در شرایط کنونی و با توجه به رشد بیش از 1000واحدی شاخص بورس در روز گذشته و ورود مجدد این نماگر به کانال 80 هزار واحدی، یکی از مهمترین سوالات پیش‌روی فعالان، آینده این بازار در سال جاری و پایداری روند مثبت کنونی است. به عقیده کارشناسان بازار سهام هر چند در این حجم بالای نقدینگی که در روزهای اخیر به بورس وارد شده، نشانه‌های نسبتا مثبت از رونق بازارهای جهانی به چشم می‌خورد اما بیشتر این فعالان معتقدند که این رشد نمی‌تواند با شتابی مشابه یکی، دو روز معاملاتی اخیر تداوم یابد. از سوی دیگر هر چند با تمامی نشانه‌های موجود، برآیند بازار سهام در مجموع مثبت ارزیابی میشود اما نباید وجود ریسک‌های مهم پیش روی بازار را نادیده گرفت. در حال حاضر مهمترین ریسک‌های بازار از قبیل بازگشایی نمادهای گروه بانکی، نامعلوم بودن وضعیت اقتصاد جهانی و نرخ کالاها در این بازار است. در این راستا همچنین نباید تاثیر ریسک‌هایی که از جانب انتخابات آمریکا و همچنین وضعیت اقتصاد چین می‌تواند بر سرمایه‌گذاران تحمیل شود را نادیده گرفت.
در این میان نکته قابل توجه دیگر نسبت قیمت به درآمد شرکت‌های بورسی است که در حال حاضر به بالاتر از 5/ 7 رسیده است. این نسبت باید مدنظر فعالان بازار قرار گیرد. گفت‌وگو با 6 کارشناس بازار سهام پرداخته که نکته قابل تامل از نتایج به‌دست‌آمده، انتظار سودآوری از بورس تهران میان بیشتر این افراد است، موضوعی که هر چند به عقیده برخی با به تعادل رسیدن در روزهای آتی بیشتر نمایان خواهد شد. کارشناسان معتقدند معاملات بورس با افزایش امیدواری همراه شده و تحت تاثیر معاملات دو گروه پتروشیمی و معدنی، دیروز جهش شدیدی را تجربه کرد، با این حال برای دستیابی به بازاری مثبت با روندی متعادل، باید رونق معاملات و ورود نقدینگی به بورس از قوت بالایی برخوردار باشد. نشانه‌های ورود این نقدینگی در حجم بالای معاملات در روزهای اخیر نمایان است. از این رو باید راهکاری برای حفظ این پول جدید در بازار اندیشید.
تدبیر برای تثبیت نقدینگی جدید در بازار
مهدی طحانی، مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آوای آگاه: صعود چشمگیر شاخص کل بورس در روز گذشته در راستای اقبال عمومی به نمادهای پتروشیمی و هلدینگ‌های معدنی رخ داد که اصلی‌ترین دلیل برای این موضوع نیز عبارت است از:
1- کاهش 30 تا 40درصدی قیمت سهام اوره‌سازها، متانولی‌ها و هلدینگ‌ها در مدت اخیر
2- عقب ماندن این گروه طی یکی، دو سال اخیر از روند طبیعی بازار
3- افزایش قیمت جهانی اوره و آمونیاک در بازارهای کالایی
در این میان هر چند فعالان بورس تمایل زیادی به تداوم روند مثبت و رشد قیمت بنیادی سهام دارند اما با وجود یکسری واقعیت‌ها از آینده صنعت پتروشیمی، نمی‌توان امید چندانی به ادامه شرایط مثبت در این گروه داشت؛ تک‌نرخی شدن نرخ ارز، نبود طرح‌‌های توسعه‌ای در صنعت پتروشیمی و شفافیت موجود در این گروه که به خروج سفته‌بازان از شرکت‌های فعال در این زمینه منجر شده، همگی از جمله مواردی است که تداوم رشد آن را منتفی می‌کند.اما در این میان نکته مثبت نشان از ورود نقدینگی جدید و پول پرقدرت به بازار دارد؛ این نقدینگی چه از طریق اعتبارات کارگزاران و چه به‌صورت پول‌های جدید باشد به بازار وارد شده و به دنبال مقاصد جدید برای سرمایه‌گذاری خواهد بود. در این برهه از زمان باید تلاش مدیران و مسوولان سازمان به کار گرفته شود تا این نقدینگی نه تنها به نحو صحیحی مدیریت شود بلکه جذابیت دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری موازی مانع خروج آن از بورس شود.
