روند افزايش قيمت سكه از هفته هاي پاياني سال گذشته شروع شد و در نخستين روزهاي كاري سال جديد رشد آن سرعت گرفت تا اينكه در هفته گذشته قيمت سكه تمام بهارآزادي به 451 هزار تومان رسيد.
به گزارش خبرنگار اقتصادي فارس، با توجه به افزايش قيمت جهاني طلا، قيمت اين كالاي گرانبها در ايران بيش از قيمت جهاني رشد كرد و اين وضعيت تا جايي پيش رفت كه قيمت سكه در طول يك هفته بيش از 50 هزار تومان رشد كرد. روند افزايش قيمت سكه از هفته هاي پاياني سال گذشته شروع شد و در نخستين روزهاي كاري سال جديد رشد آن سرعت گرفت تا اينكه در هفته گذشته قيمت سكه تمام بهارآزادي به 451 هزار تومان رسيد.
در اين نرخ حدود 50 هزار تومان حباب قيمتي وجود داشت و هر چند همه اعلام ميكردند حباب وجود دارد ولي بسياري از مردم را به دليل سود فراواني كه داشت به اين سمت كشاند. حتي از روستاها نيز مردم با شنيدن اخبار سكه پولهاي خود را به سكه تبديل كردند.
شايد در يك مقطع كوتاه زماني برخي سود كرده باشند ولي وقتي پا به بورس كالا و بخش معاملات آتي آن ميگذاريم همه از اين وضعيت ناراضي هستند.
رشد حبابي قيمت سكه از ابتداي هفته گذشته بسيار شدت گرفت، تا اينكه سهشنبه هفته گذشته رئيس كل بانك مركزي پس از بازگشت از اجلاس بانك جهاني دور از اتفاقاتي كه در اين مدت رخ داده بود با ورود به ايران تصميم گرفت از شنبه 3 ارديبهشت ماه سكه را در 300 شعبه در كشور توزيع كند. همچنين شمش 1 و 12.5 كيلويي نيز عرضه مي شود.
وقتي وارد تالار بورس كالا در بخش معاملات آتي وارد مي شويم يك راهروي باريك با چند تلفن به چشم ميخورد اما وقتي به افرادي كه در اين مكان حضور دارند نگاه ميكني عصبانيت و استرس در چهره تك تك آنها قابل مشاهده بود. همه چشمها خيره به تابلوي فهرست قيمت و صف خريد و فروش سكه بود. مدام تلفن همراه خود را نگاه ميكردند و منتظر تماس دوستان خود براي دريافت اخبار از وضعيت قيمت سكه در بانك كارگشايي، صرافيها و شعبي كه قرار بود سكه عرضه كند، بود.
نميدانستم با توجه به شرايط روحي و ناراحتي كه از اين وضعيت داشتند به سوالات من پاسخ ميدهند يا نه، جلو رفتم و اولين سؤال را از مردي كه چند لحظه پيش به جمع سايرين پيوسته بود پرسيدم.
* روش توزيع سكه در بانكها درست نيست
علي نادري همان لحظه كه وارد شد از وضعيت صفهاي خريد و فروش قرار دادهاي آتي سكه پرسيد. وقتي ديد وضعيت بازار لحظه به لحظه تغيير ميكند با عصابنيت گفت مثلاً قرار بود دولت با عرضه سكه قيمت را كاهش دهد ولي وضعيت قيمتها در چهارشنبه و پنج شنبه به دليل صحبتهاي رئيس كل بانك مركزي 20 تا 30 هزار تومان كاهش يافت ولي امروز كه روز اصلي براي تحقق وعدهها است، روند كاهشي قيمت به روند افزايشي تبديل شد.
چرا بايد اجازه بوجود آمدن چنين وضعيتي را بدهيم كه مردم بگويند اين رشد قيمتي در سكه خواست خود مسئولان است.
چرا وقتي وعده ميدهيم 300 شعبه از بانكهاي ملي كشور روز شنبه شروع به عرضه سكه به هر تعداد ميكنيم، محقق نمي شود و بر اساس گفتههاي معامله گران قراردادهاي آتي تنها از 40 شعبه اي كه قرار بود در تهران سكه عرضه كند حدود 15 الي 20 شعبه اين كار را انجام ميدهند و آن هم تنها سه روز در هفته و به ميزان 5 عدد به هر نفر.
بر فرض كه تعداد شعب و تعداد سكهاي كه به هر نفر ميدهند كافي باشد ولي چرا به قيمت 407 هزار تومان؟ اين قيمت 5 يا 6 هزار تومان گران تر از نرخ اصلي سكه است.
