پس از چند روز تعطیلی، با بازگشایی بازار، شاهد ریزش شاخص سهام بودیم. نگاهی به جریان معاملات بازار در روز گذشته حاکی از افت قیمت سهام در اغلب نمادها است. از اتفاقات نادر بازار دیروز، شروع هفته معاملاتی جاری همزمان با بازگشایی بازارهای جهانی بود. به این ترتیب، با بازگشایی بازار جهانی، شاهد توقف رشد‌های پرشتاب قیمت‌های جهانی کالاها (کامودیتی‌ها)، رشد بازارهای سهام و افزایش ارزش دلار در برابر ارزهای عمده بودیم. در بازارهای آسیایی نیز شاهد رشد شاخص سهام بازارهای این منطقه بودیم؛ در حالی که چند بازار عمده در این منطقه به علت تعطیلات روز ملی چین بسته شده است.
درگیری‌های روز یکشنبه در اسپانیا به دلیل برگزاری همه‌پرسی کاتالونیا سبب افت شاخص یورو و تقویت دلار در بازارهای ارز جهانی شد. اظهارات هفته اخیر رئیس فدرال رزرو، مبنی بر افزایش تدریجی نرخ بهره نیز در کنار تصمیمات دولت ترامپ برای اصلاح مالیات‌ها از افزایش شاخص دلار حمایت کرد. به این ترتیب، حرکت شاخص دلار در مدار صعودی سبب افت قیمت اغلب کالاها (کامودیتی‌ها) در روز گذشته شد. در چنین فضایی، شاهد کاهش قیمت سهام نمادهای وابسته در بازار سهام بودیم. دیروز، در میان شرکت‌های فرابورسی، نمادهای گروه فلزی و محصولات شیمیایی پیشتاز اثرگذاری بر نماگر این بازار بودند؛ چنانکه نمادهای بزرگ گروه فلزی از جمله نماد معاملاتی شرکت‌های فولاد هرمزگان جنوب و سهامی ذوب آهن اصفهان بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل داشتند و در مجموع، نزدیک 5 واحد از این نماگر کاستند. نگاهی به جریان معاملات گروه فلزات اساسی، حاکی از افت 3/ 3 درصدی شاخص این گروه نسبت به چهارشنبه هفته گذشته است. همچنین، معاملات منفی در گروه محصولات شیمیایی از جمله نماد معاملاتی شرکت‌های پتروشیمی مارون و پتروشیمی زاگرس شاخص فرابورس را به میزان بیش از 3 واحد تنزل دادند. به این ترتیب با کاهش قیمت سهام این دو نماد گروه محصولات شیمیایی فرابورس، شاهد افت یک درصدی شاخص این گروه نسبت به چهارشنبه هفته گذشته بودیم.
معاملات از دریچه آمار
روز گذشته حدود 240 میلیون برگه بهادار از جمله سهم، حق تقدم، اوراق تسهیلات و اسناد خزانه اسلامی در 32 هزار و 571 نوبت معاملاتی دست به دست شد. ارزش معاملات این اوراق هم بیش از 135 میلیارد تومان رقم خورد که نسبت به آخرین روز کاری بیش از 13 درصد افزایش داشت. از این میزان، خریدوفروش حدود 157میلیون سهم به بازار اول و دوم فرابورس تعلق گرفت و ارزشی نزدیک به 35 میلیارد تومان را به ثبت رساند.دیروز نماد تازه‌وارد «ریشمک» در کنار نماد شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان پربیننده‌ترین نمادهای فرابورسی بودند. بیشترین افزایش قیمت در فرابورس نیز با رشد 5 درصدی قیمت سهام سرمایه‌گذاری تدبیرگران فارس و خوزستان به ثبت رسید. از سوی دیگر، نماد معاملاتی شرکت فولاد هرمزگان جنوب با افت قیمت نزدیک 5 درصدی، بیشترین کاهش قیمت در میان شرکت‌های فرابورس را رقم زد. شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان نیز، به ترتیب با معامله 87 میلیون سهم به ارزش بیش از 7 میلیارد و 700 تومان، بیشترین حجم و ارزش معاملاتی شرکت‌های فرابورس را به نام خود ثبت کرد.
تداوم رونق بازار بدهی
دیروز در بازار اوراق با درآمد ثابت حدود 830هزار ورقه بهادار به ارزش 80 میلیارد تومان در 601 نوبت معاملاتی دست به دست شد. بیش از 50 درصد ارزش معاملات این بازار به خریدوفروش اسناد خزانه اسلامی اختصاص یافت. دیروز نماد «سخاب4» در صدر بیشترین ارزش معاملات فرابورس نشست و از افزایش قیمت 2/ 0 درصدی برخوردار شد. با احتساب این رشد قیمتی، نرخ سود موثر این اوراق در معاملات روز گذشته به 6/ 18 درصد رسید.
به نظر می‌رسد که با سررسید شدن یک هزار و 500 میلیارد تومان از اوراق اسناد خزانه اسلامی در هفته گذشته(نماد اخزا10) و یک هزار و 500 میلیارد تومان تا پایان مهرماه(اخزا11)، روند نرخ‌های سود در بازار بدهی سیر نزولی خود را ادامه بدهند. اما برای بازار اوراق با درآمد ثابت فقط کاهش عرضه نیست که اثرگذار است بلکه وجود تقاضای زیاد در بازار بدهی به خاطر الزام صندوق‌های درآمد ثابت به رعایت حد نصاب‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به این ترتیب، با در نظر گرفتن این عوامل و تداوم کاهش نرخ‌های سود در بازار بدهی می‌توان به انتشار بیشتر این اوراق به خاطر جذاب‌بودن نرخ‌ها در بازار بدهی امیدوار بود. از این رو، شرکت‌هایی که پتانسیل انتشار این اوراق را دارند با اقدام به تامین مالی از طریق بازار بدهی، از یکسو فضا را برای رونق معاملات این بازار ایجاد می‌کنند و از سوی دیگر نیز تقاضای وام در شبکه بانکی را کاهش می‌دهند. تداوم این روند می‌تواند ترکیب تامین مالی را از شبکه بانکی به بازار بدهی تغییر دهد.