انتظار برای تثبیت رشد در هفته پیش رو
محسن احمدی، معاون سرمایه‌گذاری کارگزاری فیروزه آسیا: با نگاهی به روند ارزش بازار از ابتدای نیمه دوم سال جاری مشخصا ورود نقدینگی به بورس مشاهده میشود. افزایش امیدواری‌ها به کاهش دائمی نرخ سود بانکی از یکسو و افزایش تسهیلات در مراودات پولی و اقتصادی با اروپا از سوی دیگر، به خوش‌بینی بازار نسبت به تحولات اقتصادی آتی منجر شد.همچنین طی یک ماه گذشته نیم نگاه بازار به تحولات سیاسی داخلی و خارجی بود. جایی که در حوزه داخلی صحبت‌های مقام معظم رهبری و توصیه‌ها برای انتخابات آرام و بدون فضای دو قطبی، حاکی از انتخاباتی بدون حاشیه و احتمالا با پیروزی مجدد دولت تدبیر و امید بود. اما در هفته‌های اخیر نیز رقابت‌های انتخاباتی آمریکا با پیشتازی هیلاری کلینتون نسبت به همتای جمهوری‌خواه خود همراه بود که بازار بورس از آن استقبال کرد.اما شاید اصلی‌ترین دلیل رشد چند روز اخیر بازار مربوط به افزایش قیمت نفت، محصولات جهانی و همچنین جدی شدن ارز تک‌نرخی و افزایش قیمت دلار به سطوح بالاتر از 3600 تومان بود. تثبیت ارزش معاملات بورس در سطوح فعلی، نتایج انتخابات آمریکا و تغییرات قیمت‌های جهانی و دلار، از مهمترین مولفه‌های ادامه رشد بازار در هفته‌های آتی خواهد بود که باید به انتظار آن در هفته پیش‌رو نشست.
انتظار رشد حدود 20 درصدی پتروشیمی‌ها در بازه 8 ماهه
علیرضا مستقل، مدیر سرمایه‌گذاری کارگزاری تدبیرگران فردا: نماگر بورس تهران در روز گذشته با رشد محسوسی روبه‌رو شد که بیشترین مقدار از 22 اسفند بود. برای این رشد می‌توان به دلایلی همچون رشد آرام نرخ دلار در روزهای اخیر، رشد قیمت‌های جهانی اوره (تا 200 دلار)، متانول (تا 250 دلار)، سنگ آهن (رشد 5 درصدی) و همچنین رشد منطقه‌ای فولاد (حدود 7 تا 8 درصد) اشاره کرد. موضوعاتی که زمینه‌ای برای رشد قیمت سهام گروه‌های پتروشیمی، معدنی و فلزی شد. با این وجود اظهار نظر درخصوص پایداری این رشد کار ساده‌ای نیست. از طرفی کلیت اقتصاد و بازار سهام ایران از کمبود نقدینگی رنج می‌برد. در شرایط کنونی گردش نقدینگی مناسبی در بورس مشاهده نمی‌شود. در پیش‌بینی وضعیت آتی گروه‌هایی همچون معدنی، فلزی و پتروشیمی که در این روزها رشد خوبی را تجربه می‌کنند نیز توجه به قیمت‌های جهانی و همچنین عملکرد این شرکت‌ها در گزارش‌های 6 ماهه حائز اهمیت است. با توجه به گزارش‌های مناسب این شرکت‌ها طبیعتا شاهد روندی منفی نخواهیم بود اما رشد جهش‌وار این شرکت‌ها در روزهای آینده نیز بعید به نظر می‌رسد. بر این اساس رشد 10 تا 20 درصدی شرکت‌های پتروشیمی در یک بازه 6 تا 8 ماهه دور از انتظار نیست.
تداوم رشد بورس در فضای غیرهیجانی
سید‌سلمان نصیرزاده، کارشناس بازار سهام: روز گذشته بازار سهام در ادامه فرآیندی که از سه هفته گذشته شکل گرفته بود، با رشد قابل توجه هزار واحدی همراه شد. طی هفته‌های گذشته شاهد بهبود قیمت‌ها در بازار جهانی بودیم. فرآیندی که از رشد قیمت کالاهایی همچون زغال‌سنگ آغاز شد و بعد با رشد روی، سنگ‌آهن و فولاد ادامه پیدا کرد. روز گذشته نیز بازارهای جهانی شاهد رشد مناسب قیمت متانول و اوره بود. همزمانی این تحولات در بازارهای جهانی با انتشار گزارش‌های 6 ماهه در مجموع تاثیر چشمگیری بر قیمت سهام شرکت‌های پتروشیمی گذاشت تا نمادهای بزرگ‌تر بازار نیز وارد این فرآیند مثبت شوند. با این وجود رشد هزار واحدی شاخص در روز گذشته اندکی با هیجان همراه شد.