وقتي از فعالان معاملات آتي درباره ضرر و زياني كه در اين مدت كردهاند ميپرسي آنقدر اين وضعيت براي همه آنها به سختي و با ضرر فراوان گذشته است كه در صحبتهاي يكديگر ميپرند تا نظر و اعتراض خود را نسبت به قيمتهاي سكه اعلام كنند.
آقاي نادري كه حدود 2 سال است در بازار آتي سكه طلا فعاليت خود را شروع كرده، از ضرر 8 ميليوني خود در اين مدت صحبت كرد و گفت اين كار را با 3 ميليون تومان شروع كردم و در اين مدت آن را به 8 ميليون رسانده بودم ولي طي دو هفته گذشته كه وضعيت بازار به اين شكل بود دارايي 8 ميليونيام به يك ميليون تومان رسيد. البته كمترين ضرر را من كردم و در اين بازار افرادي بودند كه بيش از 50 يا 60 ميليون تومان متضرر شدند.
وي دليل عدم اثر گذاري طرح بانك مركزي براي كاهش قيمت سكه را عدم به كارگيري يك روش درست براي توزيع سكه دانست و معتقد است بايد ميزان سكه توزيع شده در بانك ها خيلي بيشتر از اين ميزان باشد و حتي همه روزه و در تمام طول ساعت كاري بانكها اين كار انجام شود تا عرضه و تقاضا در بازار به تعادل برسد، زيرا دليل اصلي اين مسائل عدم توازن ميان عرضه و تقاضا است.
*كاهش سود بانكي و ورود نقدينگي به بازار سكه
تصوري كه در ابتداي ورود در خصوص عدم پاسخگويي آنها داشتم كاملا تغيير كرد و باعث شد داغ آنها تازه شود و خود وارد بحث شوند. اقاي احمدي با انتقاد از اينكه وقتي اعلام شد كه شنبه 300 شعبه از بانكهاي ملي كشور قرار است سكه عرضه كنند چرا اسم شعب بانك ها را اعلام نكردند، چرا تنها از ساعت 11 تا 1 ظهر سكه عرضه ميشود . حتي برخي از شعب ساعت 12 شروع به فروش سكه كردند.
وي معتقد است وقتي متولي ضرب سكه و قيمت گذاري آن بانك مركزي است به راحتي ميتواند به هر ميزان سكه ضرب كند و تشنگي بازار را نسبت به سكه برطرف كنند.
قيمت سكه به دليل جو رواني است زيرا قيمت انس جهاني و طلا افزايش چنداني نداشته واين رشد حبابي قيمت مختص سكه است.
از نظر اين فعال بازار كه 2 سال است در معاملات آتي سكه فعاليت ميكند يكي از مسائلي كه باعث افزايش تقاضا و رشد قيمت سكه در اين مدت شد، سود بانكي بود كه در بسته پولي سال 90 در نظر گرفته شده است. وقتي سود بانكي كاهش يافت مردم جايي را بهتر از سكه براي سرمايه گذاري و استفاده بهينه از نقدينگي خود نديدند بنابراين سرماه هاي خود را وارد بازار سكه كردند.
پيش از اين سكه را با هزار تومان سود ميفروختيم ولي در حال حاضر اين سود به 40 هزار تومان رسيده، بنابراين يا سود بانكي را با وضعيت سال گذشته برگردانند يا يك بازاري را براي ورود نقدينگي مردم فراهم كنند تا اين پول از بازار سكه خارج شده و مجدد به دست فعالين اصلي آن بيافتد، زيرا در حال حاضر بيشتر افرادي كه به خريد و فروش سكه ميپردازند مردم عادي هستند.
اگر اقدامي در اين خصوص انجام ندهد حتي سكه در بانكها به قميت 400 تومان نيز عرضه شود مردم با خريد 5 سكه از بانك و فروش آن در بازار بيش از 100 هزار تومان سودد ميكنند. اين وضعيت براي برخي نوعي شغل شده و حتي مي توان آن را به بازي قمار تشبيه كرد.
*ورود تقاضاهاي جديد به بازار و تغيير لحظهاي صفهاي خريد و فروش
وضعيت سكه و تغيير صفهاي خريد فروش قرارداد ها در روي تابلو آنقدر براي اين افراد مهم بود كه زمان صحبت كردن نيز نگاهشان همچنان خيره به تابلو بود از هر طرف صدايي ميامد كه داشتند لحظه اي قيمت را كنترل ميكردند. حدود نيم ساعت از حضورم در اين تالار مي گذشت كه يك لحظه صف خريد تبديل به صف فروش شد اين وضعيت در امروز دومين بار بود كه رخ داد.
همان لحظه يكي از افرادي كه در اين تالار بود حدس زد كه احتمالا در بانك كارگشايي سكه فروخته شد و قيمت آن تغيير كرده، تلفن همراه خود را برداشت و به يكي از دوستانش كه در بانك كارگشايي سكه خريداري مي كند، تماس گرفت و مشخص شد قيمت سكه 422 هزار تومان معامله شده است.
