صعود قيمت نفت به بيش از 91 دلار!

غلامعلي رحيمي - مهرزاد زماني *
بهاي نفت خام در بازارهاي جهاني طي هفته گذشته (29 نوامبر الي 3 دسامبر 2010) از يك روند افزايشي همراه با نوسان برخوردار بود.
قيمت نفت خام WTI در بورس نايمكس (آتي‌هاي ماه اول)، در ابتدا به دليل وجود ترديدهايي درباره عدم توان ايرلند براي پرداخت بدهي‌هاي خود و افزايش نگراني‌ها درباره گسترش بحران کسري بودجه و مشكلات مالي به ساير اقتصادهاي منطقه يورو، افزايش ارزش دلار در مقابل يورو و كاهش ارزش شاخص سهام در بازارهاي جهاني، از حدود 73/85 دلار در هر بشكه در تاريخ 29 نوامبر 2010 تا کمتر از 11/84 دلار در هر بشكه در تاريخ 30 نوامبر کاهش يافت؛ ولي مجددا در پي كاهش دماي هوا در شمال شرق و شمال غرب اروپا و نيز در منطقه شمال شرق آمريكا (كه بزرگ‌ترين بازار سوخت گرمايشي اين كشور محسوب مي‌شود) و در نتيجه افزايش تقاضا براي سوخت گرمايشي، افزايش ريسك‌هاي سياسي و ژئوپلتيك (انتشار اسناد محرمانه توسط ويكي ليكس و تنش در روابط ديپلماتيك آمريكا، چين، كره‌شمالي و كره‌جنوبي در واكنش به برنامه آمريکا و کره‌جنوبي براي برگزاري رزمايش مشترک در منطقه)، اخلال در روند انتقال نفت خام از طريق خط لوله شرکت کانادايي انبريج، تعطيلي دو پايانه صادرات نفت خام «دوس بوکاس» و «کواتزاکوالکوس» متعلق به شرکت نفت دولتي پيمکس در خليج مکزيک به دليل شرايط نامساعد جوي، افزايش برآورد تقاضاي نفت خام آمريکا در ماه سپتامبر 2010 توسط اداره اطلاعات انرژي آمريكا، بهبود پايبندي اعضاي اوپک به سهميه‌هاي توليد، کاهش برآوردها از توليد نفت خام عراق تا سال 2017، افزايش شاخص اعتماد مصرف‌كننده در آمريكا، افزايش ارزش شاخص سهام در بازارهاي جهاني و كاهش ارزش دلار در مقابل يورو، قيمت نفت خام WTI تا سطح 19/89 دلار در هر بشكه در تاريخ 3 دسامبر افزايش يافت. البته طي هفته گذشته، افزايش تعداد متقاضيان كار در آمريكا و نيز افزايش سطح ذخيره‌سازي‌هاي نفت خام آمريكا معادل 1/1 ميليون بشكه در هفته منتهي به 26 نوامبر 2010، از عوامل تضعيف‌كننده قيمت‌هاي نفت خام به شمار مي‌روند.
شاخص بازارهاي سهام طي هفته گذشته از يك روند افزايشي همراه با نوسان برخوردار بودند. بر اين اساس، شاخص بازارهاي سهام در ابتدا به دنبال نگراني‌ها درباره شرايط مالي و بحران کسري بودجه کشورهاي اروپايي با كاهش همراه بود؛ ولي مجددا در پي افزايش برآوردها درباره تقاضاي نفت خام آمريكا و افزايش شاخص اعتماد مصرف‌كننده در اين كشور، ارزش سهام در بازارهاي جهاني به ميزان قابل توجهي طي دوره 30 نوامبر الي 3 دسامبر 2010 افزايش يافت.
