به گزارش پایگاه خبری بورس کالای ایران به نقل از اتاق بازرگانی، براساس ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر باید مواد خام معدنی ابتدا در تالاربورس کالای ایرانعرضه شود تا در صورت نبود تقاضا مجوز صادراتی دریافت کند؛ ماده قانونی که مسوولان به دنبال اجرای آن هستند و در بخشنامهای از سوی معاون اول رئیسجمهوری هم پیش از این بر آن تاکید شده است. سیدرضی آقامیری عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و رئیس کمیسیون صادرات اتاق ایران اجرای این ماده قانونی را مناسب میداند ولی اجرای تنهای آن را برای تحقق برطرف شدن موانع بر سر راه تولید کشور کافی نمیداند و معتقد است، اجرای این قانون باید همراه با رفع موانع اصلی تولید در کشور صورت گیرد.
فحوای ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر به این شرح است که مواد خام معدنی قبل از اینکه صادر شوند، ابتدا باید بازارسنجی شده و مشخص شود که وضعیت آن در بازار داخلی چگونه است و آن ماده خام معدنی در بازار داخلی چه میزان متقاضی دارد. ضمن اینکه این قانون تصریح میکند تا زمانی تولیدکنندگان داخلی برای تولید کالایی با ارزش افزوده بالاتر به مواد خام معدنی احتیاج دارند، صادرات آن نباید صورت گیرد. وقتی یک کالایی در تالار بورس کالا عرضه میشود، بهطور کلی کاملا شفاف کشف نرخ میشود و تمام متقاضیان داخلی بدون دغدغه، هم میتوانند در کشف نرخ سهیم شوند و هم آن کالا را در نهایت با قیمت واقعی بخرند. وقتی این سیکل اتفاق افتاد و همه متقاضیان داخلی خرید خود را انجام دادند، اگر مازادی وجود داشت میتوان آن را صادر کرد. ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر البته بیشتر جنبه تئوری دارد و در زمان اجرا ممکن است با چالشهایی مواجه شود که در تئوری آن دیده نشده است؛ البته نمیتوان پیشبینی کرد که با چه مشکلاتی در آینده مواجه خواهد شد.
این ماده قانونی میتواند از خامفروشی مواد اولیه جلوگیری کند به شرطی که تولیدکنندگان مشکل دیگری برای تولید نداشته باشند. به نظرم دیدگاه نویسنده این ماده قانونی اینگونه است که مشکل کنونی تولیدکنندگان داخلی فقط تامین مواد اولیه با قیمت مناسب است و به محض دریافت مواد اولیه تولیدکنندگان به راحتی شروع به تولید کالایی با ارزش افزوده بالا میکنند. درحالی که اینجا این سوال مطرح است و باید پاسخ داد که آیا در حال حاضر مشکل تولیدکنندگان داخلی فقط قیمت فروش مواد خام است؟ بدون شک اگر مشکل کنونی تولیدکنندگان داخلی فقط تامین مواد اولیه با قیمت مناسب است، بورس کالا نقش خیلی خوبی در بهبود تولید مواد تبدیلی و کاهش خامفروشی خواهد داشت، اما اگر باوجود عرضه مواد خام با قیمت مناسب در بورس کالا واحدهای اقتصادی نتوانند متناسب با ظرفیت خود محصول نهایی با ارزش افزوده بالا تولید کنند، بهطور حتم باید مشکل را در جاهای دیگری هم پیگیری و حلوفصل کنیم. من میخواهم اشارهای داشته باشم به موانع تولید. شاید برای ما به صرفه باشد که مثلا مواد معدنی را هم فرآوری کنیم و مواد با ارزش افزوده بالاتر را به دنیا با قیمت مناسب تر عرضه کنیم؛ اما آیا شرایط فرآوری برای شرکتهای داخلی فراهم است؟ تاکید من براین موضوع از این جهت است که مشکلات بنگاههای داخلی را حل کنیم. به نظرم در شرایط کنونی صادرات مواد خام معدنی از تولید محصول نهایی به صرفه تر است. ضمن آنکه صادرات از مسیر بورس کالا را برای صادرکنندهها طبیعتا بهتر میکند. توجه داشته باشید که همه مزیتهای بورس کالا در بحث شفافیت، قطع دست دلالان و کشف نرخ اصولی و... برهمه ما واقف است، اما دولت و مجلس باید به فکر پیدا کردن راهی برای درمان دردهای اقتصاد کشور باشند؛ چراکه بورس کالا به تنهایی نمیتواند، مشکل اقتصاد ایران را حل کند.