صادرات نفتی در نیمه نخست سال ۱۳۹۹، طبق اعلام وزارت نفت، معادل ۸ میلیارد و ۵۵۸ میلیون دلار بوده و در نیمه نخست ۱۴۰۰ این عدد ۱۸ میلیارد و ۶۷۷ میلیون دلار شده که نشان از تحقق برنامه های دولت در این راستا دارد و آنطور که مسوولان نفتی نیز اعلام کردند برنامه ریزی برای افزایش ظرفیت تولید نفت خام ایران به ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز ظرف هشت سال آینده نیز آغاز شده است.
صحبت های اخیر مسوولان دولتی حکایت از افزایش صادرات نفت دارد، آنطور که سیداحسان خاندوزی- وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرده، در ماههای گذشته طی اقدامات انجام شده از سوی دولت با وجود اینکه هنوز توافقی در مذاکرات هستهای صورت نگرفته، افزایش ملموسی در صادرات نفت ثبت شده است، گفت که فروش نفت و میعانات آن نسبت به ماه پایانی دولت گذشته ۴۰ درصد رشد کرده که بیانگر رویکرد فعالانه است.
جواد اوجی - وزیر نفت نیز در تازهترین مطلب در حساب کاربری خود در توئیتر افزایش ۴۰ درصدی میزان صادرات نفت در دولت سیزدهم را تایید کرد و نوشت: تردیدی نیست که افزایش قیمت نفت هم روی افزایش درآمد کشور مؤثر بوده، در مجموع وصول درآمدهای نفتی کشور بیش از چند برابر شده که حاصل افزایش میزان فروش و افزایش قیمت است. اما از آن مهمتر، وصول درآمدهای نفتی در دولت سیزدهم است که جهش چشمگیری نسبت به قبل داشته و پول آن بهصورت منظم در حال وصول است.
به نظر می رسد که برنامه های دولت برای افزایش صادرات درحال تحقق است، علاوه بر این کریم زبیدی - مدیر برنامهریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران نیز به تازگی از برنامهریزیها برای رساندن ظرفیت تولید نفت خام ایران به ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز ظرف هشت سال آینده نیز خبر داد و اعلام کرد: فرصتهای سرمایهگذاری و مشارکتهای سرمایهگذاران داخلی در بخش حفاری چاههای نفت اهمیت بیشتری دارد.
به گفته وی، برنامهریزی برای نگهداشت تولید از مسیر ترمیم چاههای موجود و احداث بعضی از تأسیسات فرآیندی و خطوط لوله میتواند از دیگر پروژههای قابل سرمایهگذاری داخلی بهشمار آید. بر اساس برنامهریزیها، به شرط تأمین سرمایهگذاریهای تازه ظرفیت تولید روزانه گاز کشور ظرف هشت سال آینده نیز به یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب خواهد رسید.
اما اینکه این برنامه تا چه میزان قابل تحقق است و اینکه ایران تا کجا می تواند میزان صادرات خود را در شرایط کنونی افزایش دهد موضوعی قابل بحث است، آنطور که کارشناسان می گویند ظرفیت تولید ایران بالا است و پتانسیل های زیادی در این صنعت برای ایران وجود دارد اما تحقق فرصت ها نیازمند ایجاد شرایطی است.
مرتضی بهروزی فر - کارشناس ارشد حوزه انرژی در این رابطه به ایسنا گفت: در حال حاضر باتوجه به شرایطی که بازار جهانی با آن روبرو است و اینکه کشورهای تولیدکننده اوپک و اوپک پلاس عملا ظرفیت چندانی برای افزایش تولید ندارند، از این نظر برای ایران زمان مناسبی است که بتواند وارد بازار شود. از سوی دیگر خوشبختانه باتوجه به فشاری که روی رئیس جمهوری آمریکا وجود دارد امیدواریم که مشکلاتمان با برجام راحتتر حل شود.
وی افزود: تصور کنید اگر بازار به گونه ای بود که مازاد عرضه در آن وجود داشت و قیمت در حد ۳۰ تا ۴۰ دلار بود، قطعا امروز ورود ایران به بازار بسیار مشکل بود، چراکه هم سایر تولیدکنندگان جبهه می گرفتند و هم عملا منفعتی برای دولت آمریکا وجود نداشت. اما اکنون وضعیت به گونه ای است که هرگونه افزایش تولید و صادرات به نفع دولت آمریکاست چراکه فشار روی آن کمتر می شود، از این نظر بهترین زمان برای ورود ایران به بازار است، در واقع شرایط فعلی یک دوران استثنایی برای ایران است که بدون هیچ مشکلی بتواند نفت خود را وارد بازار کند.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی با اشاره به افزایش ظرفیت تولید نفت ایران طی هشت سال آینده به پنج میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز، گفت: باتوجه به ذخایر ایران حتی امکان افزایش ظرفیت تولید نفت به بالاتر از این عدد نیز وجود دارد اما باید دو مساله را در نظر داشت؛ اگر سالانه در مخازن نفت و گاز دنیا سرمایه گذاری صورت نگیرد حدود پنج تا ۱۰ درصد شاهد کاهش تولید خواهیم بود، لذا باید دوکار انجام شود، اول اینکه سرمایه گذاری در مخازن صورت بگیرد تا کاهش تولید در حوزه های در دست اجرا اتفاق نیفتد و هم برای افزایش تولید، افزایش نرخ بازیافت داشته باشیم و همچنین در حوزه های جدید که هنوز در آنها توسعه اتفاق نیفتاده است نیز سرمایه گذاری صورت بگیرد.
بهگفته بهروزیفر، اگر بتوانیم تکنولوژی و سرمایه را جذب کنیم و از امکانات شرکت های بزرگ دنیا بهره ببریم، قطعا رسیدن به تولید پنج میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز در طول هشت سال آینده اصلا غیر منطقی نیست اما در غیر این صورت حتی حفظ شرایط موجود نیز غیر ممکن است.