التهابات خاورمیانه، طلا را پررنگ كرد
روند صعودی قیمت طلا در ایران كه متاثر از تحولات جهانی است قیمت سكه تمام بهار آزادی را با ۲۰ هزار تومان افزایش نسبت به ماه گذشته به ۱۷۰ هزارتومان رساند.
روند صعودی قیمت طلا در ایران كه متاثر از تحولات جهانی است قیمت
سكه تمام بهار آزادی را با ۲۰ هزار تومان افزایش نسبت به ماه
گذشته به ۱۷۰ هزارتومان رساند. در واقع حملات تروریستی در هندوستان
این روزها به نفع صرافی‌های خیابان استانبول تمام شده تا با
بازارگردانی، از ركود حاكم بر سایر بازارها بهره برده و محلی برای
نقدینگی سرگردان جامعه فراهم كنند.
اگرچه در چندماه اخیر كه چنین روندی بربازار سكه حاكم شد بانك
كارگشایی با حراج طلا سعی كرد جلوی بحران و التهاب حاكم بر بازار
را بگیرد اما برنده اصلی این بازار هم بورس بازان و دلالان
حرفه‌یی بودند كه نرخ سودی معادل ۱۱ درصد را در طول یك ماه نصیب
خود كردند.
از این رو كمی آنسوتر از صرافی‌های استانبول، كارشناسان اقتصادی
بانك مركزی در میدان امام خمینی درصدد گرفتن بازار از دست دلالان
هستند.
تنش‌های ژئوپلتیكی خصوصاص بحران فلسطین، بحران هسته‌یی ایران و
گسترش ناآرامی‌ها موجب افزایش بهای نفت و متعاقباً طلا در بازارهای
جهانی شده بطوری كه بهای طلا از سه‌شنبه گذشته تاكنون بیش از ۴۰
دلار افزایش یافته است. طلا كه غالباً نقش ضد تورمی در بازارهای
سرمایه‌گذاری جهان دارد، در اواسط ماه مه به ركورد ۲۶ ساله ۷۳۰
دلار در هر اونس رسید و سپس به زیر ۶۰۰ دلار سقوط كرد اما به عقیده
كارشناسان روند صعودی بهای آن مجدداً آغاز شده است.
● طلا جایگزین دلار
همچنین كارشناسان پیش‌بینی می‌كنند بهای طلا تا پایان سال‌جاری
میلادی از هر اونس ۷۰۰دلار فراتر خواهد رفت، چرا كه سرمایه‌گذاران در
جست‌وجوی سرمایه‌های جانشین هستند و عرضه طلا نمی‌تواند رشد تقاضا را
تامین كند.
بر اساس این گزارش، بهای طلا برای تحویل فوری در سال‌جاری میلادی
۲۸درصد افزایش یافته است، چرا كه افزایش قیمت‌های نفت
سرمایه‌گذاران را به خرید شمش طلا به منظور مقابله با افزایش نرخ
تورم ترغیب كرده است.
پیش‌بینی می‌شود بازار طلا حدود ۳درصد كل سرمایه‌گذاری‌های ۱۴۰میلیارد
دلاری در بازارهای كالا در سال‌جاری میلادی را به خود جذب كند. این
رقم در سال ۲۰۰۵ به ۹۰میلیارد دلار رسید.
تنش‌های سیاسی همچنان مردم سراسر جهان را به سرمایه‌گذاری در بازار
طلا ترغیب می‌كند و اكنون سرمایه‌گذاران میل دارند به جای نگهداری
دلار، اقدام به خرید طلا كنند. برخی سرمایه‌گذاران به منظور مقاومت
طلا در برابر فشارهای تورمی اقدام به خرید طلا می‌كنند. این درحالی
است كه سرمایه‌گذاری‌های با درآمد ثابت همچون اوراق قرضه نسبت به
نرخ تورم آسیب‌پذیر هستند.
كارشناسان بازار جهانی فلزات گرانبها، علاوه برتنش هسته‌یی ایران،
كاهش شدید ارزش دلار امریكا، افزایش تقاضا برای طلا، عدم افزایش
عرضه طلا، هراس‌های تورمی ناشی ازتنش‌های ژئوپولتیكی و افزایش
نگرانی‌های سیاسی و تاثیرات آن بر بازارهای مالی جهان را از عوامل
دیگر نابسامانی‌های اخیر در بازار طلا می‌دانند.
شورای جهانی فلزات گرانبها نیز در آخرین گزارش خود پیش‌بینی كرده
بود بهای طلا بزودی از سطح فعلی ۶۰۰ دلاری به ركورد ۸۵۰دلاری
دسامبر ۱۹۸۰ خواهد رسید.
