شاخص کل بورس اوراق بهادار دومین هفته پیاپی منفی را با ثبت 8/1درصد افت به پایان رساند تا سهامداران بورس تهران در دو هفته اخیر در مجموع نزدیک به 5درصد زیان را تجربه كنند.
افت 5درصدی بورس که با توجه به ارزش کنونی بازار نزدیک به 8هزار و 270میلیارد تومان زیان برای سهامداران را رقم زده است؛ در شرایطی ثبت شده که فعالان اقتصادي کشور به مدد تورم رو به رشد در همه بازارها رشد قابل ملاحظه را تجربه کردند. از این رو بورس تهران همانند سال گذشته امسال نیز در مقایسه با بازارهای دیگر بازدهی ضعیف‌تری را به دست آورده است. در بازارهای موازی روز پنج‌شنبه بهای طلا و ارزهای خارجی رکوردهای جدید قیمتی را تجربه کردند. رشد شدید قیمت طلا و ارز در شرایطی به کسب رکورد جدید یک میلیون و 560هزار تومان برای هر قطعه سکه بهار آزادی شده است که بانک مرکزی به عنوان تنظیم‌کننده بازار ارز و سکه در سکوت كامل است. روز پنج‌شنبه قیمت 4سکه ربع بهار آزادی که وزنی معادل یک سکه کامل را دارند به 2میلیون تومان بالغ شده است. با لحاظ قیمت روز پنج‌شنبه و قیمت ابتدای سال جاری، ميزان بازدهی سرمایه‌گذاران در بازار به شدت نقدشونده سکه به بیش از 95درصد رسیده است. این رقم در مورد ربع سکه هم به بیش از 140درصد بازدهی رسیده است. حال آنکه بورس تهران در بازدهی کمتر از 43درصد در بازاری با نقدشوندگي پايين‌تر خواهان جذب سرمایه است.
در همین حال در بازار ملک و مستغلات نیز سه تصمیم پیاپی مبنی بر تعلق وام به ساختمان‌های بالای 12سال تا 20 سال ساخت و همچنین افزایش وام ساخت و اعلام توقف فروش تراکم مازاد در شهر تهران باعث رشد قیمت‌ها شده است. این امر در شرایطی است که انتظار می‌رود در روزهای آینده به ویژه با فرارسیدن سال 92قیمت‌ها در بازار املاک افزایش بیشتری را تجربه کنند. این امر در شرایطی است که ارزیابی اولیه از تفاوت قیمت‌ها از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از 60درصد بازدهی را براي بازار ملك نشان میدهد.
در این شرایط به نظر می‌رسد دارایی‌هاي صنعتی یا سهام بیش از هر بازار دیگری درگیر عدم رشد هستند، با اين حال ارزش دارایی شرکت‌ها و همچنین فروش آنها افزایش یافته است. این امر موجب شده است در حال حاضر مقایسه‌های جالب توجهی در بازار میان قیمت سهام و قیمت کالاها شکل گیرد. از این رو سهامداران شرکت‌های بورسی را باید مالکان ارزان‌ترین دارایی‌ها در اقتصاد کشور دانست که حتی معادل تورم رشد نکرده اند.
افزون بر اين، در کنار وضعیت کلی بازار سهام و بازدهی آن معامله‌گران در مسائل اقتصادی به‌رغم خوش‌بینی برای حصول توافقی میان دولت و مجلس بر سر مسائل اقتصادی به ویژه مرحله دوم طرح هدفمندی یارانه‌ها و لایحه بودجه سال 92 در هفته گذشته توافق‌های اولیه به صورت رسمی در نیامده و همچنان مسائل کلان در این بخش مبهم باقی مانده است.
واكنش‌ها به ارزي شدن خوراك پتروشيمي‌ها
در مسائل اقتصادی هفته گذشته دستور وزیر نفت برای دریافت مبلغ خوراک پتروشیمی‌ها به صورت ارزی و ریالی نیز واکنش‌هایي را برانگیخت که در این میان برخی از نمایندگان مجلس به این مصوبه اعتراض کردند. به گزارش خبرگزاري فارس، بر اساس دستور وزیر نفت مبالغ خوراک تحویلی به مجتمع‌های پتروشیمی که محصولات خود را صادر می‌کنند، باید به ارز پرداخت شود، چنانکه بخشنامه این کار توسط وزارت نفت ابلاغ شده و دستورالعمل آن نیز تدوین شده است.
