بي‌سابقه‌ترين سقوط شاخص بورس در تاريخ 47ساله اين بازار كه با افت شديد 2388 واحدي دماسنج بازار سرمايه در روز گذشته به ثبت رسيد موجب بازگشت بازار به محدوده 85 هزار واحدي شد.
شاخص بورس تهران كه از ابتداي سال جاري تاكنون با صعودهاي پي‌در‌پي به فتح قله‌هاي جديد دست يافته بود و تنها چندين گام تا مرز 90 هزار واحدي فاصله داشت، ناگهان از 4 روز گذشته با افت‌هاي متوالي مواجه شد كه در معاملات ديروز با كاهش دسته‌جمعي نمادها اين سقوط شدت یافت و ثبت افت 7/2 درصدي شاخص را سبب شد، به طوري كه در پايان معاملات دماسنج بازار در محدوده 85404 واحدي ثابت ماند و بدين ترتيب طي چهار روز اخير، افتي بيش از 3 هزار واحدي براي آن به ثبت رسيد.
به گزارش «دنياي اقتصاد»، بسياري از فعالان و تحليلگران بازار سرمايه افت شاخص طي روزهاي گذشته و به خصوص ديروز را ناشي از رفتارهاي هيجاني از سوي سرمايه‌گذاران مي‌دانند كه بيشتر آنها حقيقي هستند.
افزون بر اين ايجاد شايعاتي درخصوص تغييرات مديران بازار سرمايه و نيز وقوع پولشويي در بورس در كنار ابهام درخصوص نرخ خوراك شركت‌هاي پتروشيمي موجب شده تا سرمايه‌گذاران براي فروش سهام خود هجوم برده و شركت‌ها را با صف فروش مواجه كنند.
همچنين انتشار جسته و گريخته خبراعمال تحريم‌هاي جديد عليه ايران در اين افت بي‌تاثير نبوده است.
در اين ميان كارشناسان معتقدند كه هيچ نگراني بابت كاهش قيمت سهام وجود ندارد و با توجه به پتانسيل و سودآوري برخي صنايع روند روبه‌رشد شاخص در روزهاي آينده بازخواهد گشت. همچنين نه تنها افت شاخص و كاهش قيمت سهام شركت‌ها تهديدي به شمار نمي‌آيد، بلكه فرصتي مناسب براي خريد سهام است.
مجموعه عوامل موثر بر خروج منابع
در اين راستا مديرعامل شركت تامين سرمايه نوين در گفت‌وگو با دنياي اقتصاد اظهار كرد: به نظر می‌رسد که مجموعه عوامل شامل شایعات مربوط به خروج منابع خاص از بازار، تغییرات احتمالی در بازار، افزایش عرضه‌های خصوصی‌سازی، افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و نیز اخبار مربوط به افزایش بهره مالکانه به وضعیت کنونی بازار دامن زده است؛ با توجه به این اخبار می‌توان واکنش بازار را منطقی دانست.
دكتر ولي نادي‌قمي در ادامه حبابي بودن بازار را منطقي ندانست و گفت: به نظر می‌رسد که حبابی دانستن بازار چندان با واقعیت همخوان نباشد؛ افزایش عرضه سهام شرکت‌های بزرگ و شاخص‌ساز موجب شده است که منابع جدید توسط افراد غیر‌حرفه‌ای به سمت شرکت‌های کوچک سرازیر شده و قیمت برخی از این شرکت‌ها حبابی شود، اما شرکت‌های بزرگ که تاکنون از محل افزایش نرخ ارز با افزایش درآمد و سود مواجه شده‌اند، من‌بعد از محل کاهش تحریم‌ها و افزایش مقادیر تولید و فروش (بازار‌های جدید) رشد خواهند کرد.
به عقيده وي ورود افراد غیر‌حرفه‌ای با نقدینگی بی‌ثبات بازار را شایعه محور کرده است و به نظر می‌رسد که این کاهش لازم بود، چرا‌که از یک طرف افراد غیر‌حرفه‌ای تصور نکنند که بازار همیشه رشد خواهد کرد و از طرف دیگر بازار برای رشد مجدد نیازمند کاهش مقطعی است.
نادي در ادامه خاطرنشان كرد: به نظر می‌رسد که جو احتیاط به وجود آمده، در روزهای آینده ادامه داشته باشد که این موضوع در کوتاه مدت برای بازار دارای اثر سوء نیست اما ادامه و تداوم آن به اعتماد سرمایه‌گذاران آسیب وارد خواهد کرد.
