تاکید جناح «باز»ها بر کنترل تورم با پاسخ محکم جناح «کبوتر»ها مبنیبر تعلیق سومین افزایش نرخ بهره سالجاری میلادی و همچنین اجرای سیاست افزایش تورم حتی به بیشتر از نرخ هدف (۲ درصد) مواجه شد. پیکار تورمی، گزارشهای اقتصادی و حاشیههای سیاسی-اقتصادی که بیشتر به ترامپ مربوط هستند همه در کنار هم منجر به گوشهگیری دلار در لیست ذخایر امن و بهبود وضعیت اونس طلا در بازارهای جهانی شدهاند. «هفته بحرانی طلا» برخلاف پیشبینیها به «هفته بحرانی دلار» مسخ شد. «دنیای اقتصاد» در این گزارش به واکاوی دلایل اصلی جابهجایی رفتار بازار جهانی از دلار به فلز زرد پرداخته است.
طلا، از بحران تا قدرت: هفتهای که تحلیلگران آن را هفته بحران طلا نامیده بودند تبدیل به بهترین هفته طلا در پنج هفته اخیر شد. اونس فلز گرانبها پس از چهار هفته کاهشی، این هفته نرخ رشد مثبتی به ثبت رساند تا پیشبینیهای تحلیلگران پوچ شود. معاملهگران برعکس تحلیلگران، روند هفتگی فلز زرد را به درستی افزایشی پیشبینی کرده بودند. طلا روز جمعه خود را با قیمت ۱۲۹۴ دلاری آغازکرد در حالی که روز پنجشنبه درقیمت ۱۲۹۲ دلار باز و درقیمت ۱۲۹۳دلار بسته شده بود. اونس طلا تا ساعت ۱۷ روز جمعه حتی به ۱۳۰۳ دلار نیز رسید تا مرز روانی ۱۳۰۰ دلاری نیز در این هفته شکسته شود. روند رشد اونس طلا در عصر جمعه از امکان ثبت قیمتهای بالاتر برای هر اونس از این فلز گرانبها حکایت دارد در ساعت۲۰دیشب قیمت هراونس طلا۱۳۰۰دلار بود. تحلیلگران از انتهای هفته گذشته بازار جهانی فلزات، از افت شدید طلا دم میزدند و حتی تحلیلهای فنی خود را نیز در این باره ارائه میدادند. با گذشت زمان و اوجگیری فلز زرد این تحلیلها تعدیل شدند تا آنجا که بالاخره یک گروه از تحلیلگران عبور طلا از مرز روانی ۱۳۰۰ دلاری را نیز محتمل دانستند. کارشناسان استرالیایی بازار جهانی طلا، در آخرین تحلیلهای خود تا روز چهارشنبه، سال آینده میلادی را برای طلا با رکوردزنی تاریخی پیشبینی کردهاند.
استرالیاییها روند کوتاهمدت طلا را تا پایان پاییز کاهشی میدانند؛ اما روند بلندمدت آن را نه. آنها معتقدند، افزایش نرخ بهره در ماه پایانی سال ۲۰۱۷، به اندازه قبل اثرگذار نخواهد بود و اثر خود را پیش از این بر بازار ارز و طلا گذاشته است. کارشناسان ANG نیز روز سهشنبه، آخرین تحلیلهای خود را در باره بازار جهانی فلز زرد گزارش کردند. این گروه از تحلیلگران، مقاومت شدید طلا در مرز ۱۳۰۰ دلاری را شکننده خطاب کردند و جریان طلا را کاهشی دانستند. آنها امکان سقوط طلا تا قیمت ۱۲۰۰ دلار را دور از انتظار نمیدانند. سرمایهگذار معروف بازار طلا، دنیس گارتمن پنجشنبه شب عنوان کرد طلا سال آتی قیمت ۱۴۰۰ دلاری را تجربه خواهد کرد. او در ادامه گزارش خود به روند افزایشی که طلا از دسامبر سال گذشته تاکنون داشته اشاره کرد و افزود فلز گرانبها در رالی خود با دلار موفقتر عمل کرده است و هنوز امید اصلی سرمایهگذاری امن است. رالی دلار و طلا در سال گذشته با پیشتازی اثبات شده طلا پیش رفته است و کانال افزایشی اونس طلا از ۱۲۰۰ دلار تا ۱۳۷۰ دلار موید این موضوع است.
