گذاری تبدیل شود.
با نگرشی که آقای رئیسی به بازار سرمایه دارد و چشم‌اندازی که با این وعدهها برای بازار ترسیم کرده به نظر می‌رسد بازار پیشا‌پیش به استقبال از وی رفته است. در ایام تبلیغات انتخابات هم وی مانند برخی نامزدها که وعده‌هایی چون جبران ضرر و زیان سهامداران می‌دادند، حرف‌های پوپولیستی نزد و به نظر می‌رسد برنامه‌هایش به گونه‌ای است که بازار به صورت سیستماتیک تقویت می‌شود و بعد از مدتی که دولت سیزدهم شروع به کار کند زیان سهامداران خرد هم جبران شود. به علاوه شاهد رشد بنیادی و پایدار در بازار هم خواهیم بود.
از آنجا که آقای رئیسی باب مشورت، پیشنهاد و انتقاد را برای فعالان بازار سرمایه باز کردند، ما به عنوان فعالان بازار سرمایه نسبت به مطالبه‌گری از وعدههای بورسی وی غفلت نمی‌کنیم و در کنار آن نیز در صورت درخواست می‌توانیم به تیم اقتصادی دولت سیزدهم مشورت دهیم.