اقتصاد امریكا طی سال‌های اخیر با كاهش ارزش دلار، افزایش شدید كسری
بودجه و از دست رفتن ۳۰۰هزار شغل تولیدی در این كشور طی پنج سال
گذشته، شدیدا تضعیف شده است، كه این امر بر بازار جهانی طلا نیز
اثر گذارده است.
تقاضای جهانی طلا روز به روز در حال افزایش است و به سالانه
۴هزارتن رسیده است. این در حالی است كه عرضه طلا فقط ۲هزار و
۲۵۰تن در سال است. تحلیلگران بازار طلا پیش‌بینی می‌كنند با توجه
به عدم اكتشاف بزرگ معدن طلا در كشورهای تولیدكننده آن، فاصله
میان عرضه و تقاضای طلا در بازارهای جهانی طی ماه‌ها و سال‌های
آینده افزایش خواهد یافت و طلا به ارز واقعی تبدیل خواهد شد و دلار
جایگاه خود را از دست خواهد داد.
● ركورد شكنی جدید طلا
از سوی دیگر، تحلیلگران بازار جهانی طلا معتقدند تداوم بحران
هسته‌یی ایران كه موجب تشدید نوسانات بازار جهانی نفت و افزایش
بیشتر بهای نفت شده است، افزایش نابسامانی بازار طلا و رسیدن آن
به ركورد هر اونس ۸۵۰ دلار را در پی خواهد داشت. بهای طلا از آغاز
سال ۲۰۰۶ تاكنون ۱۸درصد افزایش یافته است و هم‌اكنون نسبت به یك
سال گذشته ۴۱درصد رشد نشان میدهد. افزون بر این، قیمت طلا طی چهار
سال گذشته چهار برابر شده است.
با توجه به تداوم نوسانات بازار نفت كه تاثیری مستقیم بر ارزش
دلار و بهای طلا دارد، ركوردشكنی بهای طلا در ماه‌ها و سال‌های آینده
قابل پیش‌بینی است. برای رسیدن بهای طلا به ركورد ۸۵۰دلاری ۲۶
سال پیش، افزایش بیشتر جریانات سرمایه‌یی و عدم كاهش ارزش دلار
مورد نیاز است.سال گذشته بالغ بر ۱۱میلیارد دلار در بازار جهانی طلا
سرمایه‌گذاری شد كه نسبت به دیگر بازارهای سرمایه‌یی رقم متوسطی
بود.
از این رو، در صورت تشدید وخامت روابط ایران و امریكا، افزایش
سرمایه‌گذاری‌ها در بازار طلا به ۴۰میلیارد دلار، غیرممكن نخواهد بود و
رسیدن بهای طلا به ركورد سال ۱۹۸۰ نیز دور از دسترس به نظر نمی‌رسد.
بهای طلا كه هم‌اكنون نسبت به آغاز سال ۲۰۰۵ رشدی ۳۶درصدی و نسبت
به پنج سال پیش رشدی ۱۴۰درصدی یافته است، منتظر ركوردشكنی‌های
جدیدی است. بر اساس عوامل عرضه و تقاضا، بهای فعلی طلا پایدار
نیست و رشد ۱۵۰دلاری بهای آن طی شش ماه گذشته موجب كاهش تقاضا
در بازار جهانی جواهرآلات شده است.
فروش رسمی طلا در بازارهای جهانی در سال ۲۰۰۵ با ۴۰درصد افزایش به
۶۵۶ تن رسید. از آنجا كه بازار طلا تحت كنترل دلار است كاهش ارزش
دلار موجب افزایش طلا شده است.
● بی‌تفاوتی طلا در برابر تورم
در حالی كه فلزات گرانبها بطور سنتی در برابر نوسانات تورم به
هنگام افزایش قیمت‌های انرژی بی‌تفاوت بودند، كاهش ارزش دلار طی
چند ماه اخیر موجب ارزان‌تر شدن طلا برای دارندگان ارزهای دیگر شده
است كه این امر تقاضا برای خرید طلا را افزایش داده است.
زمانی كه نگرانی‌ها نسبت به افزایش نرخ تورم در سطح جهان شدت
می‌یابد، بازارهای عرضه كالا با نوسانات شدیدی مواجه می‌شوند و این
امر موجب روی آوردن فعالان بازار به خرید طلا می‌شود.