معامله‌گران نفتي معمولا براي تشخيص ميزان حساسيت مصرف‌کنندگان، بازارهاي سهام را مورد توجه قرار مي‌دهند. در واقع شاخص بازار سهام نشانه‌اي از ميزان اعتماد مصرف‌کنندگان بوده و توجه سرمايه‌گذاران نفتي به اين مساله، سبب شده است تا بازار نفت خام و سهام معمولا هم جهت باشند. در حال حاضر شرايط کونتانگو در بازارهاي جهاني نفت خام در حال گسترش مي‌باشد و بالا بودن سطح ذخيره سازي‌هاي نفت خام آمريکا به ميزان 8/19 ميليون بشکه نسبت به مدت مشابه سال قبل در تاريخ 27 نوامبر 2009، مويد چنين روند منطقي مي‌باشد. همچنين بالا بودن موجودي كوشينگ اوكلاهما منجر به حق مرغوبيت نفت خام برنت نسبت به WTI و نيز تشديد وضعيت کونتانگو نفت خام WTI شده است. شرايط کونتانگو به شرايطي اطلاق مي‌شود که نفت خام در قراردادهاي ماه‌هاي دورتر نسبت به قراردادهاي ماه‌هاي نزديك‌تر در سطوح بالاتري معامله شود.
ارزش يورو در مقابل دلار طي هفته گذشته از يك روند افزايشي برخوردار بود. البته در روز سه شنبه 30 نوامبر 2010، در پي وجود ترديدهايي درباره عدم توان ايرلند براي پرداخت بدهي‌هاي خود و تسري مشكلات مالي به ساير اقتصادهاي منطقه اروپا، ارزش يورو در مقابل دلار اندكي كاهش يافت.
تصويب کمک‌هاي مالي به ايرلند از سوي اتحاديه اروپا، تا حدودي موجب تضعيف ارزش يورو در مقابل دلار گرديد؛ ولي کارشناسان معتقدند اين روند تداوم نيافته و برنامه‌هاي انبساطي بانک مرکزي آمريکا، سبب كاهش ارزش دلار خواهد شد. به‌طور كلي ارزش دلار در مقابل يورو طي ماه‌هاي اخير در پي تصميمات فدرال رزرو مبني بر ارائه کمک‌هاي مالي براي بهبود اوضاع اقتصادي اين کشور، از يك روند كاهشي برخوردار بوده است. سياست‌گذاران بانک مرکزي آمريکا اعلام کرده اند که آماده ارائه کمک‌هاي بيشتر براي بهبود اوضاع اقتصادي اين کشور هستند، لذا در صورت اجراي برنامه‌هاي انبساطي بانك مركزي آمريكا و تزريق پول به اقتصاد اين كشور براي جلوگيري از بازگشت به رکود، ارزش دلار افت خواهد کرد.
سبد نفت خام اوپک در بردارنده 12 نوع نفت خام اعضاي اين سازمان شامل مخلوط الجزاير، گريسول آنگولا، اورينته اکوادور، سنگين ايران، سبک بصره، صادراتي کويت، اس ‌سيدر ليبي، سبک «بوني» نيجريه، مارين قطر، سبک عربي عربستان سعودي، موربان امارات و بي.سي.اف 17 ونزوئلا است.
ميانگين بهاي هر بشکه نفت خام صادراتي ايران با 1 دلار و 67 سنت افزايش نسبت به هفته قبل (22 نوامبر 2010)، در روز 29 نوامبر2010 به بشكه‌اي 83 دلار و 12 سنت رسيده است. بر اساس آمارهاي امور بين‌الملل شرکت ملي نفت ايران، ميانگين وزني بهاي هر بشکه نفت خام سبک ايران به مقصدهاي مختلف در روز دوشنبه (29 نوامبر 2010 ) 84 دلار و 18 سنت بود و همين رقم براي نفت خام سنگين در سطح 82 دلار و 51 سنت قرار داشت. همچنين قيمت هر بشکه نفت خام سبک ايران به بازار آفريقاي جنوبي 84 دلار و 23 سنت و هر بشکه نفت خام سنگين ايران به اين بازار 82 دلار و 93 سنت گزارش شده است. هر بشکه نفت خام سبک ايران در بازار آسيا 84 دلار و 24 سنت، شمال غربي اروپا 84 دلار و 24 سنت و در بازار مديترانه 83 دلار و 43 سنت معامله شده است. هر بشکه نفت خام سنگين ايران نيز در بازار آسيا 82 دلار و 43 سنت، شمال غربي اروپا 82 دلار و 94 سنت و در بازار مديترانه 81 دلار و 93 سنت به فروش رسيده است. طي دوره 22 نوامبر الي 29 نوامبر 2010، بيشترين افزايش در قيمت نفت خام سبك و سنگين ايران مربوط به بازارهاي شمال غربي اروپا، مديترانه و آفريقاي جنوبي با 21/2 دلار افزايش در هر بشكه بوده است. همچنين ميانگين وزني بهاي هر بشکه نفت خام سبك و سنگين ايران به مقصدهاي مختلف از ابتداي ماه نوامبر، به ترتيب به ميزان 68/1 و 52/1 دلار در هر بشكه طي دوره مذكور افزايش يافته است.
