هرچند در سال گذشته ديگر آمار تجارت طلا در آمارهاي گمرك ايران ثبت نشد اما تا پيش از آن طبق آمارهاي رسمي، طي دهه 90 شمسي، ايران حدود 333 تن طلا و نقره به ارزش بيش از يك ميليون دلار وارد و بيش از شش تن طلا و نقره به ارزش 55 ميليون دلار صادر كرده بود. اين اختلاف فاحش در ارزش صادرات طلا نسبت به واردات آن نشان مي‌دهد كه ايران پس از وارد كردن طلا و نقره خام، مصنوعاتي را با آنها ساخته كه صادرات آنها چندين برابر واردات اوليه ارزش‌افزوده به همراه داشته است.
موضوع قابل توجه ديگر وجود شركاي تجاري مانند آمريكا و انگليس در اين بخش طي سال‌هاي گذشته است. طي اين سال‌ها بيش از 1553 كيلوگرم طلا و نقره با ارزش 514 هزار دلار از ايران به كشور آمريكا صادر شده كه البته اين روند سه سالي مي‌شود كه ديگر متوقف شده است. اين آمار حاكي از سهم 25 درصدي كشور آمريكا از صادرات طلا و نقره ايران طي دهه 90 ( البته به جز سال 90) است.
در حالي كه در آمارهاي گمرك ايران اثري از واردات و صادرات طلا طي سال گذشته نيست اما به گفته رييس كل گمرك ايران در 16 بهمن ماه سال گذشته، تنها طي 10 ماهه سال 90 بيش از 15 ميليارد دلار شمش طلا به ايران وارد و 470 ميليون دلار طلا و فراورده‌هاي ساخته شده از طلا صادر شد. طبق اظهارات عباس معمارنژاد، بخش عمده‌اي از واردات شمش طلا توسط دولت و بانك مركزي انجام مي‌شود اما بخش خصوصي هم به اين امر روي آورده و مقادير قابل توجهي طلا وارد كرده است. همچنين صادرات و خروج طلا و مصنوعات آن از كشور نيز تنها با مجوز بانك مركزي امكان‌پذير است.
با وجود اين، مراجعه به آمارهاي گمرك ايران نشان مي‌دهد كه در سال 90 هيچ طلا و نقره‌اي از ايران خارج نشده و تنها يك كيلوگرم طلا و نقره به ارزش 889 دلار از كشور چين وارد ايران شده است. پيگيري‌هاي خبرنگار ايسنا از گمرك ايران نيز نشان مي‌دهد كه علت نبود آمار طلا و نقره در آمارهاي گمرك محرمانه شدن اين اطلاعات است.
اما پيش از محرمانه شدن اين اطلاعات در سال 90، گمرك آمارهايي از تجارت طلا طي دهه 90 شمسي را منتشر كرده بود. بررسي آن آمارها نشان مي‌دهد طي دهه 90 شمسي در حالي كه حدود 333 تن طلا و نقره به ارزش بيش از يك ميليون دلار وارد ايران شده اما بيش از شش تن طلا و نقره به ارزش 55 ميليون دلار از ايران خارج شده است.
اين اختلاف فاحش در ارزش صادرات طلا نسبت به واردات آن نشان مي‌دهد كه ايران پس از وارد كردن طلا و نقره خام، مصنوعاتي را با آنها ساخته كه صادرات آنها چندين برابر واردات اوليه ارزش‌افزوده به همراه داشته است.
موضوع قابل توجه ديگر، وجود شركاي تجاري مانند آمريكا و انگليس در اين بخش طي سال‌هاي گذشته است. طي اين سال‌ها بيش از 1553 كيلوگرم طلا و نقره با ارزش 514 هزار دلار از ايران به كشور آمريكا صادر شده كه البته اين روند سه سالي مي‌شود كه ديگر متوقف شده است.
در مجموع طي سال‌هاي 1381 تاكنون، حدود 333 هزار كيلوگرم طلا و نقره به ارزش بيش از يك ميليون دلار وارد ايران شده است. اين طلاونقره‌ها با عنوان "ساير طلاآلات يا نقره‌آلات از نقره با شماره تعرفه 71141190" و "طلاآلات يانقره‌آلات از فلزات معمولي داراي روكش يا پوشش از فلزات گرانبها با شماره تعرفه 71142000" وارد ايران شده‌اند.
آمارهاي گمرك ايران نشان مي‌دهد در سال‌هاي 81 ، 82 و 83 هيچ طلا و نقره‌اي وارد ايران نشده و سال 84 ، سال آغاز واردات طلا و نقره به ايران بوده است.
طي سال 84 بيش از 196 هزار و 657 كيلوگرم طلا به ارزش 521 هزار دلار وارد ايران شد. از اين ميزان واردات، 364هزار دلار از كشور امارات متحده عربي، حدود 89هزار دلار از كشور چين، 36 هزار دلار از كشور تركيه، 10 هزار دلار از كشور انگليس، بيش از شش هزار دلار از كشور آلمان، حدود شش هزار دلار از كشور تايوان، حدود شش هزار دلار از جمهوري كره و 3.5 هزار دلار از كشور ايتاليا وارد ايران شده است.
در سال 85 بيش از 118 هزار و 836 كيلوگرم طلا و نقره به ارزش 373 هزار دلار وارد ايران شد. از اين ميزان 217 هزار دلار از كشور امارات متحده عربي، حدود 77 هزار دلار از كشور چين، 31 هزار دلار از كشور تركيه، 19 هزار دلار از كشور انگلستان و 29 هزار دلار از ساير كشورهاي خارجي بوده است.
