ضعف بازارهای جهانی در کنار فرصت شناسایی سود مهمترین دلیل تشدید عرضه سهام در گروه‌های کالایی به شمار می‌رفت. این امر سبب شد برخی صنایع که از رونق اخیر بورس بهره چندانی نبرده بودند، خودنمایی کنند. به عبارتی همزمان با اصلاح قیمت در گروه‌های کالایی، معامله‌گران راه ورود برخی صنایع دیگر را پیش گرفتند.علاوه بر این با چرخش نقدینگی، برخی سهامداران با مشاهده اصلاح قیمت سهام کالایی مترصد ورود محتاط به این نمادها شدند. این موضوع را می‌توان در عملکرد خریداران بالقوه سهام در معاملات روز گذشته دید؛ به نحوی که با وجود فروشندگان در بازار متقاضیان به انتظار خرید در سطوح پایین‌تر قیمتی سهام مزبور نشسته بودند.همان‌طور که اشاره شد پس از رشد شتابنده قیمت‌ها و عبور از قله تاریخی، از شدت هیجانات سهامداران کاسته شد و تحرکات بازار سهام به ویژه در گروه‌های کالایی فروکش کرد. نشانه این موضوع را در افت نسبی ارزش معاملات طی چند روز گذشته می‌توان دید.
مروری بر معاملات ماه‌های اخیر نشان میدهد که گروه فلزی و معدنی و گروه پالایشی محرک اصلی رشد شاخص کل در ثبت رکوردهای تازه بوده است. به عبارت دیگر بخش عمده‌ای از رشد شاخص سهام طی روزهای گذشته تحت تاثیر رشد قیمت عمومی سهام در این گروه‌ها شکل گرفته است. این روند تا سقف‌شکنی نماگر بازار سهام ادامه یافت. پس از آن سهامداران شاهد خروج نقدینگی از گروه فلزی و معدنی بودند. این روند با شروع معاملات این هفته نیز ادامه یافت؛ در این بین، افت معنادار قیمت فلزات پایه در بازارهای جهانی نیز مزید بر علت شد تا این روند شدت بیشتری بگیرد. با رسیدن قیمت سهام این گروه‌ها به سقف‌های تکنیکی و جذابیت دیگر گروه‌های جامانده از رونق اخیر، زمینه برای تغییر وضعیت بازی سهام مهیا شد. گروه خودرویی یکی از این گروه‌ها بود. خودرویی‌ها پس از مدت‌ها نگاه سهامداران خصوصا حقیقی‌ها را به خود جلب کردند. هر چند نمادهای این گروه روز گذشته چندان پرفروغ ظاهر نشدند، اما قرار گرفتن گروه خودرو در رده معاملات پرحجم بازار طی سه چهار روز اخیر بر تغییر آرایش بازار سهام تاکید دارد. در کنار چرخش نقدینگی به سمت سهام خودرویی اما همچنان خریدارانی در گروه‌های کالایی در جست‌وجوی فرصت خرید هستند. سطوح فعلی قیمتی فلزات جهانی که بالاتر از بودجه شرکت‌ها است در کنار صعود نرخ دلار مهمترین دلایلی هستند که سهامداران تحت‌تاثیر آنها همچنان خرید سهام مزبور را جذاب ارزیابی می‌کنند.
رشد پالایشی بورس
یکی از موضوعات مهم در جریان دادوستدهای دیروز، اقبال گسترده سهامداران به نمادهای زیرمجموعه گروه پالایشی بود. شرکت پالایش نفت اصفهان(شپنا) روز گذشته در صدر نمادها با بیشترین ارزش معاملات قرار گرفت و بیشترین تاثیر فزاینده را در محاسبه شاخص کل به جا گذاشت. پس از «شپنا» نماد پالایش نفت تهران قرار داشت. «شتران» دیروز شاخص سهام را حدود ۳۰ واحد ارتقا داد. دیگر نمادهای پالایشی نیز دیروز معاملات مثبتی را پشت سر گذاشتند (به جز نماد«شنفت»). این دادو ستدها در نهایت منجر به رشد ۰۳/ ۲ درصدی شاخص گروه پالایشی شد تا این صنعت در رتبه دوم صنایع بورسی با بیشترین بازدهی قرار بگیرد.افزایش تقاضا در گروه پالایشی پس از رشدهای گذشته به دو موضوع بر می‌گردد: یکی انتظار برای گزارش‌های شش‌ماهه و تعدیل‌های مثبت این شرکت‌ها و دیگری رشد نرخ ارز مبادله‌ای. علاوه بر این سطوح فعلی قیمت نفت نیز همچنان از معاملات این گروه حمایت می‌کند. با وجود انتشار گزارش عملکرد یکی از شرکت‌های این گروه بزرگ بورسی، یعنی شرکت پالایش نفت بندرعبارس، فعالان هنوز چشم انتظار انتشار گزارش‌های مالی از سوی سایر نمادهای این گروه هستند. باید در نظر داشت اگر انتظار سهامداران برای رصد گزارش‌های عملکرد پالایشی در شش ماه نخست سال طولانی شود، امکان فشار فروش در این نمادها وجود دارد.
عقب‌نشینی خودرو
پس از رشد اخیر سهام خودرویی، دیروز از شدت تقاضای سهام این گروه کاسته شد به‌طوری‌که شاخص این گروه دیروز افت ۳۳/ ۰ درصدی را در کارنامه خود به جاگذاشت. به نظر می‌رسد شناسایی سود از سوی معامله‌گران مهمترین نقش را در ایجاد این روند داشته است. هر‌چند اخبار مثبت مانند افزایش تعرفه واردات خودرو می‌تواند بر شرکت‌های خودرویی اثر‌گذار باشد، اما همچنان نسبت قیمت بر درآمد بالای این گروه و همچنین هراس از ریسک‌های پیش‌رو می‌تواند مانعی در برابر صعود قیمت سهام خودرویی باشد.