بر این اساس بهای خوراک بخشی از محصول که در داخل عرضه می‌شود ریالی و بخشی که صادر می‌شود دلاری دریافت می‌شود. ارز مورد استفاده در خرید تجهیزات نفتی از محل بدهی پتروشیمی‌ها بابت بهای خوراک کاندنسیت، گاز و نفتای تحویل شده به پتروشیمی‌ها پرداخت خواهد شد.
در کنار تحولات اقتصادی، در بازار جهانی بهای فلزات بهای مس به 8هزار و 220 دلار در هر تن رسیده است که رشد مناسبی را تجربه کرده است. بهای سه فلز آلومینیوم، روی و سرب به ترتیب 2هزار و 113دلار، 2هزار و 169دلار و 2هزار و 450دلار در هر تن رقم خورده است. در همین حال در صحنه مبادلات مواد معدنی روز پنج شنبه قیمت سنگ‌آهن با وجود افزایش در کشورهایی نظیر هند، برزیل، استرالیا و آفریقای جنوبی در بندرعباس ثابت بود.
از سوي ديگر رشد 5درصدی بهای فولاد در هفته گذشته گمانه‌زنی‌ها در مورد بهای فولاد در هفته‌های آینده را افزایش داده است.
باز هم سخن گفتن درباره نمادهاي متوقف
در کنار تحولات بیرونی در درون بازار همچنان بحث در مورد نمادهای بسته مورد توجه است. در آخرین اظهار‌نظر، معاون سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه بیش از 90 درصد نمادهای بورس تهران باز است، گفت: مهمترین عاملی که می‌تواند به توسعه و سلامت بازار کمک کند سطح آگاهی و تحلیل خود بازار است زیرا ابزار نظارتی سازمان محدود است.
سيدعلي حسيني با بیان اینکه این روند از زمان تشکیل سازمان بورس رو به بهبود است افزود: مشکلی تحت عنوان توقف نماد در بورس تهران وجود ندارد زیرا برخی نمادها توقف طبیعی دارند و برخی نمادها مانند نمادهای پیام و آزمایش تعلیق شده‌اند.
وی به توقف نماد شرکت‌های پالایشگاهی و پتروشیمی در روز 9 دی ماه اشاره کرد و در مورد این اقدام سازمان بورس گفت: چند نماد پتروشیمی و پالایشگاهی که در روز نهم دی‌ماه بسته شدند، پيشرو بازار شده بوده و بازار روی این چند نماد حرکت می‌کرد؛ به این ترتیب فضایی که در مورد وضعیت این شرکت‌ها و نیز صنعت پتروشیمی و پالایشگاهی وجود داشت، سازمان بورس را ناچار کرد تا با توقف و بازگشایی نماد بتواند نظر بازار را به بررسی بیشتر اطلاعات و تحلیل و آینده‌نگری در مورد این شرکت‌ها و صنعت مربوطه جلب کند.
معاون سازمان بورس با بیان اینکه توقف نمادها به هیچ وجه تنبیه سهامداران نیست، عنوان کرد: در توقف نمادهای پتروشیمی و پالایشگاهی بحث شوک دادن به بازار مطرح نبود بلکه موضوع به روز شدن اطلاعات بود زیرا این شرکت‌ها با تغییر اطلاعات مواجه بودند. از سوی دیگر سازمان بورس قصد داشت تا با توقف نماد این شرکت‌ها توجه کسانی که فقط روی این چند سهم حرکت می‌کنند به آنها جلب کرده تا سهامداران با
آینده‌نگری بیشتری نسبت به وضعیت نمادها حرکت کنند. سه نماد پالایشگاهی اصفهان، تهران و بندرعباس در حال حاضر متوقف هستند اما مسوولان بازار سهام قصد دارند روز دوشنبه سهام پالایشگاه جدیدی را در فرابورس عرضه کنند که شرایطی مشابه پالایشگاه‌های متوقف و حتی بدتر از آنها به واسطه زیان انباشته موجود در صورت‌های مالی این شرکت دارد. انتظار می‌رود 5درصد از سهام پالايشگاه لاوان روز دوشنبه به روی تابلو رود.