سال 86 را مي‌توان سال آغاز كاهش واردات طلا و نقره به ايران دانست. در سال 86 بيش از 17 هزار و 336 كيلوگرم طلا و نقره به ارزش 95 هزار دلار وارد ايران شد. طي اين سال 40 هزار دلار از كشور امارات متحده عربي، 36 هزار دلار از كشور چين، حدود 13 هزار دلار از كشور تركيه و شش هزار دلار از كشور تايوان وارد ايران شد.
اما اين روند واردات در سال 87 شيب نزولي‌تري به خود گرفت و طي اين سال فقط 104 كيلوگرم طلا و نقره به ارزش 13 هزار دلار از كشور چين وارد ايران شد. در سال‌هاي 88 و 89 نيز به ترتيب تنها چهار كيلوگرم و پنج كيلوگرم طلا و نقره به ارزش 442 دلار و هزار دلار از دو كشور ژاپن و هند وارد ايران شد.
در سال جاري نيز تنها يك كيلوگرم طلا و نقره به ارزش 889 دلار از كشور چين وارد ايران شده كه اين رقم نشان مي‌دهد ميزان واردات طلا و نقره ايران به مرز صفر نزديك شده است.
هرچند در سال 90 آمار صادرات طلا و نقره ديگر محرمانه شد اما آمارهاي پيش از آن نشان مي‌دهد كه طي دهه 90 بيش از شش هزار و 700 كيلوگرم طلا و نقره به ارزش 55 ميليون دلار از ايران خارج شده است.
اين طلا و نقره‌ها با عنوان "طلاآلات يا نقره‌آلات از فلزات گرانبها با شماره تعرفه 71141900" و "طلاآلات يا نقره‌آلات از نقره با شماره تعرفه 71141100" از ايران صادر شده‌اند.
هرچند طي سال‌هاي 81 تا 83 هيچ طلا و نقره‌اي از ايران خارج نشده اما در سال 84 اين روند آغاز شد. طي اين سال بيش از 722 كيلوگرم طلا و نقره به ارزش چهار ميليون و 203 هزار دلار از ايران صادر شده است. از اين ميزان بيش از سه ميليون و 935 هزار دلار به كشور امارات متحده عربي، حدود 105 هزار دلار به كشور افغانستان، حدود 104هزار دلار به كشور تركيه، حدود 52 هزار دلار به كشور ايالات متحده آمريكا، حدود شش هزار دلار به كشور انگليس و 102 دلار به كشور يونان صادر شده است.
در سال 85 نيز 2293 كيلوگرم طلا و نقره با ارزش 9 ميليون و 283هزار دلار از ايران خارج شد. از اين ميزان 9 ميليون و 200 هزار دلار به كشور امارات و 83 هزار دلار به كشور ايالات متحده آمريكا صادر شده بود.
در سال 86 اين روند همچنان ادامه يافت و در مجموع 1026 كيلوگرم طلا و نقره به ارزش چهار ميليون دلار از ايران خارج شده است. از اين ميزان حدود سه ميليون و 700 هزار دلار به كشور امارات متحده عربي ، 282 هزار دلار به كشور ايالات متحده آمريكا و 23 هزار دلار به كشور انگلستان صادر شد.
در سال 87 هم اين صادرات ادامه يافت و 1045 كيلوگرم طلا و نقره به ارزش 11 ميليون و 700 هزار دلار از ايران خارج شد. طي اين مدت 11 ميليون و 600 هزار دلار به كشور امارات متحده عربي، حدود 97 هزار دلار به كشور ايالات متحده آمريكا، 22 هزار دلار به كشور سوريه و 20 هزار دلار به كشور انگليس صادر شد.
در سال 88 شايد تنها تفاوت نسبت به قبل توقف صادرات طلا و نقره به كشور آمريكا بود. در اين سال هرچند هزار و 615 كيلوگرم طلا و نقره به ارزش 26 ميليون دلار از ايران صادر شد اما كشور آمريكا اين بار ديگر سهمي نداشت. طي اين سال بيش از 25 ميليون و 400 هزار دلار به كشور امارات متحده عربي، 453 هزار دلار به كشور تركيه، 186 هزار دلار به كشور عراق، حدود 15 هزار دلار به كشور قطر و 10 هزار دلار به كشور لبنان صادر شد.
اما سال 89 آخرين سال صادرات طلا و نقره ايران بود. طي سال 89 تنها 46 كيلوگرم طلا و نقره با ارزش 19.5 هزار دلار به كشور اردن صادر شده است. پس از اين نيز به گواه آمارهاي گمرك ايران هيچ طلا و نقره‌اي از ايران خارج نشد.
طي سال‌هاي 84 تا 87 در مجموع بيش از 1553 كيلوگرم طلا و نقره با ارزش 514 هزار دلار از ايران به كشور آمريكا صادر شده كه البته از سال 88 ديگر اين مبادلات قطع شده‌اند. ايران طي سال 84 بيش از 259 كيلوگرم طلا و نقره با ارزش حدود 52 هزار دلار، طي سال85 معادل 233 كيلوگرم طلا و نقره با ارزش 83 هزار دلار، طي سال 86 معادل 752 كيلوگرم طلا و نقره با ارزش 282 هزار دلار و طي سال 87 نيز معادل 309 كيلوگرم طلا و نقره با ارزش حدود 97 هزار دلار به كشور ايالات متحده آمريكا صادر كرده است.