روز گذشته همزمان با بازگشایی معاملات روزانه بازار آهن، میانگین قیمت مقاطع به رغم چند روز کاهش متوالی، ثابت ماند؛ چرا که انواع سایزهای نرمال و سنگین میلگرد و تیرآهن در برابر افت قیمت‌ها مقاومت کردند و با تثبیت قیمت همراه شدند.
هم‌اکنون در میان فاکتورهای اثرگذار بر قیمت مقاطع و شمش‌های وارداتی به کشور که یکی از آنها نرخ ارز است، این عامل تا حدود زیادی قدرت مانور و تاثیر خود را از دست داده؛ چرا‌که بازار آن مدتی است در آرامش بسر می‌برد و نرخ ارز نیز در بازه بسیار کوچکی نوسان می‌کند، بنابراین مهمترین فاکتور حال حاضر که سکان قیمت‌ها را با تمام توان در بازار آهن در دست گرفته، رکود بازار است.
از این‌رو شاهدیم آهن‌آلات موجود در بازار بدون ذره‌ای امید به بهبود روند مبادلات، روزانه تغییرات کاهشی قیمت را ثبت می‌کند. از سوی دیگر در شرایط فعلی نیز نوعی جنگ کاهش قیمت در بورس کالا شکل گرفته که شرایط را برای تداوم روند نزولی قیمت مقاطع در روزهای پیش‌رو کماکان مهیا ساخته است؛ چرا که عرضه‌کننده‌های بزرگی همچون ذوب‌آهن و فولاد خوزستان با کاهش بی‌سابقه نرخ پایه فروش محصولات تولیدی خود بر این آشفته بازار فولاد بیش از پیش دامن می‌زنند. در همین راستا ذوب‌آهن اصفهان که یکم آبان‌ماه با عرضه ارزان قیمت سبد میلگرد و تیرآهن خود خبرساز شده بود، روز گذشته نیز با عرضه شمش 1510 تومانی، سر و صدای زیادی به پا کرد.
در واقع روز گذشته این کارخانه 20 هزار تن شمش بلوم را در ابعاد 125× 125 با نرخ پایه 1510 تومان به روی تابلو معاملات برد که رقابت صورت گرفته برای خرید این کالا، باعث 72/1 درصد تغییر مثبت قیمت در تالار شد و بهای پایانی را به حدود 1536 تومان افزایش داد. از سوی دیگر در حالی‌که میزان تقاضای ثبت شده برای شمش در این روز 70 هزار تن بود، ذوب‌آهن وادار به افزایش حجم عرضه نشد و در نهایت همان حجم اولیه یعنی 20 هزار تن به دست خریداران رسید.
البته در مورد عرضه شمش ذوب‌آهن این شائبه مطرح بود که این کارخانه قصد دارد به صورت دستمزدی شمش را برای خریداران این کالا، در واحد نوردی خود به مقاطع تبدیل کند، اما خرید 15 هزار تنی شمش از سوی شرکت فولاد کویر کاشان که خود تولیدکننده میلگرد است، بر این شائبه مهر رد شدن زد. از سوی دیگر یکی از کارگزاران هم در گفت‌و‌گو با خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: این کارخانه در طول یک ماه گذشته به دنبال عرضه شمش تولیدی خود در بورس کالا بود که معامله 225 هزار تنی سبد میلگرد و تیرآهنی که در اول آبان ماه انجام داد، مقدمه عرضه این محصول را برای ذوب‌آهن فراهم کرد. وی ادامه داد: معامله صورت گرفته و نرخ‌های ثبت شده در این روز کاملا شفاف بود و واحدهای متقاضی براساس کرایه حمل بار تا واحد تولیدی خود اقدام به خرید کردند، بنابراین ایرادی به روند معامله نمی‌توان گرفت، اما اینکه تولیدکننده‌های خصوصی به معاملات این‌چنینی که برایشان با ضرر همراه است معترضند، خود سخن دیگری است که بررسی آن اصولا از مسیر بورس کالا میسر نیست.