مروری بر تحولات بازار جهانی
همان‌طور که گفته شد، معاملات فلزات پایه در بازارهای جهانی هفته گذشته ضعیف دنبال شدند. با انتشار داده‌های امیدبخش اقتصادی در آمریکا شاخص دلار با رشد محسوسی همراه شد. ضمن اینکه چشم‌انداز تصویب نهایی لایحه کاهش مالیات‌ها در آمریکا زمینه را برای تقویت شاخص دلار فراهم کرد. طرح اصلاح مالیاتی که مهمترین طرح دولت ترامپ است به دلیل کاهش مالیات شرکت‌ها از ۳۵ به ۲۰ درصد از اهمیت بالایی برخوردار است.به دنبال این امر، قیمت گرانبهاترین فلز، یعنی طلا با ریزش قابل‌توجهی تا سطح ۱۲۵۰ دلار پایین آمد. این بیشترین افت قیمت اونس جهانی طی پنج ماه اخیر بود. اما افت قیمت‌ها در بازار جهانی تنها به طلا محدود نشد. قیمت فلزات جهانی نیز در هفته گذشته افت‌های چشمگیری را تجربه کرد.موضوعی که نگرانی‌ها در مورد سهام مرتبط با این کالاها را افزایش داد. علاوه بر این، نشست پیش‌روی فدرال‌رزرو(۱۲ و ۱۳ دسامبر)، در مورد تصمیم‌گیری در مورد افزایش نرخ بهره بار دیگر در کانون توجه فعالان بازار قرار گرفته است. امری که به احتمال زیاد دلار را تقویت و بر قیمت‌ها در بازار جهانی از جمله کالاها و نفت فشار خواهد آورد.
در صورت تحقق این امر و تداوم رشد ارزش دلار شاهد تاثیرات دوگانه‌ای بر بازار سهام کشور خواهیم بود. در واقع، از یکسو افت قیمت جهانی فشار بر سهام شرکت‌های کالایی به وجود می‌آورد و از سوی دیگر نیز از سهام شرکت‌های صادرات محور بورس تهران حمایت می‌کند.اما نکته دیگر در روزهای پیش‌رو، رای نهایی کنگره آمریکا در مورد ماندن یا نماندن ایالات‌متحده در برجام است. سرانجامِ ریسکی که دو ماه در حاشیه رفته بود، در این هفته مشخص خواهد شد. این رای به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر وضعیت بازار سهام تاثیرگذار است. از جمله مهمترین صنایعی که از این توافق‌نامه به‌طور مستقیم اثر می‌پذیرد، گروه خودرویی است.در گزارش‌های پیشین «دنیای‌اقتصاد» گفته شد که تحرکات اخیر سهامداران در سمت تقاضای سهام خودرویی به این معنی است که برآیند انتظارات سهامداران از این موضوع مثبت است.با وجود این ریسک‌های پیرامون برجام همچنان مهمترین موضوعی است که سهامداران رصد خواهند کرد.
مروری بر معاملات دیروز
همان‌طور که اشاره شد شاخص کل روز گذشته با رشد ۳۹ واحدی همراه شد. شاخص کل هم‌وزن نیز در این روز ۱۳/ ۰ درصد افزایش یافت. طی معاملات دیروز حدود ۶۳۳ میلیون برگه بهادار از جمله سهم، حق‌تقدم و سایر اوراق مالی به ارزش ۱۶۲ میلیارد تومان بین سهامداران بورس دست‌به‌دست شد. از این میزان، حدود ۱۴۱ میلیارد تومان به دادوستدهای خرد سهام تعلق گرفت.در میان تحولات دیروز، گروه پالایشی در صدر فهرست صنایع با بیشترین ارزش معاملات قرار گرفت. از این گروه، نماد شرکت پالایش نفت اصفهان با حمایت بیش از ۹۰ واحدی، بیشترین تاثیر فزاینده را بر شاخص کل گذاشت و حدود ۱۶ درصد از ارزش کل معاملات خرد را به خود اختصاص داد.
گروه خودرو نیز در دومین رده گروهی به لحاظ ارزش معاملات قرار گرفت. گروه فلزات اساسی و کانه معدنی نیز در رده‌های بعدی قرار گرفتند. علاوه بر این، شاخص صنایع اطلاعات و ارتباطات و فرآورده‌های نفتی بیشترین رشد روزانه را ثبت کرد.دیروز همچنین نماد «های‌وب» در ادامه رشد شتابنده قیمت سهام خود، با افزایش ۵درصدی، در صدر جدول نمادها با بیشترین رشد روزانه قرار گرفت. بیشترین کاهش قیمت نیز در نماد آلومینیوم ایران رقم خورد.در سمت دیگر بازار، بیشترین حجم و ارزش معامله نیز به نام نماد معاملاتی شرکت پالایش نفت اصفهان به ثبت رسید. نمادهای پارس خودرو و صنعتی و معدنی چادرملو نیز روز گذشته معاملات پرحجمی را تجربه کردند.از سوی دیگر، طی معاملات دیروز شاهد تغییر کل مالکیت سهام به نام سهامداران حقیقی بودیم. فعالان حقیقی در این روز بیشتر خریدار بودند تا فروشنده. به این ترتیب، سهامداران حقیقی در دومین روز هفته جاری حدود ۷میلیارد تومان به ارزش سبد سهام خود اضافه کردند. بیشترین خالص خرید فعالان حقیقی در نمادهای پالایش نفت اصفهان و نفت سپاهان رقم خورد.