ريزش بي‌منطق شاخص
دكتر ابوالفضل شهرآبادي، سرپرست شركت تامين سرمايه لوتوس پارسيان نيز در گفت‌وگو با دنياي اقتصاد، شايعات رايج در بازار، درخواست نمايندگان سناي آمريكا را براي تشديد تحريم‌ها عليه ايران و همچنين شناسايي سود توسط بازار از جمله عوامل تاثيرگذار در افت اخير بورس و به‌خصوص ريزش شديد شاخص در روز گذشته دانست و گفت: اما به رغم دلايل ذكرشده سقوط بي‌سابقه شاخص در روز گذشته توجيه منطقي ندارد و در واقع غيرعادي و غيرمترقبه است. وي ادامه داد: شايعات حاكم در بازار كه منشا بي‌اساسي نيز داشت به افت بيشتر شاخص دامن زد كه در نهايت از منابع رسمي تكذيب شد اما تاثير منفي خود را به جاي گذاشت.
وي ادامه داد: در واقع، شايعات مزبور تنها توسط افراد سودجو براي ايجاد فرصت خريد مناسب در قيمت پايين صورت گرفته، به طوري كه با اشاعه ترس در بازار، افرادي كه در اين مدت سودهاي خوبي كسب كرده بودند به دليل عدم ريسك بيشتر، اقدام به فروش سهام خود كردند و سرمايه‌گذاران منتظر نيز در قيمت‌هاي پايين سهام مناسب را به منظور كسب سود و رونق بازار در روزهاي آتي خريداري كردند.
شهرآبادي در ادامه افزود: همچنين زمزمه تشديد تحريم‌ها توسط كنگره آمريكا نيز ظاهرا منتفي است و تنها در حد جوسازي بوده و تا زماني كه به طور رسمي از سوي مجلس سنا مطرح نشود، پايه و اساسي ندارد و در نتيجه از اين ناحيه تهديد يا ريسكي متوجه بازار سرمايه نيست.
بنا به گفته شهرآبادي طرح تشديد تحريم‌ها با توجه به عوامل مختلفي از قبيل وضعيت منطقه (افغانستان و سوريه) بعيد خواهد بود.
شهرآبادي ادامه داد: شرايط موجود نيز به هيچ وجه تاكيدي بر حبابي بودن بازار سرمايه نيست و در واقع، حبابي در اكثريت سهام موجود در بازار وجود ندارد و ممكن است برخي سهام از قيمت ذاتي خود فاصله گرفته باشند، اما اين موضوع به منزله وجود حباب نيست.
وي خاطرنشان كرد: اما در مجموع بازار روند صعودي در ماه‌هاي اخير داشته و به دنبال بهانه‌اي براي استراحت بوده كه اين سقوط همان فاز استراحت بازار است كه پس از چند روز مجدد به روند صعودي و مثبت خود بازخواهد گشت.
جریان نقدینگی کماکان به سمت بورس ادامه دارد
در اين خصوص مدیر نظارت بر بازارها و بورس‌های سازمان بورس با بیان اینکه طی چند ماه گذشته بازدهی مناسب بازار سرمایه عده‌ای را بر آن داشته است تا با طرح شایعاتی بی‌اساس، بازار را تحت‌الشعاع قرار دهند، گفت: شایعات حول و حوش بازار با هدف تاثیر‌گذاری بر بورس منعکس می‌شود که به این ترتیب این شایعات ثروت سهامداران را تحت تاثیر قرار میدهد.
به گفته وي، نبايد سرمایه‌گذاران در معاملاتشان به شایعات توجه كنند، بلکه مبنای معاملاتشان را پتانسیل ذاتی بازار و صنایع قرار بدهند.
محمودرضا خواجه‌نصيري در گفت‌وگو با «سنا» به برخی از ابهامات که در برخی صنایع نیز وجود دارد اشاره کرد و گفت: تمام تلاش صاحبان صنایع و سازمان بورس روشن شدن ابهامات مطرح شده است تا با مصوبات جدید حقوق سرمایه‌گذاران حفظ شود.