اعلام برنامه‌هاي جديد خصوصي‌سازي
از سوي ديگر ريیس سازمان خصوصی‌سازی نیز برنامه ماه جاری این سازمان را در مورد عرضه سهام ذوب آهن اصفهان تشریح کرده است.
احمد‌وند خاطرنشان کرد: طبق هماهنگی‌های به عمل آمده مقرر شده بلوک 56 درصدی ذوب‌آهن هم در روز دوشنبه 23 بهمن ماه عرضه شود. این بلوک شامل بیش از 4 میلیارد و 406 هزار و 307 سهم است که در بازار دوم فرا بورس و براساس قیمت بسته شدن سهم در روز قبل از عرضه به‌علاوه 50 درصد به شرط آنکه از 4 هزار و 982 ریال کمتر نباشد عرضه خواهد شد.
احمد‌وند در واکنش به این سوال که با توجه به برنامه سازمان خصوصی‌سازی برای واگذاری مجدد 5/50 درصد فولاد خوزستان آیا موضوع بدهی 250 میلیون یورویی فولاد اکسین خوزستان برطرف شده یا خیر؟ خاطرنشان کرد: در پی برگزاری جلساتی با مسوولان دو شرکت فولادخوزستان و فولاداکسین خوزستان و بانک صادرات، مسوولان فولاد اکسین خوزستان اعلام کردند که حاضرند همه تضمین‌ها را بدهند.این شرکت در حالی چند قسط ازاین بدهی را پرداخت کرده که دارایی‌های آن دراختیار فولادخوزستان بوده و از این بابت نگرانی نیست. از سوی دیگر فولاد اکسین خوزستان هم قادر به پرداخت اقساط و تسهیلات است.
این مقام مسوول ادامه داد: علاوه بر این موارد مدیران بانک صادرات هم خواهان دریافت تضمین‌هایی برای اطمینان بخشی به مشتریان بلوک فولاد خوزستان بودند. با این اوصاف از نظر ما هیچ نگرانی برای معامله بلوک مدیریتی فولاد خوزستان وجود ندارد و این بلوک طی روزهای آینده آگهی خواهد شد.
احمد‌وند خاطرنشان کرد: تاکنون یکی دو مشتری برای خرید بلوک 5/50 درصدی فولاد خوزستان اعلام آمادگی کرده‌اند و در این رابطه سعی خواهد شد جلسه معارفه‌ای برای آن برگزار شود.
در بازار چه خبر بود؟
روز چهارشنبه بازار همچنان ضعیف و نامناسب بود که در آن شاخص کل معادل 120واحد دیگر افت کرد تا کارنامه هفته کاری بورس در آستانه ورود به دهه فجر در همه زمینه‌ها با افت همراه شود. در کل هفته ارزش معاملات بورس در مقایسه با هفته پیش از آن و با لحاظ یک روز تعطیلی در هفته گذشته به 428میلیارد تومان رسید که 6/25 درصد کمتر از هفته قبل بود. شمار خریداران سهام نیز همچنان در حال کاهش است. در هفته گذشته شمار خریداران 6/28 درصد افت کرد و به روزانه 7هزار و 863نفر رسید که نشان از خروج برخي سهامداران از بورس با هدف مشارکت در بازارهای موازی به ویژه طلا، املاک و ارز است.
در بازار روز چهارشنبه همچنان صف خرید پالایشگاه شیراز مورد توجه بازار بود كه این صف خرید فوق‌العاده به تشکیل صف خرید برای پالایشگاه تبریز نیز منجر شد تا دو نماد معاملاتی پالایشگاهی قابل معامله صدر نشین بازار باشند. در این میان گروه قندی نیز همچنان با اقبال معامله‌گران به دلیل انتظار برای تبدیل ارز واردات شکر از نرخ مرجع به نرخ مبادلاتی مواجه بود. در بازار مواد‌غذایی پس از حذف ارز مرجع واردات برنج گفته می‌شود ارز مرجع واردات گوشت و روغن خوراکی نیز به زودی حذف خواهد شد.
رییس مجمع واردات در گفت‌وگو با ایسنا، درباره روند تدریجی حذف ارز مرجع از کالاهای موجود در اولویت اول اظهار کرد: در حالی که هنوز عرضه ارز مرجع برای واردات برنج در‌هاله‌ای از ابهام قرار دارد کالاهای موجود در اولویت اول می‌توانند برای واردات از ارز صادراتی یا ارز اتاق مبادلاتی نیز استفاده کنند.
