- موقعيت
جغرافيايي:
اين كانسار
در فاصله 8 كيلومتري باختر مشهد و در 3 کيلومتري شمال شهر
طرقبه واقع است.راه دسترسي به آن از طريق جاده آسفالته مشهد- طرقبه است که
در فاصله 5 کيلومتري از مشهد و در مقابل روستاي گلستان يک جاده خاکي
اتومبيل رو از آن منشعب و پس از طي 3 کيلومتر تا مجاورت کانسار امتداد مي‌يابد.
اين محدوده داراي مختصات جغرافيايي 20 ،59 طول خاوري 19، 36عرض
شمالي ميباشد. طرقبه منطقه اي کوهستاني از ييلاقات اطراف مشهد با
زمستانهاي سرد و تابستانهاي معتدل است.
- زمين شناسي
:
محدوده
مورد
بررسي از نظر ساختماني در زون ساختاري بينالود قرار مي‌گيرد. اين
محدوده
به طور عمده از توده گرانيتي، معروف به گرانيت مشهد و سنگهاي دگرگوني
دربرگيرنده آن تشكيل شده است.كاني سازي طلا در داخل سنگهاي دگرگوني
باقيمانده در توده گرانيتي است.
در واقع سنگ مادر
اوليه طلا، سنگهاي دگرگوني پالئوزوئيك ميباشد كه
پديده هاي دگرگوني، تكتونيك و ماگماتيسم سبب تمركز و تشكيل آن در
زونهاي خرد شده گسلي گرديده است.احتمالا دو فاز کاني سازي سولفيدي
يکي همزمان با رسوبگذاري و ديگري همزمان با ميلونيتي شدن در منطقه پديد
آمده. کاني سازي طلا در اينجا به صورت پر کننده حفرات کاني آرسنوپيريت
جايگزين شده و اندازه دانه ها کمتر از 10 ميکرون است. اين كاني سازي به
صورت نوار باريك و طويل، منطبق بر روند طولي نوارهاي دگرگوني، در امتداد
شمال باخترـ جنوب خاور قرار دارد.
طلا به صورت آزاد و
گاه همراه آرسنوپيريت گزارش شده است. بر اساس نتايج آناليز
نمونه ها، ميزان طلا در كانسار طلاي طرقبه از 1/0گرم در تن تا
23گرم در تن ميباشد. ذخيره احتمالي طلا در اين كانسار در مرحله نيمه
تفضيلي
330 كيلوگرم و در مرحله تفضيلي 3573 كيلوگرم برآورد شده
است.
بر اساس مطالعات فرآوري صورت گرفته،
ميزان بازيابي كانسنگ فرآوري شده 95 درصد مي باشد، كه
مقدار بسيار قابل توجهي است. يعني از مقدار 5/3 تن ذخيره پيش بيني شده،
3/3 تن قابل استحصال مي باشد. با توجه به دانه ريز بودن طلا در
اين
كانسار ، بهترين روش فرآوري ،فروشوئي با روش سيانوراسيون است ، كه در
كوتاهترين
زمان ممكن وبا كمترين هزينه امكان پذير است.
- تاريخچه كارهاي
انجام شده:
وجود
كنده
كاريهاي فراوان در منطقه اي به وسعت 80000 متر مربع نشاندهنده رونق
معدنكاري
طلا در اين منطقه، در گذشته است. در واقع ميتوان گفت عمليات اكتشافي در
چند مرحله در روزگار باستان تا عهد قاجاريه، با وقفه هايي شايد
چند
ساله ادامه داشته است.
- فعاليتهاي
اكتشافي انجام شده:
در
سال
1352 يك اكيپ اكتشافي از سازمان زمين شناسي كشور( تدين اسلامي و
همكاران
1973) ضمن بررسي هاي معدني وجود طلا را در نمونه هاي آبرفتي و
كاني
سنگين اين منطقه گزارش كردند. در پائيز 1375 بازديد و نمونه گيري
توسط
كارشناسان سازمان زمين شناسي صورت گرفت كه در يك نمونه ميزان طلا بيش
از
12 گرم در تن بود. بنابراين اين منطقه جهت بررسي هاي دقيق تر اكتشافي
پيشنهاد
گرديد.
از آنجائيكه
معدن متروكه طلاي طرقبه در زمره كانسارهايي است كه روشن ساختن وضعيت
ذخيره و عيار و ارزش اقتصادي آن اهميت ويژه دارد، پروژه اكتشاف نيمه تفضيلي
طلاي طرقبه تعريف گرديد و در اسفند 1377 با همكاري طرح
اكتشاف سراسري و شركت توسعه علوم زمين، عمليات اكتشافي بر روي اين
كانسار آغاز گرديد، كه شامل تهيه نقشه توپوگرافي، برداشت زمين
شناسي
و تهيه نقشه زمين شناسي 1:1000 محدوده كانسار به گستره 100 هكتار ،
حفر330متر
مكعب ترانشه و چاهك اكتشافي، برداشت زمين شناسي و نمونه گيري سيستماتيك
در طول ترانشه ها بوده است.