خواجه نصیری درباره جریان نقدینگی در بازار گفت: نقدینگی به هیچ عنوان از بازار خارج نشده و جریان نقدینگی در بازار کماکان وجود دارد . از این حیث روندهای کاهشی شدید قطعا مقطعی و گذرا است؛ ضمن اینکه حمایت سهامداران حقوقی که نقدینگی خوبی را در چند ماه گذشته تجهیز کرده‌اند پشتیبان بازار است و هیچ گونه نگرانی درخصوص كاهش نقدینگی در بازار وجود ندارد.
مدیر نظارت بر بازارها و بورس‌ها، نوسان را ذات بازار سرمایه خواند و گفت: نوسانات شاخص و تغییرات قیمت ذات بازار سرمایه است، بنابراین سهامداران از ورود به صف‌های خرید و فروش و معامله براساس شایعات و پیروی از روند عرضه و تقاضا پرهیز کنند.
خواجه‌نصیری تاکید کرد: هیچ گونه تغییری در روند بازار رخ نداده است و با توجه به سیاست‌های درست از اواسط آذر ماه نوسانات شاخص دامنه دار نبوده است، بنابراین احتمال هجوم سهامداران برای فروش دارايی‌هايشان معنایی ندارد.
بهترين زمان براي خريد سهام
در اين راستا نماینده سهامداران حقیقی در گفت و گو با «ایسنا» به ریزش شدید شاخص بورس در پی انتشار شایعاتی در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: سهامداران حقیقی وارد مسائل حاشیه‌ای نشوند زیرا تغییر و تحولات سازمان بورس به هیچ وجه قطعی نبوده و هیچ خبری در این خصوص منتشر نشده است.
این فعال بازار سرمایه به افزایش نرخ خوراک شرکت‌های پتروشیمی اشاره کرد و در ادامه گفت: قرار است با همکاری بین نمایندگان مجلس و معاون وزیر نفت قیمت خوراک به نحوی مشخص شود که به نفع سرمایه‌گذاران و از کشورهای منطقه پایین‌تر باشد تا رقابت موجود در بازار پتروشیمی حفظ شود. وی تصریح کرد: از سوی دیگر سهامداران باید به برداشته شدن تحریم‌های پتروشیمی و بانکی در هفته آینده دقت کرده و این موضوع را مدنظر قرار دهند.
رشیدی با بیان اینکه سهامداران رفتارهای هیجانی از خود نشان داده‌اند، افزود: قیمت سهام برخی شرکت‌ها در تالار شیشه‌ای نسبت به روز گذشته 15 درصد افت کرده است و امروز بهترین روز برای خرید سهم است، زیرا سهامداران باید در صف فروش اقدام به خریداری سهم کنند و در صف خرید سهام خود را بفروشند.
وی تاکید کرد: با لغو تحریم‌ها در هفته آینده قطعا وضعیت بورس بهبود می‌یابد.
سازمان خصوصی‌سازی عامل سقوط بورس نیست
معاون پیشین خصوصی‌سازی با انتقاد از کسانی که خصوصی‌سازی را مقصر افت اخير شاخص می‌دانند، تاکید کرد: منطق اقتصادی حکم می‌کند در روزهای رونق بازار که تقاضا برای سرمایه‌گذاری و خرید سهام زیاد است، سازمان خصوصی‌سازی سهام دولتی را عرضه کند و در روزهایی که بازار سرمایه با افت مواجه است دست از عرضه بکشد.
سیدمهدی عقدایی در خصوص لغو مصوبه خصوصی‌سازی توسط شرکت نفت گفت: فهرست واگذاری‌های سازمان خصوصی سازی هر ساله پس از تصویب در مجلس منتشر می‌شود و این سازمان موظف است براساس این فهرست نسبت به قیمت گذاری و عرضه سهام شرکت‌های دولتی اقدام کند.
معاون پیشین سازمان خصوصی‌سازی افزود: عرضه سهام شرکت‌های دولتی بر اساس این فهرست وظیفه خصوصی‌سازی است و عدم واگذاری به منزله تخلف از قانون است و توسط دیوان محاسبات پیگرد قانونی دارد.
وی تصریح کرد: مرجع تصمیم گیرنده درخصوص واگذاری یا عدم عرضه شرکت‌هایی که نام آنها در فهرست واگذاری‌های سالانه خصوصی‌سازی قرار دارد، مصوبه دولت است که باید به تایید نمایندگان مجلس برسد.