با نگاهی به عملکرد نیمه اول سال جاری با دو بازه زمانی روبه‌رو هستیم. در سه ماه اول شاهد بهبود عملکرد در عمده صنایع بورسی بودیم. این روند در نیمه دوم سال شکل مثبت‌تری به خود گرفت به‌طوری که در تمامی صنایع بورسی با بهبود وضعیت روبه‌رو بودیم. در کنار بهبود قیمت‌های جهانی، روند صادرات نیز با وضعیت بهتری همراه شد. عمده صنایعی که در سال‌های اخیر به واسطه رکود اقتصادی متضرر شده بودند، تحرکات خوبی از نظر سیاست‌گذاری از خود نشان دادند. تحرکاتی که در گزارش‌های 6 ماهه به خوبی منعکس شد. به‌عنوان نمونه سیمانی‌ها با ابلاغ نرخ‌ها و بهبود وضعیت ساخت‌و‌ساز مسکن تا حدود زیادی متحول شدند. پالایشی‌ها نیز تحت تاثیر ابلاغ قیمت فرآورده‌های نفتی قرار گرفته و در کنار آن شاهد رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی بودند. در مجموع عوامل مذکور چشم‌انداز مثبتی پیش روی بازار سهام قرار داد. در حال حاضر بازارهای جهانی از روند نزولی خود فاصله گرفته‌اند؛ به‌طوری که شاهد سرمایه‌گذاری‌های جدیدی در حوزه معدن و انرژی هستیم.به نظر می‌رسد روند رو به رشد بازار طی ماه‌های آینده حفظ شود اما طبیعتا انتظار رشدهای شدید همانند رشد روز گذشته معقول نیست مگر آنکه با هیجانی وابسته به ورود جریان نقدینگی، رشد محسوس قیمت‌ها در بازارهای جهانی با اخبار محرک همراه شود.
رشد بورس با اهرم بازارهای جهانی
حسام حسینی؛ تحلیلگر بازار سهام: بخش عمده‌ای از رشد قابل توجه نماگر بورس تهران در روز گذشته را می‌توان به شرکت‌های پتروشیمی ارتباط داد. در این میان شرکت‌های متانولی و همچنین شرکت‌های اوره‌ساز با توجه به رشد قیمت این محصولات در بازارهای جهانی وضعیت رو به رشدی پیدا کرده‌اند. به‌عنوان مثال رشد قابل توجه قیمت متانول در 6 ماهه گذشته (از 180 دلار به 260 دلار) تاثیر مثبتی بر شرکت‌های متانولی داشت. در این میان نقش شرکت‌های معدنی در رشد روز گذشته را نیز نباید فراموش کرد. با انتشار گزارش‌های 6 ماهه مناسب این شرکت‌ها و همچنین رشد قیمت سنگ‌آهن چین و فولاد، زمینه رشد شرکت‌های معدنی را فراهم آورد. به عبارتی دیگر، گروه‌هایی که در روزهای گذشته مورد توجه بازار قرار گرفته‌اند عمدتا از شرکت‌هایی تشکیل شده‌اند که در سه سال گذشته ریزش داشتند و حال با توجه به رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی روند رو‌به رشدی را در پیش گرفته‌اند. در بررسی روند آتی این شرکت‌ها و در نهایت آینده بازار سهام باید توجه داشت برای شرکت‌های معدنی وضعیت اقتصاد چین به شدت تاثیرگذار است و با توجه به روند نگران‌کننده بازار چین نمی‌توان با قدرت اظهارنظر کرد، اما برای پتروشیمی‌ها (شرکت‌های متانولی و اوره‌ساز) می‌توان چشم‌انداز مثبتی را پیش‌بینی کرد.پیش از این پیش‌بینی می‌شد که رشد قیمت نفت و گاز زمینه‌ساز رشد قیمت فرآورده‌های نفتی این شرکت‌ها شود. این در حالی است که از افزایش هزینه تولید محصولات نباید غافل شد. در مجموع با توجه به مسائل ذکر شده و چشم‌انداز مثبت محصولات کشاورزی می‌توان روند رو به رشدی را برای پتروشیمی‌ها در نظر گرفت که طبیعتا تاثیر این رشد بر بازار سهام محسوس خواهد بود.
روند صعودی کوتاه‌مدت
مهدی افضلیان؛ کارشناس بازار سهام:در بازار روز گذشته دو گروه محصولات شیمیایی و استخراج کانه‌های شاخص ساز بودند که به دنبال آن شرکت‌های سرمایه‌گذاری که این دو صنعت را در پرتفوی خود داشتند نیز با رشد قیمت و معاملات پرحجم دنبال شدند.از سوی دیگر، سهم‌های این دو گروه به دنبال برخورد شاخص صنعت به مقاومت و عرضه‌ها، با حجم بالای عرضه روبه‌رو شدند که نتیجه این امر رشد چشمگیر شاخص کل بورس بود. همچنین صنایع معدنی و روی‌محور در روزهای گذشته به دنبال افزایش نرخ‌های جهانی، با رشد قیمتی مناسبی روبه‌رو شدند که به همین دلیل هم بازار در انتظار رشد از این گروه به‌سر می‌برد. این در حالی است که در گروه شیمیایی خبر و اتفاق خاصی را شاهد نبودیم که بخواهد منجر به صعود یکباره گروه و رشد دسته‌جمعی نمادهای فعال در این صنعت شود. از برآیند این عوامل به نظر می‌رسد در روزهای آتی وضعیت صعودی بازار تداوم چندانی نداشته باشد و در نهایت طی یکی دو روز آینده بورس به وضعیت تعادلی بازگردد. در این شرایط بهتر است سرمایه‌گذاران برای اقدام به خرید و فروش سهام جدید کمی منتظر باشند تا بازار به روندی متعادل برسد و سپس اقدام به سرمایه‌گذاری و تغییر پرتفوی خود کنند.