- موقعيت
جغرافيايي:
منطقه
آستانه بين طولهاي جغرافيايي ´25 °49 الي ´19 °49و
عرضهاي جغرافيايي ´55 °33الي´44 °33 واقع است و مساحت
آن 310 كيلومتر مربع است. شهرستان آستانه با جمعيتي برابر با 6000 نفر (در سال
1362) بزرگترين مجتمع مسكوني منطقه ومركز آن مي باشد
.دهكدهاي اطراف منطقه عبارتند از: سر سختي,
قلعه آقا حميد, ظهير آباد , ده داود و پاكل . آستانه در 40 كيلو متري
جنوب غرب اراك قرار گرفته راه آن از 20 كيلو متري جاده اراك_ملاير به سمت
جنوب منشعب ميشود.اين راه تا شازند در 36 كيلو متري اراك آسفالته است .
ارتفاع منطقه از سطح
دريا 2000 متر است .خط راه آهن تهران _خرمشهر از اين
منطقه ميگذرد و در ايستگاه شازند 6 كيلو متري شمال
آستانه و نور آباد واقع در 6 كيلو متري جنوب آستانه توقف دارد
.بعلاوه
قطارهاي محلي نيز وجود دارد كه مردم را جابجا ميكند .
از جاده هاي خاكي درجه
يك منطقه يكي جاده ايست كه از شازند , آستانه , سر سختي , پاكل
و
چال هم مي گذرد و ده كده هاي ديگر منطقه را به هم مرتبط ميكند. در منطقه
طلا
دار فقط يك جاده جيپ رو وجود دارد كه از شمال باغهاي عروسنه از دامنه
كوه
مي گذرد وتا نزديكي كوه شيرمرد ادامه دارد . البته اين راه قابل
استفاده
نيست و نياز به بازسازي دارد.
- زمين شناسي:
سن
سنگهاي
منطقه به ترياس فوقاني _ژوراسيك برميگردد. قديمي ترين سنگهاي آن
ماسه
سنگ , شيل و اسليتها هستند كه گسترش و ضخامت زيادي دارند و توده
گرانيتي
منطقه از داخل اين سري سنگها بيرون زده است و در اطراف خود هاله
دگرگوني
به صورت هورنفلس و اسليت به وجود آورده.از سنگهاي منطقه فسيلي
بدست
نيامده.ولي در نواحي مجاور فسيلهايي كشف و گزارش شده اند كه از روي
سن
آنها سن سنگهاي منطقه تخمين زده شده. در شمال شرق منطقه مورد مطالعه
رسوبات
كرتاسه با دگر شيبي زاويه دار در روي شيلها و ماسه ها وماسه سنگهاي
ژوراسيك
قرار گرفته اند .
اين سنگها بيشتر كربناته و مربوط به كرتاسه
مياني
ميباشند. كرتاسه زيرين ظاهرا وجود ندارد و به نظر ميرسد كه تا اواسط
كرتاسه
فاز فرسايشي وجود داشته كه مشخصه آن ماسه سنگ دانه ريز متراكم مايل
به
سبز و به طور محلي كنگلومراي بين لايه اي است كه به طور دگر شيب در روي
شيلهاي
ژوراسيك قرار دارد.توده نفوذي آستانه مساحتي در حدود 25 كيلومتر
مربع
دارد .
اين توده از انواع
مختلف سنگهاي نفوذي تشكيل شده كه عبارتند از: (1)
گرانيت بيوتيت دار (2)گرانو ديوريت (3)رگه هايي از نوع آپليت , سنگهاي
ولكانيكي اسيدي و غيره (4)رگه ها و عدسيهاي آپليتي حاوي لكه هاي
تورمالين
(5)گرانيت تورمالين دار (6)ميكرو گرانيت آلتره (7)رگه ها و عدسيهاي
كوارتزدار.
