چالش‌های مالیات ارزش افزوده را در بازار فولاد و آهن

محمد آزاد، رئیس اتحادیه آهن، فولاد و فلزات می‌گوید: طی رایزنی‌هایی که این اتحادیه با سازمان امور مالیاتی انجام داده تقریبا 95 درصد مشکل این صنف تا پایان سال 94 در ارتباط با موضوع «مالیات ارزش افزوده» مرتفع شده و مسوولان مالیاتی همه شرایط لازم را برای بهبود ساز و کارهای مالیاتی در رابطه با معامله‌گران این بازار در نظر گرفته‌اند.
این در حالی است که، اخذ مالیات ارزش افزوده در صنایع فولادی پس ازگذشت 6 سال از ابلاغ مصوبه اولیه‌اش هنوز به سرانجام روشن و شفافی نرسیده است، به‌طوری‌که در گزارش‌های مختلف از این مبحث با عنوان «مشکل مالیات بر ارزش افزوده» یاد می‌شود. فعالان این بازار بر این باورند محاسبه مالیات ارزش افزوده برای آهن‌فروشان باید نسبت به میزان مابه التفاوت خرید و فروش آنها باشد، اما چون اداره مالیاتی فاکتورهای خرید آهن فروشان را قبول ندارد، فقط بر اساس فروش، مالیات ارزش‌افزوده را تعیین می‌کند.
در این بین قوانین و عرف مالیاتی می‌گوید مأخذ محاسبه ماليات، بهاي كالا يا خدمت منـدرج در صورتحسـاب است و در مـواردي كـه صورت‌حساب موجود نباشد يا از ارائه آن خودداري شود يا به موجب اسناد و مدارك مثبت احراز شـود كـه ارزش مندرج در آنها واقعي نيست، مأخذ محاسبه ماليات بهاي روز كالا يا خدمت به تـاريخ روز تعلـق ماليـات است. این در حالی است که مالیات ارزش افزوده به دلیل ایجاد شفافیتی که می‌تواند در زنجیره‌های فولادی ایجاد کند همواره یکی از مباحثی است که فعالان این بازار در مقابل اجرای آن مقاومت می‌کنند و دلیل این مقاومت را در سه عامل مهم همچون رکود اقتصادی، بالا بودن سهم مالیات بر ارزش افزوده در مقایسه با سود دریافتی فروشنده از خریدار و تبدیل فروشنده به مامور مالیاتی دولت خلاصه می‌کنند.
توافق سازمان امور مالیاتی و صنف آهن‌فروشان
محمد آزاد، رئیس اتحادیه آهن، فولاد و فلزات در ارتباط با مساله «مالیات ارزش افزوده» می‌گوید: با توجه به صحبت‌ها و جلساتی که با سازمان امور مالیاتی داشتیم مشکلات مالیات ارزش افزوده صنف آهن‌فروشان را تا پایان سال 94 تقریبا حل کرده‌ایم، اما این کافی نیست و در این ارتباط سال 95 را نیز باید در نظر بگیریم چنانچه از این سال اعضای صنف ما باید مجهز به صندوق مکانیزه یا پایانه فروش یا نرم افزار باشند که تمام داد‌و‌ستدها و هزینه‌های خودشان را داخل آن نرم‌افزار ثبت کنند تا از این طریق بتواند مورد قبول سازمان امور مالیاتی قرار بگیرد. وی در ادامه می‌گوید: اتحادیه آهن فروشان بر این باور است که برای در نظر گرفتن مبالغ مالیاتی یک نوع تقسیم بندی‌ها در مورد همه صنوف نمی‌تواند یکسان باشد و شاید بی عدالتی باشد همه صنوف را با یک دیدگاه، نظر و آیین نامه بخواهیم اداره کنیم، بنابراین در این خصوص هم در صدد هستیم که با سازمان امور مالیاتی نشستی داشته باشیم و آیین نامه ماده 95 را در مورد صنف آهن مطابق با واقعیات صنف به توجیه برسانیم، تا مشکلی از این بابت نداشته باشیم.
