هم اکنون قراردادهای بلندمدت پتروشیمی در بورس کالا شروع شده است، به نظر جنابعالی این قراردادها چه اثراتی را بر رویه بازاریابی این محصولات برای تولیدکنندگان پایین دستی دارد؟ آیا می‌تواند در روابط صنایع بالادستی یا پایین‌دستی نقش بسزایی داشته باشد؟
یکی از دغدغه‌هایی که در زمینه معاملات پتروشیمی در بورس کالا وجود داشت، درخصوص برقراری ارتباط بلندمدت بین تولیدکننده و مصرف‌کننده بوده و هست. به‌عنوان مثال یکی از دغدغه‌های مصرف‌کننده‌ها عدم اطمینان نسبت به تناوب عرضه و تحویل کالا بود؛ از این رو بورس کالا تصمیم گرفت برای فعالانی که می‌توانند به‌طور مستمر با هم دادوستد داشته باشند، اما در عین حال با دغدغه قیمت مواجه‌اند، راهکاری اتخاذ شود. بر این اساس به این نتیجه رسیدیم که قراردادهای بلندمدت یکی از راهکارهای اساسی برای مرتفع شدن این مشکلات است؛ چراکه مصرف‌کننده می‌تواند اطمینان حاصل کند که کالای مورد نظر خود را در تاریخ‌های مشخصی خواهد داشت.
بنابراین قراردادی مبنی بر اینکه طرفین معامله متعهد به انجام معامله بر اساس قیمت‌های بورس باشند، منعقد می‌شود. به این معنا که در بازار عمده‌فروشی بورس کالا، محصولات پتروشیمی معامله و قیمت‌ها تعیین می‌شود. با انجام چنین قراردادهایی که بورس کالا بستر آن باشد علاوه بر آنکه قیمت‌ها واقعی خواهد شد همچنین فروشنده نسبت به اجرای قرارداد اطمینان لازم را حاصل خواهد کرد. همچنین انتظارات خریدار نیز به‌طور کامل با اجرای قراردادهای بلندمدت پوشش داده می‌شود.با اجرای قراردادهای بلندمدت پتروشیمی، علاوه بر اینکه مواد اولیه مورد نیاز صنایع پایین دستی به تناوب عرضه خواهد شد، همچنین صنایع بالا دستی می‌توانند برنامه تولید خود را بر اساس قراردادهای بلندمدت مصرف تنظیم کنند.
معاملات کشاورزی در بورس کالا از نتایج خوبی برخوردار بوده، آیا برنامه‌ای برای توسعه این بخش در دستور کار دارید؟
در یک جلسه هم‌اندیشی بین بورس کالا و مجموعه وزارت جهاد کشاورزی طبق قانون محصولاتی که باید مشمول قیمت تضمینی شوند یا از خرید تضمینی دربیایند هر سال باید تعیین تکلیف و به هیات وزیران پیشنهاد شوند تا به تصویب این هیات برسند. از این رو امسال هم بعد از اینکه معاملات «جو» موفقیت‌آمیز بود و همچنین معاملات ذرت نیز که به خوبی در حال انجام است از این رو می‌خواهیم که معاملات سایر محصولات کشاورزی را نیز در بورس کالا اجرایی کنیم اما هنوز نهایی نشده و بحث‌هایی درخصوص سایر محصولات کشاورزی از جمله گندم و دانه‌های روغنی صورت گرفته که ان‌شاءالله بعد از نهایی شدن در دستور کار قرار خواهد گرفت.
