حالا که دولت در حال تغییر است چه کار کنیم؟ آیا زمان خوبی برای سرمایه‌گذاری در بورس است؟ آیا اگر الان در بورس سرمایه‌گذاری کنم، موقعیت خوبی است؟ این سوال‌ها و خیلی از سوال‌های دیگر از جمله پرسش‌هایی است که این روزها در جمع‌هایی که همچنان پیگیراوضاع و احوال بورس هستند یا دنبال محلی برای سرمایه‌گذاری هستند شنیده می‌شود. شرایط سیاسی و بین‌المللی و اوضاع اقتصادی به سمت و سویی در حال حرکت است، که خیلی‌ها دنبال یک استراتژی و برنامه‌ای مشخص برای آینده سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه و به طور خاص در حوزه بورس هستند.
اگرچه بارها توسط اکثر کارشناسان حوزه بورس و چهره‌های اقتصادی بیان شده است که شرایط بازار سهام دیگر به روزهای نیمه‌اول سال ۱۳۹۹ بر نمی‌گردد و همچنین بارها بیان شده است که باید به بورس به چشم سرمایه‌گذاری بلندمدت نگاه کرد و نباید با دید کوتاه‌مدت و کسب سود فراوان در آن سرمایه‌گذاری کرد اما هنوز هم هستند افرادی که دنبال کسب سود فراوان از بورس در کوتاه‌ترین زمان ممکن هستند. در این گزارش از چند کارشناس حوزه بورس درباره استراتژی‌ای که باید برای سرمایه‌گذاری در دوره فعلی در حوزه بورس در پیش بگیرید پرسیدیم و همچنین از آنها این سوال را کردیم که افرادی که میخواهند تازه وارد این بازار شوند چه راه و روشی را در پیش بگیرند بهتر است؟
تازه واردها و قدیمی‌ها چه کنند؟
وقتی روزهای سبزپوشی بورس و رشد شاخص در سال ۹۹ به پایان رسید، خیلی از کارشناسان بیان کردند که این هشدار را به افرادی که اطلاعات و دانش لازم در حوزه بورس را نداشتند داده بودند که هر سهمی را نخرند و با قرض کردن پول از دیگران وارد این بازار نشوند. الناز افشار، کارشناس حوزه بورس در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در توصیه به این افراد می‌گوید که بهتر است «صورت‌های مالی شرکت‌ها را بررسی کنند. سهامی را انتخاب کنند که ارزش ذاتی آنها خیلی بیشتر از قیمت تابلوی روی بازار باشد.» او اما به افرادی که هیچ اطلاعات و دانشی درباره بورس ندارند این‌طور توصیه می‌کند که «می‌توانند پول خودشان را به سبدگردان‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری واگذار کنند تا بتوانند حتی‌الامکان از ضررهای احتمالی جلوگیری کنند.» این کارشناس حوزه بورس، همچنین به افرادی که از گذشته در بورس حضور دارند، این‌طور توصیه کرد که «می‌توانند سهم‌ها را نگهداری کنند یا میانگین را کم کنند و برای افرادی هم که دید کوتاه‌مدتی به بازار دارند نوسانات جذاب است.» محمودرضا مومن‌زاده، از دیگر کارشناسان حوزه بازار سرمایه و بورس هم در صحبت‌هایش با «دنیای‌اقتصاد» در توصیه به افرادی که به تازگی میخواهند در حوزه بورس سرمایه‌گذاری کنند، می‌گوید: «سهام شرکت‌های مادر را خریداری و بگذارند کنار.» او همچنین تاکید می‌کند که «پیشنهاد قطعی خود من شرکت‌های وابسته به صنایع پتروشیمی، نفت و شرکت‌های فولادی است.»
در نهایت شایان کرمی، کارشناس حوزه بورس در کنار تمام این توصیه‌ها، یک پیشنهاد کلی به افرادی که قصد دارند در شرایط فعلی وارد حوزه بورس شوند، می‌کند؛ «بازار سرمایه در حال حاضر، ابزارهای متنوعی دارد. یعنی ما چه شرایط اوراق سهام شرکت‌ها را در نظر بگیریم و چه آنها را فاکتور بگیریم، ابزارهای مختلفی در بازار وجود دارد که تحت هر شرایط اقتصادی‌ای، می‌توان در بازار سرمایه حضور داشت.» او در ادامه صحبت‌هایش با «دنیای‌اقتصاد» توضیح میدهد که «فرضا از انواع اوراق بدهی در نظر بگیرید تا انواع قراردادهای مشتقه‌ای که برای پوشش ریسک معامله‌گرها پیش‌بینی شده است و در بازار موجود است.» کرمی در ادامه به این موضوع اشاره می‌کند که «ما بازار کالایی را هم در بازار سرمایه داریم، مثل قراردادهای آتی که به زودی قرار است صندوق‌های طلا هم راه‌اندازی شود. پس همه ابزارها و دارایی‌ها برای سرمایه‌گذاری یک فرد سرمایه‌گذار در بازار وجود دارد و افراد می‌توانند در آنها حضور داشته باشند.» او به سهامداران و افرادی که می‌توانند وارد بازار شوند این توصیه را می‌کند که «می‌توانند سهامشان را هم نگهداری کنند و اگر هم وجه نقدی دارند در بازار سرمایه و در بخش‌های مختلف آن سرمایه‌گذاری کنند.»
