وضعیت قرمز در بازار سرمایه/ وزیر اقتصاد به اتفاقات بورس ورود کند

بورس اوراق بهادار تهران در شهریور و مهر سال جاری با وضعیت بغرنجی مواجه شده است. در شرایطی که بسیاری از سهامداران به دولت سیزدهم امید بسته بودند تا زیان‌های گذشته آنها را جبران کند، بازار در 50 روز گذشته باز هم وارد فاز زیان بیشتر شدند.

سازمان بورس در ماه‌های گذشته بیشتر نظاره گر اتفاقات در بازار سرمایه بوده است. ورود نهادهای نظارتی بالادستی به ترک فعل‌های صورت گرفته در ماه‌های گذشته می‌تواند حقایق بسیاری را روشن کند.

بسیاری از کارشناسان کاهش قیمت دلار و انتشار اخباری پیرامون برگزاری مذاکرات در وین را عامل اصلی ریزش بازار می‌دانند، اما به نظر می‌رسد، بازار سرمایه در این روزها با مشکلات بیشتری از نرخ ارز روبروست.

تعارض منافعی که در بورس وجود دارد

موضوعاتی که نهادهای بالادستی باید مورد توجه قرار دهند، تعارض منافع موجود در سازمان بورس و شرکتهای زیرمجموعه آن است. برخی مدیران فعلی در سازمان بورس در شرکت‌های بورسی نیز عضو هیات مدیره هستند و این مساله تا حدود زیادی بورس را با مشکل مواجه کرده است.

البته در این زمینه که مدیران سازمان بورس نمی‌توانند همزمان عضو شرکت دیگری باشند،‌ خلاء قانونی وجود دارد. به عبارت دیگر در قوانین و مقررات اصول بازار سرمایه در ماده‌های 10، 14، 16، 17 و 18 به صورت مستقیم و غیرمستقیم تلاش‌هایی برای مدیریت تضاد منافع در بازار بورس شده است. خلاصه این موارد می‌گوید اعضای هیات‌ مدیره ارکان مختلف بورس و افراد تحت تکلف آنها نباید کد بورسی داشته باشند و اعضای هیات ‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار حق عضویت همزمان در نهاد‌ها و شرکت‌های غیر را ندارند. در این قوانین در مورد اشتغال همزمان اعضای شورای عالی بورس، بورس انرژی، فرابورس، بورس کالا و... چیزی گفته نشده است.

معاملات الگوریتمی بلای جدید بر سر بورس

از دیگر سو، باز بودن دست برخی از افراد و گروه‌ها در استفاده از معاملات الگوریتمی صدای بسیاری از سهامداران را درآورده است. انجام معاملات به شیوه غیر دستی و کامپیوتری در شرایطی که بازار با صف فروش همراه است، می‌تواند به یک چالش جدید برای بورس تبدیل شود.

مدیریت سازمان بورس می بایست در مورد استفاده کنندگان از این الگوریتم ها شفاف سازی کند. در صورتی که وجود این معاملات الگوریتمی توسط افراد یا شرکت‌هایی غیر از شرکت‌های بازارگردانی مشخص شود،‌ باید با آنها برخورد جدی شود. طبق آخرین دستورالعمل که در مهرماه سال 99 ابلاغ شده است، تنها شرکت های بازارگردانی مجاز به استفاده از این معاملات هستند.

بورس سراسر قرمزپوش شد!

بورس در معاملات این هفته خود تنها در روز دوشنبه با 3800 واحد رشد مواجه شده است. از ابتدای هفته بورس با کاهش حدودا 70 هزار واحدی مواجه شده است. از ابتدای شهریور ماه ریزش امروز بورس یک رکورد محسوب می شود. کاهش 38 هزار واحدی بورس را می توان نتیجه مشخص نبودن برنامه های مدیران سازمان بورس برای بازار سرمایه دانست.

از اخباری که در روزهای اخیر در حال دست به دست شدن است، موضوع تغییر هیات مدیره سازمان بورس و به تبع آن تغییر رئیس این سازمان است. در صورتی که وزیر اقتصاد به عنوان رئیس شورای عالی بورس برای ساماندهی بورس اقدام فوری و عاجل نکند، ممکن است افراد سودجو بازهم از وضعیت نزولی بورس سوء استفاده کرده و اعتراضات به وضعیت بازار سرمایه دوباره شعله‌ور شود.

سهامداران همچنان امیدوار هستند

سهامداران حقیقی و خرد در بازار سرمایه با انتخاب آیت الله رئیسی امیدوار شده بودند تا بازار سرمایه به یک وضعیت متعادل بازگردد. بازار سرمایه نیز به دلیل از خردادماه تا اوایل شهریورماه از شاخص 1 میلیون و 100 هزار واحدی به شاخص 1 میلیون و 600 هزا ر واحدی رسیده است.

اما عدم وجود مدیریت در بازار سرمایه، روند متعادل 3 ماه بورس را به یک روند نوسانی تبدیل کرد که بازار در این مدت با ریزش 200 هزار واحدی شاخص کل مواجه شده است.

وضعیت بازار در روز سه شنبه

بازار سرمایه در روز سه شنبه باز هم با خروج 1205 میلیارد تومان پول سهامداران حقیقی روبرو شد. تعداد شرکت‌هایی که در صف‌های خرید معامله شدند، 11 شرکت و شرکت‌های حاضر در صف فروش به 208 شرکت رسید. تعداد شرکت‌هایی که در دامنه و رنج مثبت معامله می‌شدند 83 شرکت و شرکت‌های حاضر در بخش منفی نوسان نیز 371 شرکت بوده‌اند.