اما رئیس اتحادیه آهن و فولاد درخصوص آگاهی رسانی درخصوص سازوکارهای مالیاتی و نرم افزارهای موجود در زمینه پرداخت مالیات بر ارزش افزوده می‌افزاید: طی جلسات و کلاس‌های آموزشی متعددی که برگزار کردیم، موضوع ارزش افزوده را به اعضا تفهیم کردیم و در این راستا نمایندگان خوبی را هم از بین صنف انتخاب کردیم تا این اعضا مسائل مالیاتی اعضا صنف را از صفر تا صد پیگیری و به آنها کمک ‌کنند. وی ادامه می‌دهد: در این زمینه سازمان امور مالیاتی اعلام کرده که دانشکده اقتصادی آماده برگزاری کلاس‌ها است و ما نیز اعلام آمادگی می‌کنیم که آموزش هایمان در این زمینه را تکمیل کنیم.
مشکلاتی که فعالان بازار آهن با آن دست و پنجه نرم می‌کنند
با این حال اگر قرار است مبحث مالیات بر ارزش افزوده به‌طور منسجم در دستور کار قرار گیرد یکسری از مسائل و مشکلاتی که اعضای این صنف با آن مواجه بوده و خواهند بود را باید مورد بررسی قرار داد که در ذیل به برخی از این موارد پرداخته شده است:
حجم پایین برخی از معاملات که موجب می‌شود تهیه اسناد مالی و فاکتورهای خرید و فروش، دشواری چند برابری پیدا کنند. نبودسیستم مالی متمرکز و شفافیت حساب‌های بانکی که واقعیت‌های بنگاه‌ها را با ابهام و بعضا خدشه روبه‌رو‌ می‌کند. کم‌رونقی بازار فولاد که در ضعف درآمدهای آن و پایین بودن حجم معاملات دریافت و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده را دشوارتر ساخته است. وجود کارخانه‌های متعدد و غالبا کوچک که به کمک کوره‌های القایی یا تولید شمش فعالیت می‌کنند و با توجه به عدم اشراف اطلاعاتی اداره مالیات در کنار امکان تغییر مکان و ماشین آلات، دریافت و پرداخت مالیات را دشوار می‌سازد. اطلاعات کم فعالان بازار از ساز و کارهای مالیاتی و معضلی به نام «فاکتورهای صوری» و «فروش فاکتور» ازسوی برخی از شرکت‌های تازه تاسیس و کاغذی.
در پایان باید گفت بازار محصولات فولادی در شرایط کنونی به تدریج آماده خروج از شرایط رکودی است و این موضوع نیازمند حمایت از بازار است. البته این به معنای آن نیست که مالیات بر ارزش افزوده از فعالان دریافت نشود، اما تعیین و ضوابط مربوط به این امر با حساسیت باید دنبال شود. فعالان بازار می‌گویند شرایط برای آنکه کاسبان فولاد که در گذشته در بازار فعال بودند و در 4 سال گذشته از آن خارج شده‌اند به بازار برگردند مهیا است، اما این موضوع با احتیاط و در صورت نرمش‌های دولت به منظور حمایت از بازارها و بخش‌های مهم اقتصادی صورت خواهد پذیرفت. در حال حاضر درآمدهای ناشی از فروش نفت و مالیات دولت شرایط را برای خروج اقتصاد از رکود فراهم کرده و می‌توان امیدوار بود در سال آینده دولت بتواند به تعهدات عمرانی خود عمل کند. برخی پیش‌بینی‌ها نیز از رونق در بخش مسکن حکایت دارند که این دو موضوع ضرورت حمایت از بازارها را نیز گوشزد می‌کند. در این رابطه حل چالش‌های مالیاتی یکی از حمایت‌هایی است که بازاریان از دولت انتظار دارند.