پاسخ بورس کالا چه بود؟
مهرزاد نامداری، معاون عملیات و نظارت بورس کالای ایران نیز در رابطه به اعتراضی که بسیاری از تولیدکنندگان بخش خصوصی به عرضه‌های ارزان ذوب‌آهن و فولاد خوزستان در رینگ فولاد و سکوت بورس کالا نسبت به این موضوع دارند، گفت: نرخ پایه کشف شده برای عرضه‌های فولادی بر اساس قیمت‌های جهانی، نرخ ارز اتاق مبادله‌ای و یکسری هزینه‌های دیگر مانند کرایه حمل بار است که با توجه به تمامی این موارد، در اعلام نرخ پایه از سوی این دو شرکت هیچ‌گونه تخلفی صورت نگرفته است. نامداری ادامه داد: علاوه بر این اگر دقیق بررسی کنیم، حتی قیمت‌های اعلامی اندکی از قیمت‌های جهانی نیز بالاترند، بنابراین اگر اعتراضی به بورس کالا است، مبنی بر اینکه باید همانگونه که جلوی اعلام قیمت پایه بالاتر از میزان متعارف را می‌گیرد، از به تابلو بردن عرضه‌های ارزان این‌چنینی نیز جلوگیری کند، سخن صحیحی نیست و به صرف بیان آن نمی‌توان در این مساله ورود و دخالت کرد. به گفته وی اعتراض فولادسازان بخش خصوصی پیرامون عدم توانایی رقابت‌پذیری آنها با بخش دولتی مبحثی است که به فرآیندهای تولیدی آنها و قیمت تمام شده محصولات تولیدی‌شان بنا به مواد اولیه‌ای که استفاده می‌کنند بازمی‌گردد، بنابراین به‌رغم اینکه باید تایید کرد بخش خصوصی برای اعتراض به جهت زیان دیدن از این مساله حق دارد، اما باید افزود از مسیر بورس کالا نمی‌توان کمکی به برطرف شدن نگرانی‌ها و اعتراض‌هاي آنها کرد.
واکنش بازار و تولیدکننده‌ها چیست؟
همانگونه که در گزارش‌های پیشین به این مساله اشاره شد، فولادسازان خصوصی، شمش و قراضه را برای خطوط تولیدی خود با ارز آزاد خریداری می‌کنند و به همین دلیل هزینه تمام شده محصول تولیدی آنها نیز بالاتر از کارخانه‌هایی نظیر ذوب‌آهن - که سنگ‌آهن را متناسب با قیمت‌های فروش در بورس کالا دریافت می‌کند- تمام می‌شود، بنابراین طبیعی است هنگامی‌که بازار با شوک ناشی از کاهش بی‌سابقه نرخ پایه ذوب‌آهن مواجه می‌شود، نسبت به آن اعتراضاتي صورت گیرد.
متاسفانه تداوم چند ماه رکود و کاهش نقدینگی زیاد ناشی از آن، بسیاری از فولادسازان را با مشکلات فراوانی روبه‌رو کرده است، بنابراین اجبار به کاهش نرخ، آن‌هم به ميزاني پایین‌تر از قیمت تمام شده علاوه بر اینکه خود چالش مضاعفی در این میان به شمار می‌رود، بلکه خود، مقدمات کاهش بیشتر قیمت را در آینده نیز فراهم می‌کند؛ چرا که با ورود این عرضه‌های ارزان قیمت به بازار و بیشتر شدن شکاف میان عرضه و تقاضا و از سوی دیگر افزایش ضریب انتظار معامله‌گران برای کاهش بیشتر قیمت‌ها، به نظر می‌رسد بازار در سراشیبی سقوط دیگری قرار گرفته است.
به گفته یکی از فعالان بازار نيز از حدود دو هفته پیش که خبر عرضه ذوب‌آهن در بازار آهن پیچید، میلگرد به رغم آنکه در همان روزهای ابتدایی با افت قیمت مواجه شد، در روزهای بعدی تا حد توان در برابر کاهش بیشتر قیمت مقاومت کرد، اما تیرآهن از آنجا که در زمان صعود قیمت‌ها در پیش از اعلام نتایج انتخابات حباب بیشتری داشت، تا دو روز پیش نیز با نزول قیمت روبه‌رو بود که پیش‌بینی می‌شود کماکان این موضوع در روزهای آینده ادامه بیابد.