اولین روز هفته افت 312 واحدی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران موجب شد تا رقم این شاخص تا 74 هزار و 51 واحد کاهش یابد. در بازار دیروز 454 میلیون سهم به ارزش 1375 میلیارد ریال داد و ستد شد که 80 میلیون سهم از آن به ارزش 270میلیارد ریال مربوط به معامله بلوکی سهام ايران ارقام بود. شیب ملایم منحنی شاخص دیروز به کاهش 42/0 درصدی منتهی شد تا همچنان نگرانی‌ها از عمق نامطلوب بازار تا ایجاد یک شرایط باثبات در اقتصاد با سهامداران خرد و کلان همراهی کند. حجم و ارزش معاملات نسبت به روزهای اخیرتغییر زیادی نداشته است، در عین حال منفی بودن فضای عمومی بازار به دلیل ایجاد شرایط انتظار و مشاهده، مدت‌ها است که نوعی بلاتکلیفی را در خرید سهام به طور گسترده به وجود آورده است.
وزارت بورس به جای بازار سرمایه؟
برخی از کارشناسان نیز نسبت به حضور ادامه دار دولت در بازار سرمایه همچنان به بیان انتقادها می‌پردازند. به عقیده برخی از این کارشناسان دولت باید به جای وارد کردن شرکت‌های بزرگ دولتی به بازار سرمایه و در اختیار گرفتن سهام این گونه شرکت‌ها توسط سایر شرکت‌های دولتی تلاش كند تا صنایع کوچک‌تر و شرکت‌های مربوطه به طور کلی از اختیار دولت خارج شود. دکتر ایرج نوروش، کارشناس بازار سرمایه درخصوص موانع کنونی بازار با بیان اینکه در حال حاضر به جای بازار سرمایه، وزارت بورس تشکیل شده از حضور پررنگ دولت در بازار سهام انتقاد کرد. او گفت: دولت به جای وارد کردن شرکت‌های بزرگ به بازار سهام، ابتدا باید شرکت‌های کوچک و به‌ویژه صنایعی که مداخله و پیوستگی زیادی از سوی دولت متوجه آنها نیست را به طور صد درصد به مردم واگذار کند. به گفته وی یکی از عوامل معیوب در بازار سرمایه در اختیار گرفتن سهام شرکت‌های بزرگ دولتی توسط سایر شرکت‌های دولتی است. نوروش عقيده دارد در این صورت نیاز به قیمت‌گذاری‌های دولتی به حداقل می‌رسد و شرکت‌ها در این مسیر به سیاست‌گذاری‌های دولتی نیز نیاز نخواهند داشت چراکه مدیریت به نحو بهتری در اختیار خود مردم قرار می‌گیرد. این استاد دانشگاه همچنین درخصوص انتشار اوراق مشارکت توسط خود شرکت‌های بورسی نیز گفت: بهتراست که این اوراق به دو روش تعهدی یا وثیقه‌ای توسط خود شرکت‌ها تضمین شود نه اینکه اوراق مشارکت شرکت‌ها را بانک مرکزی تضمین کند. مزیت این روش می‌تواند این باشد که ریسک این شرکت‌ها با توجه به اعتبار سنجی آنها به طور دقیق‌تری ارزش واقعی آنها را تعیین خواهد کرد اما اینکه بانک مرکزی اوراقی را برای خرید در سررسید تعهد کند،نقش مدیریت، واقعیت‌های اقتصادی شرکت و چشم‌انداز سودهای واقعی عملیاتی آن زیر سوال می‌رود. این کارشناس حسابداري، رانت‌جویی در بازار سرمایه را نیز از دیگر مشكلات ساختاری آن عنوان کرد. وی بالارفتن نرخ ارز را موهبتی برای بازار سرمایه دانست که با بالارفتن قیمت آن واردات منطقی‌تر شده و در مقابل با لحاظ کردن مزیت‌های نسبی می‌توان صادرات را به‌ویژه در شرکت‌های بورسی به شدت تقویت کرد. او کاهش دادن مالیات بر ارزش افزوده را راهی برای حمایت از تولید و اقتصاد داخلی در شرایط فعلی دانست و از بالارفتن آن تا 8 درصد در سال جاری انتقاد کرد. به گفته وی بالابردن مالیات در شرایط رکود تورمی کاری برخلاف روش‌های منطقی اقتصاد است. از جمله موارد دیگری که این استاد دانشگاه به آن اشاره کرد، رعایت استانداردهای حسابداری تورمی در شرایط فعلی است. به گفته وی رعایت این استاندارد در شرکت‌های بورسی موجب شفافیت بیشتر ترازنامه‌های آنها می‌شود.
لایحه موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی
دولت همچنان در تلاش برای حمایت از بازار سرمایه مشغول تنظیم لوایح است. در این راستا در چارچوب لایحه موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی، مواردی مطرح می‌شود که شرکت‌های بورسی را در آستانه شرایط بهتری قرار خواهد داد.
این حمایت‌ها در حالی بر کاغذ نقش می‌بندد که تعدیل در نرخ سود بانکی نیز به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی و تاثیر‌گذار بر بازار سرمایه همچنان از سوی مقامات بانک مرکزی و وزارت اقتصاد مطرح است.
وزیر اقتصاد با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته از سوی دولت برای کاهش تورم به زیر 15 درصد فعلی، اظهار کرد: دولت مصمم به حفظ این دستاورد و یک رقمی کردن تورم است، چراکه می‌داند در صورت مهار تورم، در برخی متغیرهای اسمی، زمینه کاهش وجود دارد از جمله سود بانکی که با تکیه بر کاهش نرخ تورم تا مرز 22درصد کاهش یافت و کاهش مجدد آن نیز به‌زودی برای بررسی در دستور کار شورای پول و اعتبار قرار می‌گیرد.
روزهای قبل نیز فرهاد نیلی، رئیس پژوهشکده پولی و بانکی خبر جالب توجهی داده بود که به گفته وی نرخ سود بانکی بر اساس تورم نقطه به نقطه تعیین خواهد شد.
در بازار دیروز
فضای عمومی بازار سهام همچنان به دلیل انتظار برای روشن‌تر شدن برخی مسائل با تعلل در انجام معاملات پر حجم عجین شده است.
در بازار خودرویی‌ها به‌رغم برطرف شدن نگرانی از افت قیمت‌ها، همچنان قیمت‌ها منفی‌اند. خبرهای تازه منتشر شده نشان میدهد که قیمت نهایی برای خودرو‌های داخلی کاهش نخواهد یافت. فعلا تا ششم شهریور تعیین تکلیف نهایی آنها به تعویق افتاده است. شرایط و سخنان مطرح شده از سوی مسوولان نظام نیز عمدتا جهت‌گیری‌های مثبت را برای رسیدن به توافق نهایی با آمریکایی‌ها و کشورهای غربی که تاثیر روانی زیادی بر بازارهای داخلی دارد با تردیدهایی روبه‌رو کرده است. سایه به نتیجه نرسیدن در این مذاکرات البته امری به شدت بازدارنده در بازار سرمایه است.
دیروز بیشترین حجم و ارزش معامله به داد‌و‌ستد بلوک تقریبا 80 میلیونی ایران ارقام به ارزش 270 میلیارد ریال اختصاص یافت.
بیشترین تقاضا به نماد فرآورده‌های نسوز تخصیص یافت، ضمن اینکه بیشترین عرضه را حق تقدم سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی از آن خود کرد. در بازار دیروز نمادهای فارس، وپاسار، فولاد، رمپنا، تاپیکوو خودرو بیشترین تاثیرات منفی را بر شاخص کل گذاشتند.