سکوت تحلیلگران: کارشناسان به مرور روند افزایشی طلا را در این هفته پذیرفتند اما دلیل اینکه هفته «بحرانی» طلا چگونه به هفتهای ایدهآل برای فلز گرانبها تبدیل شد هنوز مورد قضاوت تحلیلگران بازار طلا قرار نگرفته است. این عدم اظهارنظر کارشناسان، فارغ از رفتار انکاری آنان (به علت تحلیل غلط) به نبود شواهد کافی در بازار فلزات نیز مربوط است. شاید مهمترین مولفه اثرگذار بر ارزش اونس این فلز، ارزش اسکناس پشتسبز باشد. رابطه منفی ارزش طلا و شاخص دلار به اصل اثرگذاری در بازارهای جهانی تبدیل شده است. افت دلار در این هفته همسو با تقویت طلا بوده است؛ بنابراین میتوان عوامل کاهشی دلار را به دلایل اوجگیری طلا نسبت داد.
دلار قربانی رویدادها: دلار در هفته جاری تحتتاثیر عوامل زیادی از جمله حاشیهسازیهای دونالد ترامپ، گزارشهای اقتصادی، رویدادهای هفتگی، تقویت یورو و پوند، تاثیر اندک اوراق بهادار، سیاستهای پولی آمریکا و همچنین وضعیت اقتصادی آتی آمریکا قرار داشت. بررسی مهمترین عوامل موثر بر افت دلار به واکاوی وارونگی پیشبینی تحلیلگران درباره هفته بحرانی طلا نشان میدهد که در این میان سیاستهای پولی بیش از سایر عوامل، نیمه دوم هفته بازار ارز و طلا را ملتهب کرد. بیانیه نشست کمیته بازار باز آمریکا که چهارشنبه شب برگزار شد از درگیری «کبوتر»ها و «باز»ها در فدرالرزرو حکایت داشت. موضوع اصلی این درگیری، نرخ تورم بود که به اعتقاد جناح کبوترها بیش از حد تحت کنترل قرار گرفته و اقتصاد آمریکا را در معرض خفگی قرار داده است.
بازگشت «کبوتر»ها، آزادی باند تورم: نشست چهارشنبهشب کمیته بازار باز آمریکا دلار و اونس طلا را در حالت تخت قرار داده بود اما پس از اتمام نشست، تختی بازار جهانی از بین رفت. برآیندی که این نشست به بازار منتقل کرد بیش از آنکه به دلار کمک کند منجر به افت آن شد و متعاقبا اونس طلا را بیش از پیش تقویت کرد. پیش از نشست خبری کمیته، بازار فلز گرانبها انتظار انتشار بیانیه تمام-«باز»ی از سوی کمیته داشت تا احتمال بالا رفتن نرخ بهره باز هم تقویت شود. با پایان یافتن نشست خبری نه تنها خبری از بیانیه انقباضی نبود، بلکه پیامی تمام «کبوتری» از سوی سخنگوی کمیته بازار باز ارائه شد. رئیس فدرالرزرو ایالت شیکاگو، چارلزایوانز در مصاحبه خود با بلومبرگ عنوان کرد که احتمال افزایش نرخ بهره به قوت گذشته باقی نیست و ممکن است فدرالرزرو درخصوص نرخ بهره تجدیدنظر کند و آن را در دسامبر (بهمنماه) نیز ثابت نگه دارد.