در حال حاضر موضوع ورود سیمان به بورس کالا چه وضعیتی را طی می‌کند؟
بیشتر‌ین مشکل موجود در بازار سیمان در حوزه صادرات و به‌ویژه دامپینگ موجود در این بازار است. به این معنی که به علت کاهش ساخت‌وساز و به تبع آن روند نزولی مصرف در کشور شاهد آن هستیم که مصرف‌کننده‌های خارجی با مراجعه به تک‌تک تولیدکننده‌های داخلی سیمان تولید داخل را با قیمت نازل و حتی به بهای قیمت تمام شده واحدها خریداری می‌کنند، این در حالی است که تولید سیمان در کشور ثروت ملی محسوب می‌شود؛ چراکه ما از معادن روباز برخورداریم در حالی که بسیاری از کشورها معادن روباز سیمان ندارند، از سویی دیگر از انرژی مناسب و ارزان نیز برخوردار هستیم و نباید این منابع ملی به هدر روند. دلیل دامپینگ در بازار سیمان کشور ناشی از نبود سیستمی متمرکز است تا تمامی فعالان این بازار از جمله تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان با هم در یک نقطه تلاقی داشته باشند و از قیمت‌های واقعی مطلع شوند. مصرف‌کننده خارجی از این خلأ استفاده می‌کند و به سراغ تک‌تک تولیدکننده‌ها می‌رود و قیمت‌ها را می‌شکند و بنابراین مصرف‌کننده خارجی از خلأ موجود سوء استفاده می‌کند.
آیا در این خصوص با انجمن سیمان نیز مذاکراتی داشته‌اید؟
مذاکراتی با انجمن سیمان صورت گرفته است و انجمن نیز موافقت خود را اعلام کرده و به‌طور جدی پیگیر اخذ مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
آقای دکتر درخصوص صندوق‌های طلا که قرار است بورس کالا راه‌اندازی کند چه برنامه‌هایی در دست دارید؟
صندوق‌های طلا طی یک ماه آینده با هدف مدیریت حرفه‌ای پرتفوی طلا راه‌اندازی خواهند شد به گونه‌ای که خریداران می‌توانند گواهی سپرده طلا خریداری کنند و چنانچه پیش‌بینی می‌کنند که قیمت‌ها با کاهش مواجه خواهند شد بتوانند در بازار قرارداد آتی سکه موقعیت فروش بگیرند با این هدف که بتوانند یک استراتژی‌های سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها تعیین شود تا ثروت دارندگان یونیت این صندوق‌ها را به سقف برساند. همان‌طور که می‌دانید نوسانات طلا خیلی زیاد است، به‌ویژه با اتفاقاتی که اخیرا در بازار رخ داده است.در پی پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا زمانی که نرخ طلا افزایش یافت، بازار قرارداد آتی در بورس کالا نیز به شدت رونق گرفت؛ چراکه پیش‌بینی‌ها نیز حاکی از رشد قیمت‌ها بود و برعکس چنانچه با کاهش نرخ مواجه شود از آنجا که بازار قرارداد آتی طلا پاسخگو به انواع نوسانات است سرمایه‌گذاران می‌توانند موقعیت‌های معکوس بگیرند و نسبت به کاهش سرمایه‌گذاری خود اقدام کنند.
لطفا درخصوص ورود خودروی پراید به بورس کالا توضیح بفرمایید.
در مقطعی از زمان، شرکت‌های خودروساز با مراجعه به بورس کالاخواستار تامین مالی بر اساس قراردادهای سلف موازی شدند. ما نیز به آنها گفتیم که قراردادهای سلف موازی، قرارداد و اوراقی است که بازار ثانویه دارند و با دو شاخص نرخ سود بانکی و قیمت دارایی پایه محصول در بازار نقد قابل بررسی است چون در مورد پراید بازار نقد نداشتیم و از سویی خودروساز نیز خواستار تامین مالی بر اساس پشتوانه تولید پراید در بورس کالا بود، از این رو بورس کالا نیز اعلام کرد که چنانچه بخواهند خودروی خود را در این بازار ارائه دهند باید پرایدشان در بازار متشکل مورد معامله قرار بگیرد که قیمت‌هایش تحت تاثیر عرضه و تقاضا خواهد بود. البته در ابتدا با عرضه پراید از سوی تولیدکننده موافقت شد، اما مشکل اصلی این بود که قیمت‌گذاری پراید دارای محدودیت است و مشمول قیمت‌گذاری انحصاری است و از این رو متوقف شد. اما با برداشته شدن محدودیت مذکور در زمینه قیمت‌گذاری پراید، بورس کالا آمادگی لازم برای عرضه آن را دارا است.