کارشناسان معتقدند راه‌اندازی بازار خرده‌فروشی در بورس کالا می‌تواند تاثیر بسزایی روی معاملات در این بازار و رونق بخش واقعی اقتصاد خواهد داشت. این موضوع به خصوص روی صنایع کوچک و متوسط اثرات بالایی به همراه دارد و می‌تواند به خروج این بخش‌ها از رکود منتهی شود. با این حال در سال‌های اخیر مشکلات متعددی مانع از راه‌اندازی این بازار شده و فعالان بخش‌های مختلف اعم از پتروشیمی و فولاد معتقدند راه‌اندازی بازار معاملات خرد در بورس کالا با توجه به اینکه بسترهای لازم در این بازار وجود دارد می‌تواند در دستور کار مدیران این بازار قرار گیرد.
بر این اساس بورس کالا از گذشته به منظور رفع مشکلاتی که مانع از تامین اعتبار و تسهیل شرایط برای خرده فروشی در بورس کالا می‌شوند اقداماتی را آغاز کرده است. ایجاد تابلوهای معاملات در بازار فولاد یا تفاهم این بازار با بانک ملت که روز یکشنبه عملی شد دو نمونه از این اقدامات هستند. به گزارش «دنیای اقتصاد» عصر یکشنبه با حضور مدیران بانک ملت در ساختمان بورس کالا تفاهم‌نامه‌ای بین این دو نهاد امضا شد که می‌تواند خدمات بالایی را برای تسهیل شرایط ذی‌نفعان بورس کالای ایران، تامین مالی صنایع کوچک و متوسط، توسعه بازارهای جدید و همچنین استفاده از زیر ساخت‌های بانکی ایجاد کند.
این تفاهم‌نامه به گفته مدیرعامل بورس کالا در جهت تامین اعتبار خریداران برای راه‌اندازی بازار خرده فروشی محصولات مورد معامله در بورس کالا است. سلطانی‌نژاد در این رابطه می‌گوید: عمده بازیگران بورس کالا در گذشته، کارخانه‌ها و خریدارانی بودند که توان مالی زیادی داشتند، در حالی که صنایع پایین‌دستی عمدتا شرکت‌های متوسط و کوچکی هستند و برای توسعه و تامین مالی مشکلاتی دارند. از این رو برای رفع معضلات تامین مالی صنایع کوچک و متوسط و همچنین در جهت حذف واسطه‌هایی که برای این صنایع تامین مالی انجام می‌دهند، لزوم انعقاد این تفاهم‌نامه احساس می‌شد.وی افزود: در فهرست مشتریان بورس کالا، شرکت‌هایی هستند که طی سال‌های اخیر همیشه از بورس مواد اولیه خریداری کرده و فعالیت تولیدی شفاف و روشنی دارند، این مشتریان که اغلب از صنایع پایین‌دستی بوده به نوبه خود صاحب رکوردی در حضور مستمر در بورس کالا هستند و به این ترتیب این شرکت‌ها به دلیل دارا بودن سابقه و رتبه مطلوب در بورس کالا می‌توانند در صف اول تامین مالی و دریافت تسهیلات و اعتبار قرار گیرند.
بر این اساس قرار است با تخصیص اعتباری 5هزار میلیارد تومانی عملیات تامین مالی صنایع کوچک و متوسط حاضر در بورس کالا در دستور کار این تفاهم‌نامه قرار گیرد.مدیرعامل بانک ملت در این رابطه اعلام کرده است این اعتبارات صرفا ریالی نبوده و ۳۰ درصد از این حجم می‌تواند به‌صورت اعتبار ارزی در اختیار متقاضیان بورس کالا قرار گیرد.براساس این گزارش؛ موضوع تفاهم‌نامه، همکاری جهت تامین اعتبار خریداران برای راه‌اندازی بازار خرده‌فروشی محصولات مورد‌معامله در بورس مانند محصولات پتروشیمی، فولادی و...، تلاش برای استفاده از خدمات ارزی بانک برای تسویه ارزی معاملات رینگ صادرات در چارچوب مقررات بانک مرکزی و سازمان بورس و اوراق بهادار، همکاری جهت تامین اعتبار کوتاه‌مدت خریداران برای راه‌اندازی معاملات تهاتری، همکاری در ارائه خدمات مالی به عرضه‌کنندگان محصولات در بورس مانند تسهیل صدور انواع ضمانتنامه‌ها و همکاری جهت ارائه خدمات الکترونیک متناسب با فرآیندهای بورس خواهد بود.