سنگ مادر طلاي
آستانه ميكرو گرانيت تجزيه شده است كه بصورت رگه هاي كوچك و بزرگ
تا حداكثر ضخامت 20 متر در كوه شيرمرد و كوه پشت يالان واقع در شرق
شيرمرد ديده ميشود . در نمونه دستي اين سنگ متبلور, دانه ريز , برنگ
صورتي مايل به قرمز حاوي بلورهاي درشتي است كه اندازه آنها تا يك سانتيمتر
ميرسد . اين پور فيري ها احتمالا بلورهاي پلاژيوكلاز بوده كه در اثر
آلتراسيون بكلي ساختمان خود را از دست داده و تغيير رنگ در آنها حاصل شده و
به رنگ قهوه اي در آمده اند .
اين سنگ خرد شده است و نفوذ محلولهاي آهن
دار در محل شكستگيها در آن مشهود است . در مقطع نازك كانيهاي اصلي سنگ را
كوارتز و فلدسپات تشكيل ميدهند كه فلدسپات آن بشدت تجزيه شده بطوري كه
گاهي محدوده فلدسپاتها مشخص نيست و جاي آن را كاني هاي سريسيت و كلريت پر
كرده اند . همچنين در محل شكستگيها تركيبات آهن دار وارد شده و حتي در
امتداد ماكل فلدسپاتها نفوذ كرده و در اين نقاط نيز بين سريسيتها و كلريتها
تيغه هاي ظريف ميكاي آهن دار رشد كرده است .
نتايجي كه از مطالعه
مقاطع صيقلي حاصل شد مشخص نمود كه اين سنگ حاوي ذرات ريز
طلا است و طلا در ميان بلورهاي سريسيت قرار گرفته است .در نتيجه ميتوان گفت
كه عامل آلتراسيون (محلولهاي گرمابي)سنگ مادر و تجزيه كننده
فلدسپاتها حاوي طلا بوده و ذرات طلا را در ميان
بلورهاي سريسيت قرار داده .
در سنگ مادر طلا كه
همان ميكروگرانيت آلتره است با چشم غير مسلح كانه اي ديده نميشود و
فقط تركيبات آهن دار را ميتوان در روي نمونه تشخيص
داد ولي به وسيله مطالعه ميكروسكوپي كانه هاي زير تشخيص داده شده اند .
(1پيريت :بصورت بلورهاي ريز با شكل هندسي منظم
كه اغلب آنها سالم و بندرت آلتره شده اند.
(2كالكوپيريت
: به صورت ذرات بسيار ريز كه فاقد شكل هندسي منظم ميباشد.
(3ايلمنيت :
بصورت دانه هاي پهن با دانه بندي متوسط ميباشد .
(4موليبدنيت :
بشكل بلورهاي منشوري مشاهده ميگردد.
(5 طلا به صورت
دانه هاي ريز با شكل هندسي نامنظم ديده ميشود كه بشكل ورقه هاي پهن و
نازك مي باشد در مطالعات ميكروسكوپي ماگزيمم ابعاد طلا 10 ميكرون ذكر
شده ولي در نمونهايي كه از آبراهه ها برداشت و شستشو داده شده
ذرات
طلا تا سه ميليمتر نيز مشاهده گرديده .
- فعاليتهاي اکتشافي انجام شده:
مطالعات اوليه در
اين محدوده در سال 71 - 1370 تحت پايان نامه كارشناسي ارشد آقاي دكتر رشيد نژاد
عمران به شرح زير صورت گرفت:
- برداشت 248
نمونه كاني سنگين
- برداشت 205
نمونه سنگي از رگه هاي كوارتزي و بر اساس تفكيك سنگ شناسي
- حفر 6 حلقه چاهك
و برداشت 112 نمونه از آنها
- بر اساس مطالعات
صورت گرفته كانسار مورد نظر مس و طلا به صورت رگههاي سيليسي در
درون واحد گرانيتي همراه با پاراژترهاي پيريت، كالكو پيريت، كوليت،
مالاكيت، فيروز و اكسيد آهن معرفي شده است .
