بازار قراردادهای آتی سکه بورس کالای ایران هفته گذشته شاهد عوامل تاثیرگذار متعددی بر روند معاملات خود بود که تنها توانست از برخی از آنها متاثر شود. از جمله این پارامترها میتوان به ورود سررسید زوج اردیبهشت به این بازار، اطلاعیه زوج شدن سررسیدهای آتی سکه از سال 93 و کاهش وجه تضمین اولیه بازار آتی در دو مرحله اشاره کرد که در کنار ثبات نسبی قیمت دلار و نوسانات دور از انتظار بهای جهانی طلا، موجب شدند تا نمودار هفتگی تغییرات قیمتی سررسیدهای جاری این بازار - حداقل بر خلاف دو ماه اخیر – با اوج و فرود همراه شود.
سکههای نقدی و آتی که سه روز اول هفته گذشته را با نوسانات اندک پشت سر گذاشته بودند، سه شنبه گذشته در پی افزایش 22 دلاری طلا در بازارهای بینالمللی، افزایش قیمت گرفتند تا به این ترتیب بر بهای سکه نقدی 16 هزار تومان افزوده شده و سکههای جاری بازار آتی نیز پس از مدتها نوسان در محدوده زیر یک درصد، در این روز با صعود نزدیک به دو درصدی (برای سررسید اسفند بیش از دو درصد) روبهرو شوند؛ البته اگر دلار هم همراهی میکرد، این صعود قطعا چشمگیرتر میشد. افزایش بهای جهانی طلا اما تداوم نداشت و با دو ریزش 10 و 27 دلاری طی دو روز چهارشنبه و پنجشنبه گذشته در نهایت در پایان معاملات پنج شنبه بر رقم 1225 دلار ثابت شد. به اعتقاد برخی تحلیلگران بازار، قیمت طلا روز پنجشنبه تحتتاثیر افزایش خردهفروشی در آمریکا با کاهش روبهرو شده بود. به باور این گروه افزایش خرده فروشی در آمریکا طی ماه نوامبر، نگرانیها در خصوص متوقف شدن محرک پولی فدرال رزرو را افزایش داده و این مساله تاثیر زیادی بر کاهش 2 درصدی قیمت طلا در روزهای پایانی هفته گذشته داشته است.
به این ترتیب سرگردانی طلای جهانی برای انتخاب مسیر و گرفتن یک روند مشخص قیمتی، موجب شده تا بازار قراردادهای آتی سکه در فقدان نوسان دلار در بازارهای داخلی، دچار روندی غیرمنطقی شود. آنچه نمودار روند تغییرات قیمتی طلای جهانی نشان میدهد، اونس فلز زرد طی هفته گذشته ابتدا صعود 32 دلاری - تا پایان معاملات روز سه شنبه - و پس از آن سقوط 29 دلاری را تا اواسط معاملات روز جمعه پشت سر گذاشته است.
از سوی دیگر سکه نقدی برای جبران حباب منفی که برای حدود دو هفته با آن دست و پنجه نرم میکرد و به دلیل روند عرضه و تقاضا، طی دو روز ابتدای هفته کمی افزایش بها گرفت تا برای چند روزی از حباب منفی خبری نباشد. دلار هم در هفته گذشته همچنان بین 2935 تا 2955 تومان نوسان کرد تا از جهشهای شدید قیمت سکه در پی افت و خیز اونس طلا جلوگیری کند پیش بینیها برای دلار ثبات قیمت تا پایان سال است، مگر اینکه خریدهای شب عید بتواند تقاضا را به بازار دلار وارد کند و یا خبر خاصی برای نرخ این ارز مهم در بودجه سال آینده از مجلس شورای اسلامی به گوش برسد.
از دیگر سو تا پایان معاملات پنج شنبه گذشته، برای بیستمین روز متوالی، دلار در بازار آزاد کمتر از 3000 تومان معامله شد. در حالی قرار بود یکشنبه گذشته دولت یازدهم لایحه بودجه پیشنهادی سال 93 را به مجلس تقدیم کند که روز شنبه آخرین جلسه بررسی دولت بر روی اعداد و ارقام بودجه برگزار شد و همچنان سخن از دلار 2600 تومانی به گوش میرسید. بازار دلار که مدتی است با حجم تقاضای اندکی روبهرو است و نتوانسته از کانال 2900 تومانی خود عبور کند، چشم به بررسیهای نمایندگان مجلس دوخته تا مسیر آتی خود را پیدا کند.