تسویه ارزی معاملات رینگ صادراتی
یکی از بخش‌های مهم با پتانسیل‌های تاثیرگذار روی صادرات غیرنفتی کشور استفاده از ظرفیت‌های تالار صادراتی بورس کالا است. گفت‌وگو با فعالان صادراتی در رابطه با مشکلات حضور در تالار مذکور حکایت از آن دارد که این بازار و تالار صادراتی آن در رابطه با تسویه ارزی معاملات از اهرم‌های مناسب برخوردار نیست و با آنکه تحریم‌ها برطرف شده اما هنوز بسیاری از مشکلات در مسیر ارزی به قوت خود باقی است و بانک‌ها همکاری‌های لازم را با فعالان اقتصادی نمی‌کنند. در این رابطه باید گفت با توجه به دوره گذار ارزی و احتمال افزایش صادرات غیرنفتی به خصوص از طریق بخش‌هایی همچون فولاد و پتروشیمی، وجود یک سیستم قوی تسویه ارزی و سایر خدمات ارزی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این رابطه سلطانی‌نژاد تلاش برای استفاده از ظرفیت‌های ارزی این تفاهم‌نامه را مورد تاکید قرار داده و می‌گوید: در بخش ارزی قرار است با توجه به شعب فعال بانک ملت در کشورهایی همچون کره، ترکیه و ارمنستان، این بانک نقش محوری ایفا کند که انجام معاملات محصولات صادراتی با تسویه ارزی از جذب سرمایه‌گذاران خارجی موثر خواهد بود.
مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران با بیان اینکه حجم معاملات آتی این بورس در ۸ماه امسال به حدود ۴۷ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان رسیده است، ادامه داد: راه‌اندازی معاملات ارزی روی محصولات مختلف از جمله طلا نیز در شرایط فعلی در دستور کار قرار خواهد گرفت به‌طوری‌که با توجه به موفقیت بازار قراردادهای آتی سکه در بورس کالای ایران، زیر‌ساخت‌های لازم فراهم است که در اوراق آتی مبادلاتی به شکل مبادلات ارز با طلا سامان دهیم تا بتوانیم پوششی برای مبادلات طلا با ارز و طلا با ریال ایجاد کنیم.وی در این رابطه اضافه کرد: با اعطای مجوز ورود بانک‌ها به معاملات بازار آزاد ارز درصددیم که فضای فیزیکی را در محل مبادلات ارزی به‌عنوان شعبه بورس کالا در خیابان فردوسی ایجاد کرده و فعالان ارزی که به‌صورت غیر‌رسمی فعالیت می‌کنند را شناسنامه دار و وارد بازار رسمی کنیم. او ادامه داد: امسال روند مبادلات طلا در بورس کالا قابل توجه بوده و طبق مذاکرات انجام شده، قرار است تا شیوه خزانه‌داری بانک برای معاملات طلا را پیشرفته کرده و از حالت خزانه فیزیکی، به خزانه‌ای تبدیل کنیم که اوراق بهادار منتشر می‌کند.سلطانی‌نژاد با بیان اینکه همکاری جهت تامین اعتبار کوتاه‌مدت خریداران برای راه‌اندازی معاملات تهاتری از دیگر موارد این تفاهم‌نامه است، تصریح کرد: در این میان توسعه معاملات تهاتری هم در حال پیگیری بوده زیرا در معاملات تهاتری بعضا نیاز است که بانک مداخله کند؛ به‌طوری‌که بانک می‌تواند نقش تامین مالی را در معاملات تهاتری ایفا کند.