ادامه رخوت فعالان بورسی

شاخص بورس تهران طی معاملات روز گذشته دوباره به مسیر نزولی خود ادامه داد. بر این اساس نماگر بورس تهران دیروز با 34 واحد افت به سطح 78 هزار و 765 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز با شتابی بیشتر تقریبا 12/ 0 درصد افت کرد و در عدد 17 هزار و 160 واحد ایستاد. ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم در نمادهای عادی نیز، دیروز به زحمت به 70 میلیارد تومان رسید. نکته دیگری که در بازار روز گذشته مشاهده می‌شد نوسان ناچیز نمادها و شاخص‌های صنعتی بود. به نظر می‌رسد فعالان بازار به‌طور عام نه خریدار هستند و نه فروشنده. به عبارت بهتر کم‌واکنشی هنوز در بازار سهام موج می‌زند. علاوه بر آن، فصل برگزاری مجامع و توقف نمادها به رکود فعلی بازار بیشتر دامن زده است.

کم‌واکنشی و کم‌نوسانی

دو معضل اساسی معاملات این روزهای بورس تهران کم‌واکنشی فعالان بازار نسبت به اخبار از یکسو و در نتیجه کم‌نوسانی قیمت‌ها در صنایع مختلف از سوی دیگر است. معاملات کم‌رمق بورس تهران متاثر از کمبود نقدینگی در بازار باعث دلسردی معامله‌گران و عدم مشارکت در بازار شده است. به نظر می‌رسد ریسک‌های سیستماتیک وزن قابل توجهی را در تحلیل فعالان بازار سهام از شرایط موجود، به خود اختصاص داده است. مهم‌ترین ریسک سیستماتیک اقتصادی فعلی، ابهام در شرایط بانک‌ها و چسبندگی نرخ سود سپرده‌های بانکی (سود بدون ریسک) در مقادیر بالاست. به نظر می‌رسد این موضوع به مرور زمان و با ادغام برخی بانک‌های مشکل‌دار و اصلاح ساختار نظام بانکی قابل حل باشد اما ویترین اقتصاد کشور هنوز روی خوشی به این موضوع نشان نداده است. ریسک قابل توجه دیگر در شرایط فعلی متغیرهای سیاسی داخلی و همچنین ادامه‌دار شدن ناامنی در منطقه است. در کنار ریسک‌های سیستماتیک مذکور، معضل حباب پنهان بورس که پیش‌تر در گزارش‌های «دنیای اقتصاد» مورد اشاره قرار گرفت، همچنان گریبان بورس تهران را رها نکرده است. پس از آنکه قیمت‌ها در نمادهای مختلف بورسی از ابتدای سال جاری و به بهانه انتخابات ریاست جمهوری (بدون پشتوانه بنیادین) رشد کرد، اشخاص حقوقی تاثیرگذار بورس تهران تلاش داشتند از قیمت‌ها در محدوده‌های بالا حمایت کنند. حمایت‌های اینچنینی که بعضا به درخواست نهاد ناظر بازار صورت می‌گیرد، باعث جلوگیری از رقیق شدن قیمت‌ها و عدم دست به دست شدن سهام می‌شود. در واقع رکود فعلی بازار سهام را می‌توان نتیجه این‌گونه مداخلات دانست. پس از آنکه حمایت‌های قیمتی که توسط اشخاص حقوقی صورت گرفت، فعالان بورس تهران کمتر از گذشته به خرید رغبت داشتند. دلیل این مساله نیز روشن به نظر می‌رسد. بالا نگهداشتن بی‌بنیاد قیمت‌ها صرفا با استفاده از قدرت نقدینگی اشخاص حقوقی، به‌طور هم‌زمان باعث جمع شدن سهام شناور و کاهش تقاضای بالقوه می‌شود. در نهایت کار به جایی می‌رسد که ارزش روزانه معاملات بورس 320هزارمیلیارد تومانی تهران به زحمت به 70 میلیارد تومان می‌رسد. در کنار این مسائل، توقف نمادها در فصل مجامع نیز در ارزش نازل معاملات بورس تهران بی‌تاثیر نبوده است. در روزهای اخیر به‌طور متوسط هر روز 50 تا 60 نماد بورسی متوقف بوده‌اند. توقف نمادها که اغلب به دلیل برگزاری مجامع شرکت‌ها صورت گرفته است، بعضا بدون دلیل و توضیحات شفاف تا چند روز پس از برگزاری مجامع ادامه‌دار می‌شوند. اصولا در ماه‌های اخیر توقف نمادهای بورسی و فرابورسی راحت‌تر از بازگشایی‌ها صورت می‌گیرد. با وجود تمام ریسک‌ها و مشکلات مذکور، حقیقت این است که نکات مثبتی نیز در بورس تهران به چشم می‌خورد. در هفته گذشته قیمت‌های جهانی تا حدودی صعودی شدند و انگیزه‌های بالقوه قابل توجهی برای سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های کالامحور پدیدار شد. از طرف دیگر با رشد نرخ تورم در ماه‌های اخیر، چشم‌انداز تورمی در اقتصاد کشور به وجود آمده که می‌تواند تا حدودی رونق‌زا باشد. در نتیجه شرکت‌های تولیدکننده کالا، به ویژه شرکت‌های صادرات‌محور با تاثیرپذیری از رشد احتمالی نرخ ارز، می‌توانند در آینده روزگار بهتری را برای سهامداران خود رقم بزنند. اما معاملات روز گذشته نشان داد فعالان بازار احتمالا به دلیل کمبود نقدینگی، تر و خشک را با هم می‌سوزانند و حتی برای سهام شرکت‌های افق‌مند نیز تقاضای قابل توجهی شکل نمی‌گیرد.