بهای طلا طی سه سال اخیر بیش از دو برابر افزایش یافته است و
هم‌اكنون تحلیلگران بازار طلا شكی ندارند كه میانگین بهای طلا در
سال ۲۰۰۶ بسیار بیشتر از سال ۲۰۰۵ و در سال ۲۰۰۷ بسیار بیشتر از سال
۲۰۰۶خواهد بود.
قیمت فعلی طلا در حدود ۶۶۷ دلار در هر اونس است. آخرین باری كه
قیمت طلا به بیش از ۵۰۰ دلار در هر اونس رسیده بدون در نظر گرفتن
دورانی كه در حدود ۸۰۰ دلار در اونس بود، سال ۱۹۸۷ بوده است. در
نگاه اول به بازار طلا، دلیل اولیه چنین افزایش قیمتی، ناشی از
كمبود عرضه و تقاضای بالا به نظر می‌رسد، از آن جهت كه بسیاری از
دلایل اصلی و سنتی محرك بهای طلا در بازار دیده نمی‌شوند. طلا
همواره یكی از راه‌های مناسب برای مقابله با تاثیر تورم در كم
كردن ارزش سرمایه است. اما وقتی به یك سال گذشته می‌نگریم،
مشاهده می‌كنیم كه تورم در اكثر كشورهای جهان بسیار ناچیز بوده
است.بنابراین به نظر می‌رسد تورم یا ترس از تورم نمی‌تواند دلیل
قابل توجهی در روند افزایش چشمگیر بهای طلا بوده باشد. بویژه وقتی
كه عمده تقاضا برای طلا در شش ماه گذشته در ژاپن بوده است و
می‌دانیم كه ژاپن اكنون به جای مبارزه با تورم با پدیده جدیدی
به نام انقباض پولی مواجه شده و در تلاش است تا این مشكل را
رفع كند. عامل اصلی دیگر كه ممكن است ما را در توضیح و توجیه
افزایش بهای طلا كمك كند، چین است.
در واقع سال ۲۰۰۵، سالی بوده كه چین تقریبا یكی از فاكتورهای
اصلی در همه موضوعات سیاسی و اقتصادی به شمار می‌رفته است. با
وجود آنكه چین اشتهای سیرنشدنی برای فلزات صنعتی از خود نشان
داده و این مساله یكی از دلایل اصلی افزایش بهای بسیاری از
فلزات بویژه مس، روی و نیكل در شش ماه گذشته است، اما آمارها
نشان میدهد كه بخش بسیار كمی از تقاضای طلا از سوی چینی‌ها بوده
است. اما در مورد طلا باید به سراغ دیگر اقتصاد در حال رشد، هند، رفت.
بطور سنتی، طلا در هند به عنوان وسیله‌یی برای ذخیره‌سازی مطمئن و
امن ثروت شناخته شده است. با ادامه روند پیشرفت اقتصادی چین و با
رشد طبقه متوسط، هندی‌ها تمایل بیشتری به ذخیره كردن درآمدهای
روبه‌افزایش خود به صورت طلا پیدا می‌كنند. گزارش‌ها حكایت از آن
دارد كه فروش طلا و جواهرات در سال ۲۰۰۵ به میزان چشمگیری در هند
افزایش یافته و خرید نقدی طلا و حملات تروریستی به هند از عوامل
مهم كمك‌كننده به افزایش بهای طلا طی ماه‌های گذشته است.
● سقوط دلار
در دو ماه اخیر، دلار در برابر ین ژاپن كاهش ارزش چشمگیری را تجربه
كرد. از مهمترین دلایل كاهش ارزش دلار در برابر ین، می‌توان به
خریدهای وسیع یعنی موسسات مالی خارجی و تراز كردن حساب‌ها توسط
سرمایه داران و بانك‌های ژاپنی با توجه به فرا رسیدن تعطیلات
طولانی مدت در ژاپن اشاره كرد.
در این میان، اظهارات یكی از مقامات وزارت خزانه داری امریكا در
مورد مداخله بانك مركزی ژاپن در بازارهای ارزی، از دیگر عوامل مؤثر
بر كاهش ارزش دلار عنوان شده است. استنباط فعالان بازارهای مالی
از بیانیه كشورهای صنعتی گروه ۷ مبنی بر انعطاف پذیری بیشتر
ارزهای آسیایی بویژه یوآن چین، تضعیف بیش از پیش دلار را به
همراه داشته است. منتفی شدن انتظارات كاهش نرخ‌های بهره كلیدی
انگلیس نیز موجب ادامه تضعیف ارزش دلار در برابر ارزهای عمده در
بازارهای اروپایی شده است.