در اين رابطه در مجموع 268 نمونه
جهت
آناليز شيميايي تعيين ميزان طلا و نقره و 30 نمونه جهت مطالعات
پتروگرافي
و مقاطع صيقلي اخذ و به آزمايشگاه هاي مربوطه ارسال گرديد. در
حال
حاضر نيز تكميل عمليات اكتشافي در بخش اكتشاف طرح اكتشافي سراسري
سازمان
در حال انجام است.
در بررسي
هاي نيمه تفصيلي براي تعيين ذخيره كانسار طرقبه، اين كانسار به 11
بلوك B1 تا B11 تقسيم و محاسبات ذخيره ممكن
– احتمالي كانسار براساس گسترش طولي اين بلوك ها در دو نوار دگرگونه
طلادار، عيار سطحي در امتداد ترانشه ها و نيز گسترش عمقي زون هاي
كاني
سازي در امتداد 5 فقره گمانه اكتشافي حفر شده انجام گرديد. در بررسي
هاي
مرحله نيمه تفصيلي با احتساب وزن مخصوص 7/2 براي كانسنگ اين كانسار ،
ذخيره
اي برابر با 351/3573 كيلو طلا در آن محاسبه شده است.
در
اين
مرحله از بررسيها محاسبات ذخيره كانسار طرقبه براساس اطلاعات حاصل از
مطالعات
اكتشافي انجام شده در مراحل قبل، از جمله 5 گمانه حفاري شده در
فاز
پيشين تفصيلي و اطلاعات حاصل از حفر، برداشت مغزه و نمونه برداري و
نيز
ميزان طلا در نمونه هاي برداشت شده از 15 حلقه گمانه اكتشافي به اعماق
63 تا 109.5 متر در مجموع 1119.70 متر در بلوکهاي 11 گانه مي باشد.
ذخيره هر
بلوك با توجه به عيار طلا در نمونه گيري از سطح زمين و مغزه گمانه ها
محاسبه شده است. درمواردي كه سكوسازي براي حفر گمانه به دلايل
مختلف
ازجمله رعايت فواصل مساوي تا حد امكان بين گمانه ها، عدم امكان
سكوسازي
با توجه به شكل زمين و يا پوشيده بودن نقاط مورد نظر امكان پذير
نبوده
است، براي محاسبه ذخيره برش هر گمانه از نزديك ترين نمونه گيري سطح
زمين
استفاده شده است.
محاسبات
ذخيره كانسار طلاي طرقبه، ذخيره اين كانسار را بر اساس جمعا 20 گمانه
حفر شده جمعا به ميزان 1500 متر برابر با 25/2 تن طلا در كلاس
احتمالي، قطعي تا عمق 50 متري نشان ميدهد. بيش از 90
درصد ذخيره فوق در بخش اكسيده كانسار بوده و با توجه به نتايج
فرآوري
يك نمونه در مقياس آزمايشگاهي از بخش اكسيده با روش سيانور شويي و
با
راندمان 94 درصد طلا ، بهره برداري از اين كانسار از نظر سهولت در
استخراج
، خردايش و فرآوري توجيه پذير نشان ميدهد.
براساس
مطالعات
فرآوري در مقياس آزمايشگاهي استحصال طلا از كانسار طرقبه با راندمان
مطلوبي (94 درصد) امكان پذير بوده ودرآمد پروژه از فروش شمش طلا
حاصل
ميشود. براي تخمين هزينه هاي استخراج معادن روباز و كارخانجات فرآوري
روش
هاي متعددي وجود داردكه شامل تخمين مقايسه اي ، مستقيم، اقتصاد سنجي و
هيبريد
ميباشد.در كانسار طلاي طرقبه نيز ميابيستي تخمين هزينه هاي سرمايه
اي
و عملياتي به روش هيبريد يعني تركيبي از روش هاي مقايسه اي، مستقيم و
اقتصاد
سنجي انجام گيرد.
از آنجا كه
مطالعات فرآوري انجام شده به روش سيانورشويي در مرحله
آزمايشگاهي صورت گرفته و محاسبات ذخيره نيز فقط براي
بخش فوقاني و اكسيده كانسار انجام گرفته، محاسبات تخمين هزينه
دراين
مرحله در اين كانسار امكان پذير نبوده و به مرحله پس از پايان
اكتشاف
مرحله تفصيلي و فرآوري كانسنگ آن در مرحله نيمه صنعتي و ذوب و
استحصال
طلا حداقل از چندتن كانسنگ نمونه كانسار موكول ميگردد. فقط در يك
نگاه
كلي ميتوان اظهار نمود باميزان بيش از 170 ميليارد ريال درآمد حاصل
از
فروش ذخيره طلا در بخش اكسيده اين كانسار، توجيه فني و اقتصادي لازم
براي
سرمايه گذاري جهت استخراج ، فرآوري و استحصال طلا از كانسار طرقبه
وجود
دارد.