مروری بر آمار معاملات بورس

همان‌طور که اشاره شد، شاخص کل بورس تهران طی معاملات دیروز با افت 34 واحدی مواجه شد و در عدد 78 هزار و 765 واحد آرام گرفت. شاخص کل هم‌وزن نیز با 21 واحد افت (معادل 12/ 0 درصد) روبه‌رو‌ شد. فعالان بورس تهران دیروز 376 میلیون و 812 هزار ورقه بهادار را به ارزش 108 میلیارد تومان و در 34 هزار و 416 نوبت دست به دست کردند. از این میزان کمتر از 70میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق تقدم در نمادهای عادی اختصاص یافت. از میان گروه‌های 37گانه بورسی، شاخص 13صنعت با رشد همراه شد. در صدر صنایع صعودی، گروه‌های استخراج نفت و گاز، لاستیک و پلاستیک و خدمات فنی و مهندسی قرار گرفتند. سهامداران این گروه‌ها در روز گذشته به ترتیب بازدهی 6/ 1، 4/ 1 و 9/ 0 درصدی کسب کردند. در طرف دیگر اما شاخص 20 صنعت بورسی با افت مواجه شد. بر این اساس سهامداران گروه‌های استخراج سایر معادن، استخراج زغال‌سنگ و حمل‌ونقل‌ متحمل بیشترین زیان روزانه شدند. همان‌طور که اشاره شد بازه نوسان نماگرهای بورس، روز گذشته محدود بود. بیشترین زیان روزانه متعلق به گروه استخراج سایر معادن (با تک نماد «کماسه») بود که 5/ 2درصد افت نشان داد. بیشترین بازدهی نیز با رکورد 6/ 1 درصدی به گروه استخراج نفت و گاز (با تک نماد «حفاری») اختصاص یافت. همچنین در روز گذشته بیشترین ارزش معاملات به گروه‌های فلزات اساسی، انبوه‌سازی و خودرویی‌ها تعلق گرفت.

رفت و برگشت‌های پرتعداد

در جریان معاملات دیروز، نماد معاملاتی شرکت‌های قند لرستان، فرآورده‌های غذایی و قند‌پیرانشهر با توجه به اعلام پیش‌بینی درآمد هر سهم، سرمایه‌گذاری گروه صنعتی ملی و پتروشیمی شیراز با توجه به ارائه صورت‌های مالی حسابرسی نشده سال مالی منتهی به 30 اسفند 95 بازگشایی شدند. همچنین نماد معاملاتی شرکت‌های توسعه معدنی و صنعتی صبا نور، پتروشیمی فجر، سرمایه‌گذاری توکا فولاد، قند اصفهان، بیمه البرز و لیزینگ ایرانیان پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه مبنی بر تقسیم سود نقدی، فرآورده‌های نسوز آذر پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه بدون تقسیم سود نقدی و تعدیل پیش‌بینی درآمد هر سهم سال، سیمان آرتا اردبیل پس از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه اصلاح اساسنامه و لیزینگ صنعت و معدن پس از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده مبنی بر اصلاح اساسنامه آماده انجام معامله شدند. از سوی دیگر نماد معاملاتی شرکت‌های فروسیلیس ایران، لعابیران جهت برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه به منظور تصویب صورت‌های مالی، حق تقدم شرکت لبنیات پاستوریزه پاک با توجه به پایان مهلت پذیره‌نویسی، نفت سپاهان و سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی با توجه به تعدیل پیش‌بینی درآمد هر سهم متوقف شدند.