در چهارمین هفته اسفندماه سال گذشته تعداد 45 هزار قرارداد سکه طلا طرح امام (ره) به ارزش شش میلیارد و 430 میلیارد ریال منعقد شد تا ارزش معاملات قراردادهای آتی بورس کالا به مرز 498 هزار و 704 میلیارد ریال رسید.
بر اساس این گزارش، ایده راه اندازی معاملات قراردادهای آتی در بورس کالای ایران به عنوان ابزاری برای پوشش ریسک در سال 85 مطرح شد به طوری که مسئولان این شرکت مطالعات وسیعی را در این زمینه انجام دادند.
دستورالعمل معاملات قراردادهای آتی اسفندماه سال 86 به تصویب هیات مدیره سازمان بورس رسید تا شرایط برای راه اندازی این معماملات در بورس کالا فراهم شود.
نرم افزار فیوچرز در فاز بعدی خریداری و بومی سازی شد تا اینکه در اوایل تیرماه سال 87 نخستین قرارداد آتی بر روی فلز گران بهای طلا منعقد شد تا درهای بورس کالا بر روی سرمایه گذاران کوچک باز شود پس از آن انحصار خریداران بزرگ در این بورس شکسته شد.
قرارداد آتی حالت تکامل یافته قرارداد سلف است که از طرفین قرارداد، سپرده‌ای به‌عنوان حاشیه اطمینان گرفته می‌شود تا ملزم به اجرای تعهدات خود شوند.
بدین ترتیب، پس از امضای قرارداد، خریدار موظف است تا بخشی از قیمت نهایی را به‌صورت پیش پرداخت بپردازد. فروشنده نیز در تاریخ موعد، نسبت به تحویل تمام کالا اقدام می‌کند.
خریدار مابقی تعهدات خود را هم در زمان موعد نهایی پرداخت می‌کند. در مبادلات آتی، برخلاف نوع سلف، تنها درصدی از ارزش معامله، بسته به ماهیت کالای خریداری شده، پرداخت می‌شود.
در این مبادلات 5 تا 15 درصد از قیمت کالاهای خریداری شده، برای تضمین پرداخت می‌شود و مابقی وجه در هنگام تحویل به دست فروشنده می‌رسد، به این ترتیب خریدار براساس قیمت توافقی و از طریق کارگزار اقدام به خرید می‌کند در حالی که از انجام معامله و تحقق آن کاملاً اطمینان دارد.
در راستای توسعه این ابزار مالی، مفتول مس هشت میلیمتری در اواخر شهریورماه سال 87 وارد معاملات قراردادهای آتی شد.
اما آغاز معاملات قرارداد آتی سکه طلا طرح امام خمینی (ره) در روز پنجم آذرماه سال 1387 تحول اساسی را در این معاملات ایجاد کرد به طوریکه باعث افزایش چشمگیر معاملات قراردادهای آتی شد.
ارزش معاملات قراردادهای آتی در پایان سال 87 به حدود 40 میلیارد ریال رسید اما استقبال سرمایه گذاران به معاملات سکه طلا باعث شد تا این رقم در پایان سال 88 به 1400 میلیارد ریال برسد.
روند صعودی معاملات سکه طلا در سال 89 نیز ادامه یافت به طوری که ارزش قراردادهای آتی با ورود شمش طلای 10 انسی درپایان سال گذشته به بیش از 6200 میلیارد ریال رسید.
معاملات این کالا به دلیل افزایش قیمت سکه در سال 90 با رشد چشمگیری روبرو شد تا رکورد دو میلیون و 200 هزار قرارداد به ارزش بیش از 150 هزار میلیارد ریال را به ثبت برساند.