او خاطرنشان کرد درصورتیکه نرخ تورم به ۲ درصد نرسد کمیته اجازه افزایش نرخ بهره را نخواهد داد. وی افزود: سیاست فدرالرزرو به سمت بالا بردن تورم تا نرخ هدف (۲ درصد) و حتی بالاتر از آن است. نرخ تورم ۲ درصدی در آمریکا با توجه به وسعت اقتصاد این کشور نرخ کمی نیست و نباید آن را با نرخ تورم سایر کشورها مقایسه کرد. فدرالرزرو به دقت بر این نرخ نظارت دارد زیرا کوچکترین تغییر در نرخ تورم، اقتصاد آمریکا را تحتتاثیر جدی قرار خواهد داد. نرخ تورم در ماه آگوست ۹/ ۱ درصد ثبت شده بود.«کبوتر»ها که از سیاست انقباضی حاکم بر اتمسفر پولی آمریکا احساس نگرانی کردهاند میخواهند با بالا بردن تورم، اقتصاد آمریکا را توسعه دهند. در ماههای اخیر کنترل نرخ تورم یکی از مولفههای اصلی اجرایی در سیاست پولی بود، اما بهنظر میرسد این دوره با اعتراض شدیدی از سوی اعضای «کبوتر»ی مواجه شده و ادامه یافتن روند پیشین دیگر به سادگی میسر نخواهد بود.
نرخ بهره در مه: صحبت از میل فدرالرزرو به بالا رفتن نرخ تورم در این روزها برای بازارهای جهانی تازگی داشت. افزایش نفوذ بازها در کمیته بازار باز و خزانهداری، همچنین لیست کاندیداهای ترامپ برای تصدی ریاست فدرالرزرو، همگی از تنگشدن هرچه بیشتر حلقه تورم حاکی بودند و احتمال سومین افزایش نرخ بهره در سال ۲۰۱۷ را تا ۹۲ درصد بالا بردند. اما آخرین نشست خبری کمیته، ورق تورم را برگرداند و قدرت کبوترها را پس از چند ماه سکوت به رخ رقیبان کشاند. بازار ارز در واکنش به این تغییر رویه ساعاتی در شوک بود و نوسانی عمل میکرد. گذشت زمان با کبوتری شدن سیاست پولی آمریکا، همانگونه که پیش از این نیز دلار را تضعیف میکرد، مجددا ارزش شاخص اسکناس پشتسبز را کاهشی کرد. کاهش دلار با تقویت دوباره اونس طلا ادامه یافت تا فلز زرد هفته خوب خود را امتداد دهد.تکیه بیش از حد بر افزایش نرخ بهره در آمریکا، عصاره تقویتی این سیاست پولی را از جان دلار بیرون کشید و اثرش را بر روی قوت گرفتن دلار کاهش داد. کارشناسان بازار ارز معتقدند نرخ بهره دیگر ظرفیت افزایشی کردن شاخص دلار را ندارد و کنترل بیش از حد تورم دیگر به سود دلار نخواهد بود.
دادههای متنافر: گزارشهای زیادی در طول چند روز گذشته منتشر شدند که هرکدام به نوبه خود میتوانست بر شاخص دلار تاثیر بگذارد. گزارش مربوط به شاخصهای قیمت مصرفکننده، قیمت تولیدکننده و اعلام تعداد شغلهای ایجاد شده در ماه سپتامبر به همراه تعداد افراد بیکار شده (تعداد افرادی که در هفته گذشته اقدام به استفاده از بیمه بیکاری کردهاند) همگی از نفوذ قابلقبولی برای ایجاد تغییر در شاخص دلار برخوردار هستند. دادههایی که این گزارشها منتشر کردهاند مختلفالجهت بودند و نتوانستند به تقویت دلار مدد برسانند.