محمدحسین برخوردار با بیان اینکه زمزمه‌هایی مبنی بر حذف ارز مرجع از واردات گوشت نیز شنیده می‌شود، گفت: زمانی که با کمبود گوشت در کشور مواجه شده بودیم قرار بود حتی برای واردات آن از ارز آزاد نیز استفاده شود زیرا در آن زمان هنوز مرکز مبادله ارزی راه‌اندازی نشده بود.
برخوردار ادامه داد: به دلیل کمبود روغن خوراکی در داخل کشور این احتمال می‌رود که مجوز واردات آن با ارز مبادله‌ای داده شود.
درباره صنعتی که «بترانس» در آن فعالیت دارد
در گروه برقي، معامله بلوک مدیریتی ایران ترانسفو در شرایطی اخیرا قطعی اعلام شده که یک مقام مسوول در صنعت برق آخرین وضعیت صنعتی که ایران ترانسفو در آن فعالیت می کند را تشریح کرد. علی‌اکبر سهیلی، عضو سندیکای صنعت برق در بیان مشکلات وموانع پیش روی صنعت ترانسفورماتور، به بروز مشکلات شدید در زمینه تامین مواد و قطعات خارجی، تشدید مشکلات ناشی از کمبود نقدینگی و درنتیجه محدودیت تامین مواد و قطعات مورد نیاز اشاره کرد که به رغم این مسائل، پرداخت‌های فعالان این صنعت برای خرید مواد، قطعات، دستگاه‌ها و تجهیزات تولید باید به صورت نقدی صورت گیرد.
وی همچنین به سخت شدن اخذ مصوبه‌های مورد نیاز از بانک‌های عامل جهت گشایش اعتبارات اسنادی، طولانی تر شدن پروسه پرداخت و خرید به دلیل ارسال حواله ارزی از طریق صرافی‌ها اشاره کرد که بعضا به دلیل عدم پذیرش ال سی‌های گشایش شده صورت گرفته است.
به گفته سهیلی؛ نوسانات شدید نرخ ارز و اثرات سوء آن بر وضعیت مالی شرکت‌ها از جمله افزایش شدید هزینه‌های تامین ناشی از آن، رشد صعودی هزینه تمام شده محصولات را در بر داشت، در این میان تشدید تحریم‌های بین المللی شرکت‌ها منجر به افزایش جدید قدرت چانه زنی تامین کنندگان و تعلل و سرباز زدن تامین کنندگان از قبول سفارش‌ها شد.
وی اضافه کرد: این مسائل زمان تحویل مواد و قطعات خریداری شده از طریق شرکت‌های واسطه را طولانی‌تر و هزینه‌های اضافی را بر شرکت‌های فعال در این صنعت تحمیل کرده است.
عضو هیات مدیره شرکت صانیر در این میان به شرکت ایران ترانسفو اشاره کرد که بخشی از حجم بالای مطالبات آن از دولت به دلیل کسری بودجه تسویه نشده است ،به طوری که عدم وصول مطالبات، مدیریت پرداخت‌ها و دریافت‌های شرکت را بیش از پیش دچار مشکل کرده است.
سهیلی با اشاره به صادرات محصولات این شرکت به کشورهای عراق، پاکستان، سریلانکا، ترکمنستان، ادامه داد: از سوی دیگر اگرچه نوسانات افزایش نرخ یورو و همین طور سایر ارزها، درآمدهای ارزی ناشی از صادرات را افزایش داده است، اما هزینه تامین مواد اولیه و قطعات را به شدت بالا برده است.
به گفته وی؛ حدود 80 درصد از قیمت تمام شده محصولات این شرکت را قیمت مواد اولیه و قطعات تشکیل می دهد که افزایش آن شیب هزینه‌های تولید شرکت را به طور قابل ملاحظه‌ای صعودی کرده و امکان رقابت پذیری قیمت‌های فروش را نیز در بازارهای خارجی و داخلی کاهش داده است.
عضو سندیکای صنعت برق تصریح کرد: از سوی دیگر ادامه روند صعودی قیمت مس و فولاد در بازارهای جهانی، تامین ورقه هسته و مس مورد نیاز، شرکت ایران ترانسفو را با مشکل مواجه ساخته است که بخشی از این افزایش قیمت به دلیل تشدید تحریم‌های بین المللی است که شرکت ایران ترانسفو را مستقیما هدف قرار داده است.