استراتژی حضور در بازار چه باشد؟
محمودرضا مومن‌زاده، از جمله کارشناسانی است که بارها به این مساله پرداخته است که چون «بورس ایران بر اساس قوانین بورس بین‌الملل نیست، نمی‌شود بر اساس قوانین حاکم بر بورس بین‌الملل آن را تحلیل کرد.» او روی این موضوع تاکید دارد که «هر وقت قوانین حاکم بر بورس بر اساس قوانین بین‌الملل بشود، متقارن شود، قیمت‌گذاری آزاد شود، گزارش‌ها شفاف شود و بتوان یک تحلیل تکنیکال یا یک تحلیل بنیادین یا فاندامنتال دقیق انجام داد، آن زمان می‌توان بورس ایران را پیش‌بینی کرد.» با این حال مومن‌زاده درباره استراتژی پیش رو در شرایط فعلی برای سهامداران بار دیگر روی این موضوع تاکید می‌کند که «همه چیزهایی که از بازار سرمایه بلد هستیم، در بازارهای کلاسیک است. در این بازارها یک‌سری قوانینی حاکم است که در بازار ما حاکم نیست و برای همین هم تمام این پیش‌بینی‌ها پنجاه درصد غلط است.» او در ادامه توضیح میدهد که «اما درباره بازار ایران و هر بازاری در شرایط عدم قطعیت، تنها استراتژی سودده، استراتژی بلندمدت است.» او همچنین پیشنهادی به سرمایه‌گذاران میدهد؛ «به هیچ عنوان معاملات پی در پی نکنید.» نگاهی که بر می‌گردد به همان استراتژی بلندمدت که او به آن اشاره کرده بود. اما دیروز که قیمت دلار روند افزایشی به خود گرفت، باعث شد که روی تحلیل‌های کارشناسان حوزه بورس هم اثر گذار باشد. در همین رابطه الناز افشار در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با اشاره به روند رو به رشد قیمت دلار که به گفته او «محرک مهمی برای بازار سرمایه» به حساب می‌آید، درباره پیشنهاد استراتژی به سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی، توصیه به خرید کرد. افشار در توضیح صحبت‌هایش بیان کرد که «فعالان بازار سرمایه می‌توانند در روزهای منفی، خرید داشته باشند.» او همچنین روی این موضوع تاکید کرد که «چون وضعیت سیاسی فعلا به ثبات نسبی رسیده است، اعتماد به بازار سرمایه بیشتر شده و حجم بازار هم به شکلی است که پول‌های درشت هم وارد بازار شده است.»
اما فقط الناز افشار نیست که به افزایش نرخ دلار اشاره می‌کند، شایان کرمی هم از جمله کارشناسانی است که معتقد است حوزه بورس در دو هفته گذشته واکنش خوبی به روند شیب افزایشی ملایم نرخ ارز داشته است و «شاهد هستیم که حجم معاملات هم بهتر شده است.» کرمی در صحبت‌هایش با روزنامه «دنیای‌اقتصاد» به روزهای خوش بورس و سهامداران در نیمه اول سال ۱۳۹۹ اشاره می‌کند اما می‌گوید دیگر به این روزها بر نخواهیم گشت. اما در مقابل این‌طور پیش‌بینی می‌کند که «روند رشدی ملایم هم طی این هفته و هفته‌های آتی در بازار سهام ادامه خواهد داشت.» با وجود این توصیه‌ها برای سرمایه‌گذاران قدیمی و جدید و پیشنهاد استراتژی از سوی این کارشناسان برای ادامه مسیر در حوزه بورس، باید منتظر مردادماه و روی کار آمدن دولت سیزدهم بود. چون به اعتقاد خیلی افراد از مرداد ماه و شروع به کار دولت جدید است که سمت و سوی واقعی بازار مشخص می‌شود و فضای اقتصادی تا حدودی از ابهام خارج می‌شود.