قيمت نفت خام برنت درياي شمال در بورس لندن(ICE) نيز براي تحويل در ماه ژانويه 2011، از يك روند افزايشي همراه با نوسان برخوردار بوده و ابتدا از حدود 34/87 دلار در هر بشكه در تاريخ 29 نوامبر 2010 تا کمتر از 92/85 دلار در هر بشكه در تاريخ 30 نوامبر کاهش يافت، ولي مجددا با 5/5 دلار افزايش در هر بشكه، تا سطح 42/91 دلار در هر بشكه در تاريخ 3 دسامبر افزايش يافت. سطح بالاي ذخيره سازي نفت خام در آمريكا موجب شده است تا قيمت نفت خام برنت حق مرغوبيت 23/2 دلار در هر بشكه نسبت به نفت خام WTI داشته باشد.
پيش‌بيني قيمت:
در هفته گذشته قيمت در ماه نوامبر بسته شد و ماه دسامبر شروع شد. با توجه به اينكه قيمت بسته شده در ماه نوامبر روند افزايشي را براي ماه جاري رقم زد قيمت در روزهاي اوليه توانايي ادامه روند افزايشي را نشان داد. قيمت نفت WTI پس از ماه‌ها نوسان در دامنه نوساني مشخص، بالاخره توانست خود را از دامنه قبلي تا حدي رهايي بخشد. سطح 90 دلار از مقاومت‌هاي مهم در مسير افزايشي است كه بايد منتظر شكسته شدن اين سطح براي باز شدن ادامه مسير صعودي بود. در هفته جاري قيمت نفت با اين سطح روبه‌رو خواهد شد كه چنانچه از آن بگذرد احتمالا كاهش مي‌يابد تا در وقت مناسب از آن عبور كند. افزايش قيمت نفت در حالي رخ داد كه سطح ذخيره‌سازي‌هاي نفت و بنزين افزايش يافتند، از طرف ديگر سطح ذخيره سازي‌هاي نفت خام نسبت به سال گذشته در سطح بالايي قرار دارد، ولي قيمت به اين ارقام واكنش نشان نداد و بيشتر تحت اثر شرايط اقتصادي و تحولات در بورس‌ها قرار گرفت. ارزش دلار در بورس‌ها كاهش يافت و ارزش طلا به عنوان ذخيره ارزش افزايش يافت، بنابراين قيمت نفت نيز كه كالايي به عنوان ذخيره ارزش در صنعت نفت مورد نظر است، افزايش يافت. آمار منتشره آمريكا در مورد شرايط اقتصادي در برخي موارد مناسب بود كه مي‌توان به شاخص اعتماد مصرف كننده اشاره كرد و از طرف ديگر برخي شاخص‌ها مانند تعداد متقاضيان كار نامناسب بود. در هفته جاري قيمت نفت WTI با سطح مقاومتي 90 دلار مواجه است كه پس از درگيري با اين سطح احتمالا به سطح 87 دلار مي‌رسد.
منبع: سايت موسسه مطالعات بين‌المللي انرژي (www.iies.org)
*كارشناسان ارشد اقتصاد انرژي 

اپلیکیشن اندروید تلگرام اینستاگرام