وی از افزایش سرمایه این شرکت پس از خصوصی‌سازی به عنوان راهکاری برای رفع بحران مالی این شرکت نام برد و تصریح کرد: با این حال به رغم موانع و مشکلات پیش روی فعالیت‌های این شرکت، ایجاد کارخانه ترانسفور ماتور در آفریقای جنوبی و هند در دستور کار این شرکت قرار گرفته است.
عضو هیات مدیره صانیر در ادامه اظهارات خود، به حضور طیف گسترده‌ای از شرکت‌ها و رقبای خارجی خصوصا چینی در بازارهای داخلی و خارجی ترانسفورماتور اشاره کرد که شرکت ایران ترانسفو به منظور حفظ سهم بازار به خصوص در بازار داخلی، قیمت فروش محصولات خود را در مناقصات کاهش داده است. این کاهش قیمت فروش در هنگام افزایش روند قیمت تمام شده محصولات از حاشیه سود شرکت کاسته است.
وی از توسعه بازارهای صادراتی، کاهش زمان تحویل، کاهش قیمت تمام شده، مدیریت نقدینگی وتنوع محصول به عنوان استراتژی‌های این شرکت پس از قرار گرفتن بخش خصوصی در ترکیب هیات مدیره آن نام برد که در گام نخست ساخت کارخانه پرند به عنوان پروژه جایگزین شرکت ایران ترانسفو‌ری بود. سهیلی در پایان با تاکید بر حضور مثبت و تاثیر‌گذار بخش خصوصی در فرآیند رشد فعالیت بنگاه‌های تولیدی، نیاز صنعت را به افزایش حضور بخش خصوصی در خصوصی سازی ضروری دانست که بر این اساس همراهی دولت در این راه ضروری است، لذا باید برای حل مشکلات اقتصادی بخش صنعت حمایت‌های خود را اعمال کند.
لزوم شفاف‌سازي نحوه بازگشايي نمادها
در گروه پتروشیمی، معامله‌گران روز چهارشنبه شاهد بازگشایی نماد نفت و گاز پارسیان با دامنه نوسان باز بودند؛ این امر در شرایطی بود که پارسان تنها سود تلفیقی خود را افزایش داده و از یک هزار و 745ریال به 2هزار و 459ریال رسانده است.با توجه به شیوه‌های متفاوت بازگشایی نمادها در روزهای اخیر کارشناسان خواهان اعلام نحوه بازگشایی هر نماد در زمان بازگشایی آن نماد هستند، چرا‌که عدم اطلاع از وجود یا عدم وجود زمان رقابت،باز شدن با دامنه نوسان یا بدون دامنه نوسان و موارد دیگر سردرگمی را میان سهامداران ایجاد کرده است.
درگروه خودرویی مصوبه جدیدی برای افزایش بهای خودروها اعلام شده است؛ این مصوبه با امضای محمدرضا رحیمی معاون اول رییس جمهوری برای اجرا به وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت امور اقتصادی و دارایی ابلاغ شد.
انتظار می‌رود این مصوبه در آمد شرکت‌های خودرو‌سازی را به میزان قابل ملاحظه ای افزایش دهد. در همین حال آمار اولیه از تولید شرکت‌های خودرویی نشان میدهد که میزان تولید شرکت‌های عمده نسبت به افت در تابستان بهبود تولید را شاهد است.
در گروه معدنی، شركت فولاد صبانور هم سود سال 91 خود را در عملكرد 9 ماهه با تعديل مثبت 30درصدي همراه ساخت.
در گروه شوینده پاكسان هم طي اطلاعيه شفاف‌سازي عنوان كرده است، قصد تعديل مثبت سود سال 92 خود را دارد.
در مجموع بازار سهام روز چهارشنبه رویکردی ضعیف داشت که در جریان آن 73میلیارد تومان سهام در بازار معامله شد که 12/17 درصد آن را معاملات 4/2 میلیون سهم پتروشیمی پردیس تشکیل داد. همچنين از 223نمادی که به روی تابلو رفتند، نیز 124نماد با کاهش قیمت و 92نماد با رشد ارزش همراه شدند و مابقي نمادها نيز بدون تغيير قيمتي بودند.