از سوی دیگر، بعد از روند رو به رشد قیمت طلا در بازارهای جهانی،
بسیاری از سرمایه گذاران به معاملات طلا و نقره به جای دلار روی
آورده‌اند كه این امر هم جایگاه دلار را ضعیف‌تر كرده است.
قیمت‌های طلا و نقره كه به بالاترین حد خود از سال ۱۹۸۰ بدین سو
رسیده است، در شش ماه اخیر روند صعودی تری را تجربه كرده‌اند.
از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر رشد قیمت طلا و نقره، می‌توان به
افزایش نرخ تورم در كشورها، عدم ثبات سیاسی و جنگ در خاورمیانه و
همچنین پرونده هسته‌یی كشورمان اشاره كرد كه در نتیجه این شرایط،
سرمایه گذاران خرید فلزات با ارزش بویژه طلا و نقره را بسیارمطمئنتر
وكم ریسك تر از سایر سرمایه گذاری‌ها دانسته و به سوی این دو فلز
روی آورده‌اند. به موازات، ناتوانی تولیدكنندگان طلا در تولید و
عرضه طلای مورد تقاضای بازار، در رشد شدید قیمت آن بسیارمؤثر بوده
است.
در طی مدت یاد شده، شایعات بی شماری مبنی بر اینكه شماری از
بانك‌های مركزی جهان با توجه به كاهش ارزش دلار، به جای ذخیره
آن به خرید طلا روی آورده اند، بر افزایش قیمت طلا تاثیر گذاشته
است. بدین ترتیب، قیمت طلا طی یك سال اخیر بیش از ۷۰ درصد افزایش
داشته است. با توجه به روند صعودی قیمت طلا، كارشناسان صعود قیمت
این فلز به مرز ۹۰۰ دلار را دور از ذهن نمی‌دادند؛ گرچه نوسانات شدید
قیمت ارزها و كالاها در روزهای اخیر، حاكی از سردرگمی و التهاب در
بازارها است.
● بحران مجدد در بازار داخلی
در حال حاضر میزان نقدینگی كشور با رشد ۳/۳۴ درصدی در حال افزایش
است اما روز به روز از تعداد گزینه‌های سرمایه‌گذاری در كشور كاسته
می‌شود.نرخ ارز تثبیت شده، بازار سیم كارت اشباع شده، بورس در
ركود نسبی بسر می‌برد، نرخ سود سپرده‌ها كاهش یافته و اینها در
شرایطی است كه دولت نهم در حوزه پولی و مالی سیاست انبساطی را
پیش گرفته، بطوری‌كه نرخ بهره را كاهش داده و بودجه عمرانی دولت
را تا حدود دو برابر افزایش داده است، از این رو است كه حجم
نقدینگی... در دست مردم به دنبال بازاری با نرخ سود بالا به سراغ
طلا كه غالباً نقش ضد تورمی در بازارهای سرمایه‌گذاری جهان دارد
می‌روند.
اما «اتحادیه در مورد سكه تصمیماتی دارد كه در این خصوص هماهنگی با
بانك مركزی یا كارگشایی صورت خواهد گرفت تا سكه‌ها را به واحدهای
مجازی كه اتحادیه معرفی می‌كند بفروشند.» این را نایب رییس
اتحادیه طلا در مواجهه با بروز بحران مجدد در بازار سكه می‌گوید. محمد
كشتی آرای می‌گوید: در صورتی كه این طرح اجرایی شود بحرانی كه در
مورد سكه ایجاد شده بود رخ نمی‌دهد و بازار طلا در حال حاضر از نظر
قیمت، عرضه و تقاضا تحت كنترل است.
اما از آنجا كه به عقیده كارشناسان بروز ناآرامی‌ها در منطقه و
بویژه بحران هسته‌یی ایران سرآغاز روند صعودی بهای طلا شده و این
روند همچنان تا مرز ۹۰۰ دلار قابل پیش‌بینی است، لذا دخالت نهاد
دولت در كنترل نقدینگی در دست مردم و بهره‌گیری از ارایه تسهیلات
بانكی مناسب برای رسیدن به تعادل بلند مدت و قراردادن سرمایه‌ها
در مسیر تولید و توسعه اهمیت می‌یابد در غیر این صورت هجوم حجم
عظیم نقدینگی سرگردان به بازار سكه در كنار نامتعادل كردن بازار
این كالا، سایر بازارها را با بحران مواجه سازد
۲۰ آبان ۱۳۸۸ ساعت ۸:۴۹:۴۰ قبل از ظهر