اشتغال دوسویه: گزارش هفتگی ورود افراد بیکار شده به بیمه بیکاری در آمریکا روز پنجشنبه اعلام شد. پیشبینی تعداد افرادی که غیر منتظره و در طول یک هفته شغل خود را رها کردهاند تا از بیمه بیکاری استفاده کنند برای هفته گذشته ۲۵۱ هزار نفر ثبت شده بود. آمار واقعی منتشر شده، از بیکاری ۲۴۳ هزار نفر خبر میدهند. با اینکه پیشبینیها، فضای شغلی آمریکا را پس از وقوع توفانهای شدید نامناسب میپنداشتند، اما دادههای هفتگی از این پیشبینیها تبعیت نکردند. خروج کمتر افراد از جایگاه شغلیشان نشان دهنده اقتصاد سالم و پررونق است و باید منجر به تقویت ارز کشور شود. گزارش هفتگی که روز پنجشنبه منتشر شد نیز از چنین وضعیتی حکایت دارد. در واقع آمار این گزارش کمترین میزان خروج از کار و ورود به دوره بیمه بیکاری را در طول شش هفته اخیر به ثبت رسانده است که داده مثبتی برای اقتصاد آمریکا محسوب میشود. با این وجود، گزارش ماهانه تعداد شغلهای ایجاد شده که صبح پنجشنبه منتشر شد از پیشبینیها عقب ماند و ۰۸/ ۶ میلیون ثبت شد. پیشبینیها از ایجاد ۱۳/ ۶ میلیون شغل جدید خبر میدادند، اما این امر بهوقوع نپیوست تا این آمار نتواند اسکناس پشتسبز را تقویت کند.
ارزانی به قیمت دلار:گزارش شاخص قیمت تولیدکننده برای سپتامبر (شهریور ماه) نیز روز پنجشنبه منتشر شد و با افزایش ۲/ ۰درصد نسبت به ماه پیش از آن در نرخ ۴/ ۰ درصد ثبت شد. این نرخ با پیشبینیهای صورت گرفته مشابه بود و تغییرمحسوسی نداشت.شاخص قیمت تولیدکننده PPI به قیمت کالاهای فروخته شده ازسوی کارخانهها مربوط است و نمای کلی از شاخص قیمت مصرفکننده CPI ارائه میدهد. CPI نیز شمایی از تورم پیشرو را به نمایش میگذارد، بنابرین تغییر در PPI نقش مهمی در تقویت ارز کشور بازی میکند. اگر نرخ این شاخص بیش از پیشبینیها باشد، نوید تقویت دلار را به سرمایهگذاران خواهد داد. گزارش مربوط به ماه سپتامبر با ثابت ماندن نسبت به ماه قبل از آن نتوانست در راستای افزایش ارزش شاخص دلار عمل کند.
شاخص قیمت مصرفکننده ماهانه ساعت ۱۶:۳۰ روز جمعه منتشر شد و ۱/ ۰ درصد از پیشبینیها عقب ماند. میزان CPI ماه سپتامبر ۵/ ۰ درصد به ثبت رسید که ۱/ ۰ درصد بیشتر از نرخ ماه آگوست بود. یکی از مولفههای اصلی میزان تورم برای فدرالرزرو میزان این شاخص است و با توجه به اینکه تورم ماهانه نتوانسته به نرخ پیشبینی شده (۶/ ۰ درصد) برسد، احتمال کاهش کنترل فدرالرزرو بر تورم افزایش مییابد و متعاقبا افزایش نرخ بهره نیز در هالهای از ابهام قرار میگیرد. افزایش نرخ بهره، دلار را تقویت میکند؛ بنابراین با وجود شرایط فعلی از تقویت دلار خبری نخواهد بود و حتی تضعیف دلار در ادامه محتمل خواهد شد. بازار ارز پیش از انتشار این گزارش با خروج معاملهگرانی که ریسکپذیری لازم را نداشتند، تخت و همراه با نوسانات اسکالپری بود اما بلافاصله پس از انتشار دادهها تغییر شدیدی در آن پدیدار شد. نرخ برابری یورو به دلار با شیب زیادی افزایش یافت و در کمتر از ۱۰ دقیقه از ۱۸۱/ ۱ به ۱۸۷/ ۱ بالا رفت. شاخص دلار نیز افت ناگهانی از خود بروز داد. شاخص دلار پیش از انتشار گزارش در ساعت ۱۶معادل ۲۳/ ۹۳ بود و پس از انتشار نرخ شاخص قیمت مصرفکننده در کمتر از ۱۵ دقیقه به ۷۸/ ۹۲ سقوط کرد.