وقتي درباره اين نوسانات از آقاي محمدي پرسيدم گفت ساعت شروع معاملات آتي 10 صبح است در آن زمان حدود 2 هزار قرارداد فروش بر روي تابلو ثبت شده بود و به دليل اينكه روز كاري گذشته قيمتها 3 درصد منفي شده بود اين تصور وجود داشت كه كاهش قيمت ادامه داشته باشد ولي حدود سال 11:30 دقيقه وضعيت بازار برگشت و يك دفعه صف فروش تبديل به صف خريد شد.
دليل اين تغيير رويه را ورود تقاضاي جديد به بازار دانست بنابراين با تقاضاي شديد قيمت ها افزايش يافت، البته هنوز حدود 20 تا 30 هزار تومان از قيمت هفته گذشته پايينتر است ولي باز بيش از 20 هزار تومان حباب دارد.
*زمان شروع حباب در بازار سكه و خريد ربع سكه به گرمي 67 هزار تومان
وقتي به شروع روند افزايشي و حبابي قيمت سكه برميگرديم آقاي علي نادري زمان آن را 8 اسفند سال گذشته مي داند كه حباب قيمت سكه از 13، 14 هزار تومان شروع و در هفته گذشته به 50 هزار تومان حباب رسيد. بخشي از وضعيت به دليل اعلام بسته پولي بانكي و كاهش نرخ سود و بخش اندكي نيز به دليل ورود نقدينگي به دست مردم با واريز يارانههاي نقدي است.
آقاي نادري سود فروش هر ربع سكه بهار آزادي قبل از سال جديد 8 هزار تومان اعلام كرد و سود بالا در فروش سكه را يكي از دلايل تمايل و ورود مردم به بازار سكه دانست. پس از گفته هاي بهمني براي كاهش قيمت سكه چهارشنبه همه از ترس كاهش قيمت فروشنده بودند ولي هيچ كس حتي به قيمت 405 هزار تومان نيز حاضر به خريد نبود ولي از روز شنبه كه زمان اجرايي شدن طرح كاهش قيمت سكه بود خريدار وجود داشت.اين روند نشان مي دهد بانك مركزي مي تواند قيمتها را متعادل كند ولي بايد نحوه فروش خود را تغيير دهد.
اين آقا قيمت واقعي سكه تمام بهار را در حال حاضر بر اساس انس جهاني 398 هزار تومان و ربع را 105 هزار تومان ميداند ولي چرا در شعب بانك ملي به قميت 407 هزار تومان آن هم 5 تا 5 تا عرضه ميكند؟ چرا ربع سكه در بازار پس از اينكه پنج شنبه به 105 هزار تومان رسيد در صبح روز شنبه به 115 هزار تومان و بعد از ظهر به 125 هزار تومان افزايش يافت؟ بانك مركزي اگر سكه به اندازه كافي دارد بايد آن را به طور مثال به قيمت 400 هزار تومان در تعداد نا محدود و طي 10 روز پشت سر هم انجام دهد.
همچنينبانك مركزي براي ضرب هر ربع سكه 2 هزار تومان حق ضرب ميگيرد ولي شنبه در بانك كارگشايي 125 هزار تومان فروخته شد، كجاي دنيا وضعيت قيمت ها به اين شكل است ، اگر اين وضعيت براي سكه هاي پارسيان رخ مي داد چه اقدامي انجام ميدادند.بر اين اساس ربع سكه 125 هزار توماني گرمي 51 هزار تومان است در صورتي كه طلا گرمي 40 هزار تومان است.
يكي از افرادي كه سايرين آن را در بازار سكه كارشناس و خبره ميدانند از راه رسيد و پس از اينكه متوجه موضوع گزارش شد تأكيد كرد افرادي كه پول خود را به سكه تبديل ميكنند در واقع پول را به حباب تبديل كرده و در آينده ضرر ميكنند.
*بانك مركزي بايد همانند سال 87 عمل كند
رشد بيش از حد قيمت سكه و عدم اثر گذاري اين افزايش بر قيمت طلا به گفته آقاي محسني باعث شد بازار طلا فروشنا به هم بريزد و حتي فروش آنها را به يك پنجاهم برساند.