بازار آتی سکه هم تمام روزهای هفته گذشته را هماهنگ با نوسانات سکه نقدی پشت سر گذاشت. فاصله سررسیدهای جاری این بازار همچنان غیرمنطقی است و این مساله موجب شده تا روند بازار آتی منطقی نباشد. به طور طبیعی باید آربیتراژوها سکه نقدی را فروخته و در آتی خرید کنند اما آنچه در آتی سکه دیده میشود این است که دو سررسید آذر و دی زیر قیمت سکه نقدی معامله میشوند و اختلاف سررسیدها هم ارقام کمی را نشان میدهد. این روند نشان میداد که انتظاری برای افزایش بهای اونس طلا و دلار در بین معامله گران وجود ندارد. این اختلاف اندک میان سررسیدها روز چهارشنبه هفته قبل چنان شدت گرفت که دو سررسید نزدیک این بازار (آذر و دی) که هر دو زیر قیمت سکه نقدی معامله میشدند، برای دقایقی اختلاف قیمت دو هزار تومانی داشته باشند.
از سوی دیگر کارگزاران و کارشناسان بازار آتی سکه مدتها بود که درخواست زوج شدن سررسیدهای این بازار را داشتند، چراکه به عقیده این گروه، مشکل کنونی این بازار، سررسیدهای فرد است که موجب شده تقاضا به میزان بالایی کاهش یابد. اکنون سکه دی بدترین سررسید این بازار از نظر میزان نقدشوندگی به حساب میآید و کمترین تعداد قراردادهای باز را هم به خود اختصاص داده است. سررسیدهای دورتر اما موقعیت باز بیشتری دارند.
روز چهارشنبه بالاخره بورس کالای ایران تصمیم گرفت به جای سررسید فروردین، سکه اردیبهشت را وارد بازار آتی سکه کند تا پس از این و از سال 93، ﻗﺮاردادﻫﺎی آتی ﺳﻜﻪ ﻃﻼ ﺑﺎ ﺳﺮرﺳﻴﺪ در ﻣﺎهﻫﺎی زوج راهاﻧﺪازی ﺷوند. این اقدام که در بورسهای آتی دنیا نیز اجرا میشود، در روند معاملات آتی سکه تغییراتی ایجاد خواهد کرد که امید است با اجرای آن، بر جذابیت این بازار افزوده شود. به هر ترتیب باید دید واکنش معاملهگران به این تغییر مهم چه خواهد بود. با این اقدام مشکلات اختلاف اندک بین سررسیدها نیز از بین رفته و روال بازار منطقیتر از حال حاضر خواهد شد. با توجه به اینکه طی سالهای ۹۰ و ۹۱ استقبال مناسب از معاملات سکه باعث یک ماهه شدن قراردادهای آتی شده بود و حالا بورس کالای ایران معاملات را به روال سالهای قبل از 90 بازگردانده، میتوان گفت که در سال آینده بازار سکه احتمالا حامل تحول و تلاطمات خاصی نخواهد بود که بتواند آربیتراژورها و نوسانگیران را به سمت این بازار جذب کند.
به هر ترتیب همچنان این تغییرات قیمت جهانی طلا است که به بازار سکه تهران و به تبع آن به بازار قراردادهای آتی سکه جهت میدهد. با توجه به تجربه چند ماه اخیر، به نظر نمیرسد کاهش وجه تضمین اولیه مورد نیاز برای آتی سکه به یک میلیون و 800 هزار تومان، در کنار زوج شدن سررسیدها بتواند تغییر چشمگیری در روند راکد بازار آتی ایجاد کند؛ حداقل تا زمانی که مسیر اصلی حرکت قیمتی طلای جهانی روشن نشود و این فلز گرانبها راه اصلی خود را باز نیابد، به نظر نمیرسد انتظار تغییر جدی در بازارهای سکه نقدی و آتی محلی از اعراب داشته باشد.