بيشترين عيار
در
رگههاي سيليسي بين 35- 13 گرم در تن و ميانگين عيار طلا در نمونههاي
برداشت
شده از چاهكها 15 /0 گرم در تن گزارش شده است . مطالعات بعدي در
سال
76- 1375 بر اساس پايان نامه كارشناسي ارشد آقاي احمد احمدي شاد به
شرح
زير مي باشد :
- برداشت 50 نمونه
كاني سنگين (بر اين اساس 2 محدوده آنومالي بازو و خالي معرفي گريده است.
- برداشت 600
نمونه سنگي در محدوده اي به وسعت 300 هكتار از 23 پروفيل، در شبكه 100 ×
50 (عيار نمونه هاي بر داشت شده 3 ppb تا 3 ppm بوده كه در
يك نقطه عيار 10 ppm گزارش شده است.
در ادامه 54
نمونه سنگي ( هر 2 متر يك نمونه ) از منطقه باغو در
امتداد رگههاي سيليسي طي 18 پروفيل برداشت گرديد، كه ميانگين عيار در رگه
هاي سيليسي 2/6 گرم در تن طلا و 3267 گرم در تن مس و در
كمر بالا و كمر پايين به ترتيب 1/0 و 4/0 گرم در تن طلا و
930 و 1006 گرم در تن مس گزارش شده است .همچنين 35 نمونه ( هر 10
متر
يك نمونه ) از زونهاي دگرساني اطراف رگه ها برداشت گرديد كه مقدار طلا
در
آنها 1/0 گرم در تن گزارش شده است (نمونههاي بر داشت شده از رگههاي
كوچك
تورماليندار 1/0 تا 2/5 گرم در تن طلا داشته است ).بر اين اساس
ذخيره
احتمال طلا تا عمق 200 متر 1000 كيلو گرم پيش بيني شده است، كه به
طريق
روباز قابل استخراج مي باشد
در ادامه مطالعاتي
نيز طي سالهاي 77- 1375 توسط شركت طلاي ايران و تحت پايان نامه آقاي
تاج الدين، در محدوده دارستان صورت گرفته است كه
به شرح زير مي باشد:
- برداشت 5 نمونه
از رگههاي سيليسي كانهدار جهت مطالعه كانيها به روش الكتروميكروپروب
( SEM )
- برداشت 7 نمونه
جهت تهيه مقاطع دو بر صيقلي و مطالعات ميكروترومتري سيالات درگير
- بر داشت 111
نمونه از بخش هاي كانه دار و دگرسان شده جهت آناليز طلا و مس (
بيشترين عيار 3/27 و كمترين آن 1/0 گرم در تن گزارش شده است و
ميانگين
عيار حدود 3 گرم در تن مي باشد.
- برداشت 27 نمونه
از بخش هاي كانه دار دگرسان ( 21 نمونه از 3 پروفيل ليتوژئوشيميايي و
6 نمونه بصورت پراكنده ) براي مطالعه عناصر Au Ag, , As ,Sb
Te ,Mo Cu و مطالعه عناصر نادر خاكي ( بيشترين مقدار طلا
8/23 گرم در تن گزارش شده است)
- برداشت 3 نمونه از
بخشهاي كانهدار به منظور آناليز عناصر
Au,Ag,As,Sb,Mo,Cu به روش فعال ساز نوتروني و اسپكترومتري جرمي.
- بر اين اساس
كاني زائي در اثر معدني دارستان به صورت رگه سيليسي سولفيد – طلادار در
زون دگرساني سيليسي مي باشد، كه در راستاي يك گسل عادي با روند
تقريباً
شمالي – جنوبي قرار گرفته است .
- دماي
هموژنيزاسيون سيالات درگير مورد مطالعه متعلق به رگه
سيليسي مس – طلادار دارستان تا 495 درجه سانتي گراد
اندازه گيري شده است.