بسياري از افراد در بازار آتي به دليل اينكه محاسبات آنها براي قيمت سكه به هم ريخت و ديگر انمشد بر اساس انس و قيم جهاني تصميم گيري كرد، متضرر شد و به جرأت ميتوان گفت 80 درصد دچار مشكل شدند. قيمت سكه در بورس كه با فاصله دو ماه يعني ارديبهشت تير و شهريور است براي هر دوره 4 درصد افزايش قيمت محاسبه ميشود ولي در حال حاضر اين ميزان به 15 درصد رسيده كه واقعاً تعجب آور است. وي معتقد است تا ساعت 11 صبح در بورس همه سكه هاي خود را ميفروختند ولي از ساعت 11 وقتي مردم ديدند طرح بانك مركزي براي كاهش قيمت اثر واقعي خود را نداشته و همچنان بازار از بانك گران تر است به بانك ها هجوم آورده و با افزايش تقاضا قيمت ها نيز رشد كرد.همچنين، ممنوع شدن فروش سكههاي پارسيان نيز باعث ايجاد تقاضاي كاذب در بازار شد.
اوضعيت عرضه به اين شكل تأثيري در كاهش قيمت ها ندارد و بانك مركزي اگر سكه به ميزان كافي دارد و يا مي تواند ضرب كند بايد اين كار را انجام دهد و بايد آنقدر سكه توزيع شود تا نتوانند در بازار بفروشند، مثل روز چهارشنبه و پنج شنبه. اما اگر در اين روز ها 10 هزار سكه هم داشته باشي كسي ميخرد.
همه افرادي كه در بورس كالا در بخش سكه فعاليت ميكنند معتقدند كه مردم به صحبت هاي بهمني در سه شنبه شب اعتماد كردند ولي وقتي روز شنبه ديدند اين وضعيت عرضه به اين شكل است وضعيت بازار برگشت.
آقاي سعيدي كه سالهاست به همراه پدرش طلا فروش است و بورس كالا نيز فعاليت ميكند شرايط فعلي را مانند دوسال قبل مي داند، در آن زمان نيز قبل از عيد 35 هزار تومان حباب در قيمت سكه وجود داشت و از طريق شعب دو بانك سكه عرضه كرد ولي چون اثر قابل توجهي نداشت، بانك كارگشايي بستههاي فروش را به 500 تايي افزايش داد و در مدت يك ماه 5 ميليون سكه عرضه كرد. پس از آن تا 6 ماه مردم از بانك سكه نميخريدند چون آنقدر سكه عرضه شد كه بازار به نقطه اشباع رسيد و قيمت سكه در بازار از بانك ارزان شد. بنابراين در شرايط فعلي نيز مي توانند اين كتار را انجام دهند، ولي مشخص نيست چه دليل دارند.
آقاي سعيدي افزايش ميزان قرار داد هاي سكه را در دو هفته گذشته كه قيمت ها افزايشي بود را به دليل پيش بين بر ادامه داشتند اين روند دانست.
* تلفات افزايش قيمت سكه در معاملات آتي و عوامل مؤثر در قيمتها
ساعت 16:45 دقيقه همه در انتظار پايان ساعت معاملات بودند و تنها 15 دقيقه بايد تحمل ميكردند كلمه تحمل براي اين لحظات شايد كم باشد زيرا استرس فراواني در چهره و چشمان آنها وجود داشت كه واقعاً در دلشان آرزوي اين را داشتند كه ساعت معاملات به پايان برسيد.
در اين دقايق همه به اميد اينكه اين صحبتها ممكن است بر روي تصميمگيري هاي بانك مركزي و سياست آنها مؤثر باشد سه دليل كاهش نرخ سود بانكي، حذف صفر از پول و واريز يارانه ها را عوامل اصلي در ايجاد اين وضعيت دانستند. يكي از آنها مي گفت حتي برخي از مردم اوراق مشاركت با سود تضميني 17 درصد را پس داده و پول خود را وارد بازار سكه كردند. وقتي صحبت از حذف صفر شد مردم به تصور اينكه ارزش پول آنها كم ميشود سرمايه خود را وارد بازار سكه كردند.
چرا بانك مركزي وقتي بازار سكه اين قدر ملتهب بود اين مسئله را مطرح كرد. حال كه اين وضعيت بوجود آمده بايد يك بازار براي انتقال نقدينگي و سرمايه مردم در نظر بگيرد و در كنار آن نيز عرضه خود را به حدي افزايش دهد كه تقاضاي بازار را پوشش دهد. در غير اين صورت بازار با عرضه سكه در اين شعب و تعداد محدود نمي تواند پاسخگوي نياز مردم باشد. همچنين بانك كارگشايي مي تواند سكه را به حراج نگذارد و قيمت پايه براي آن مشخص نكند كه در اثر رقابت قيمت ان بالاتر رود. اين كار يعين خود آنها تمايل به افزايش دارند زيرا حراج و چوب زدن خود باعث افزايش نرخ ميشود.بنابراين اينوضعيت به دليل عملكرد مسئولين است و مي توانند با تغيير رويه بازاررا كنترل كنند.
۴ اردیبهشت ۱۳۹۰ ساعت ۸:۳۴:۳۱ بعد از ظهر