«جواد فلاح» در دوره آموزشی آشنایی با ماده 33 قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی منابع طبیعی (طرح قیمت تضمینی محصولات کشاورزی) افزود: با ایجاد کارگزاری های بورس در کشورهای صادراتی هدف، شرایط را برای صادرات کالاها و مبادلات آن آسان تر کنیم.
وی اضافه کرد: بحث پذیرش شرکت های کارگزاری خارجی را نیز در دستور کار داریم تا شرکت های ما در کشورهای دیگر بتوانند پذیرش بگیرند.
رشد 120 درصدی عرضه ذرت و جو امسال در بورس کالا ایران
سرپرست مدیریت مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک بورس کالای ایران گفت: امسال با عرضه یک میلیون و 500 هزار تن محصول کشاورزی جو و ذرت دامی کل کشور در بورس کالای ایران نشان می دهد عرضه این کالاها 120 درصد نسبت به پارسال رشد کرده است.
به گفته وی، پارسال 750 هزار تن جو و ذرت دامی در بورس کالای ایران عرضه شده بود.
بورس کالا ظرفیت 50 میلیون تن محصول کشاورزی را دارد
وی نظام تامین مالی کشور را بانک محور دانست و افزود: بانک ها در شرایط کنونی با تنگناهای مالی روبرویند و نظام مالی بانکی نمی‌تواند تامین مالی لازم را انجام دهد اما بازار سرمایه هنوز جایگاه و ظرفیت خالی دارد و می‌توان از ظرفیت‌های آن برای بخش کشاورزی بهره گرفت.
فلاح ادامه داد: بورس کالای ایران ظرفیت مبادلات 50 میلیون تن محصول کشاورزی را دارد که باید از این ظرفیت ها استفاده شود.
وی تصریح کرد: وقتی معاملات آتی محصولات کشاورزی در بورس رونق بگیرد کشاورزان می‌توانند با مشاهده قیمت سررسید به تولید دست بزنند و سیاستگذاران نیز بر اساس اطلاعات به دست آمده از حجم تولید می‌توانند برنامه‌ریزی‌های مورد نظر اقتصادی خود را انجام دهند.
به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه تهران، مشکلاتی همچون تولید مازاد در شرایط کنونی بازار ناشی از همین فقدان برنامه ریزی‌هاست که با عرضه محصولات کشاورزی اضافه در بورس کالا می‌توان این مشکلات را حل کرد.
سرپرست مدیریت مطالعات اقتصادی و سنجش بورس کالای ایران ادامه داد: البته باید بپذیریم سپردن همه امور خرید محصولات کشاورزی به بخش خصوصی مناسب نیست و باید دولت در بخشی از امور، تصدی گری داشته باشد؛ به طوری که آمریکا نیز در مواقعی برای خرید تضمینی محصولات کشاورزی خود وارد عمل می شود.
مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش بورس کالای ایران افزود: در صورت استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه در بخش کشاورزی می‌توان افزون بر کمک به کشاورزان، سرمایه‌های موجود را نیز فعال کرد.
حذف دلالان با عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا
فلاح درباره کارکردهای عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران گفت: این امر به تسهیل کشف نرخ در بازار محصولات کشاورزی منجر می‌شود؛ به طوری که کشف نرخ به صورت منطقه‌ای در نقاط مختلف کشور زمینه را برای ورود دلالان به بازار مصرف فراهم می‌کند؛ بنابراین از طریق عرضه محصولات کشاورزی در بورس می‌توان دلالان و واسطه گران را حذف کرد.
پیش‌نویس قانون سپرده کالایی نوشته شد
عضو هیات علمی دانشگاه تهران اعلام کرد کتاب «قبض فائو در ایران» ترجمه و پیش‌نویس آن نوشته شده است که برای اجرا و تبدیل آن به قانون به همکاری مجلس و دولت نیاز است.
وی افزود: براین اساس کالا با دریافت قبض انبار، برای خریدار نگهداری و کیفیت عرضه محصول نیز تا زمان سررسید تضمین می شود.
مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش بورس کالای ایران درباره مزیت‌های قیمت تضمینی محصولات کشاورزی به جای خرید تضمینی گفت: در این شرایط کشاورزان محصول خود را در زمان کمتری به فروش می‌رسانند و مابه‌التفاوت قیمت تضمینی با بازار از سوی دولت پرداخت می‌شود.
به گفته وی، با این شیوه محصولات کشاورزان به انبارهای زیر نظر بورس کالای ایران برده می‌شود و فروش آنها در بورس کالا صورت می گیرد.
مدیریت ریسک قیمت با معاملات سلف
فلاح درباره معاملات سلف محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران گفت: در این معاملات در ابتدا کل پول به تولیدکننده (کشاورز) پرداخت می‌شود تا بر اساس آن به تولید بپردازد که این مهم شرایط مدیریت ریسک قیمت را نیز برای کشاورزان فراهم می‌کند.
به گفته وی، از مزیت های عرضه محصولات کشاورزی به صورت سلف برای خریداران این است که آنان با تامین مالی تولید می‌توانند محصولات خود را به قیمت پایین‌‌تری بخرند و حتی سود خواب پول را روی بهای کالا بکشند.
سرپرست مدیریت مطالعات اقتصادی و سنجش بورس کالای ایران اضافه کرد: بر اساس قوانین شرعی تا زمان سررسید امکان معاملات سلف وجود ندارد که این موضوع در برخی کشورهای اسلامی مانند مالزی و بحرین با ارایه راهکارهایی برطرف شده است.
فلاح گفت: براساس عقد مرابحه فرد فعال در بازار سرمایه که امکان تامین مالی ندارد می تواند با کمک افراد دیگر تامین مالی کرده و کالایی را به شکل عمده بخرد و در بازار خرده فروشی با سود بالاتری عرضه کند؛ در این روش یک درصد سود ناشی از این محل به معامله گر می رسد و بقیه بین تامین کنندگان مالی تقسیم می شود.
بورس کالا بازاری برای عرضه مواد و محصولات پایه صنعتی، پتروشیمی، معدنی و کشاورزی است و بر این اساس چندی پیش نیز عرضه برخی محصولات کشاورزی مانند جو دامی در بورس کالا آغاز شد.
به باور کارشناسان، عرضه محصولات در بورس کالا، باعث شفافیت معاملات شده و جلو انحصار و رانت را می گیرد.