بازار سهام معاملات اولین هفته از زمستان را قدرتمند آغاز کرد. شاخص اصلی این بازار در اولین هفته دی ماه ۵/ ۲ درصد افزایش یافت و ضمن سه کانال‌شکنی در ۳ روز ابتدایی هفته در ارتفاع ۹۷ هزار و ۸۹۹ واحدی ایستاد. این بازدهی وامدار معاملات مثبت و تحرکات گسترده سهامداران در گروه‌های فلزی، معدنی و پترو پالایشی بود.
مطابق هفته‌های پایانی آذر ماه در این هفته نیز سهامداران در روزهای ابتدای هفته رشد خیره‌کننده قیمت‌ها و معاملات پرحجم را به نظاره نشستند اما روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه با چرخش فضای بازار و افت شاخص کل مواجه شدند. این تغییر وضعیت به شناسایی سود توسط سهامداران بر می‌گشت. ضمن اینکه انتظار برای گزارش عملکرد ۹ماهه شرکت‌ها در کاهش تقاضای سهام و افت شاخص موثر ارزیابی می‌شد. فشار فروش در نمادهای کالایی در دو روز پایانی هفته در شرایطی رخ داد که همچنان جهشهای قابل توجه قیمت کالاها در بازار جهانی پتانسیل تحریک تقاضا در سهام مربوطه در بورس تهران را دارد. هر چند در دو روز پایانی هفته کم واکنشی سهامداران به تحولات بازار جهانی زیر سایه شناسایی سود مانع از رشد قیمت سهام کالایی شد، اما به نظر می‌رسد همچنان روند قیمت‌ها در بازارهای جهانی مهمترین موضوعی است که به دقت از سوی سهامداران رصد می‌شود.
بورس در هفته گذشته
بورس تهران یکی از طلایی‌ترین ادوار خود را در سه هفته گذشته سپری کرد. نماگر این بازار با ثبت بازدهی ۵/ ۲ درصدی در هفته گذشته، بیشترین رشد را از هفته پایانی شهریور ماه به نمایش گذاشت. همان‌طور که بارها گفته شد، سه‌گانه رشد نرخ ارز، سطوح مناسب قیمت جهانی کالاها و کاهش نرخ سود در بازار پول عوامل بنیادی رکوردشکنی‌های بورس تهران بودند. عواملی که در سه هفته گذشته موجب سرازیر شدن نقدینگی به بازار سهام شدند و رشد شاخص را شتاب دادند.
در روز ابتدای هفته گذشته یعنی نخستین روز معاملاتی زمستان، شاخص کل تحت تاثیر معاملات قدرتمند در نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز جهش ۱۳۰۰ واحدی را تجربه کرد. در این روز «فولاد» و «فملی» با درخشش خیره‌کننده خود در صدر جدول نمادها با بیشترین اثر در محاسبه شاخص کل نشستند. رشد قیمت جهانی محصولات فولادی و پرواز قیمت جهانی مس به سطح ۷هزاردلار مهمترین دلیل افزایش تقاضا در این نمادها به شمار می‌رفت. در این روز نمادهای گروه پتروشیمی نیز خودش درخشیدند. روند مطلوب قیمت فرآورده‌های شیمیایی از جمله اوج‌گیری قیمت متانول در بازار جهانی موجب افزایش تقاضا در نمادهای زیرمجموعه گروه شیمیایی شد؛ به نحوی که در کنار معاملات پرحجم در «شخارک»، نماد هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس نیز اثرگذاری قابل‌توجهی بر شاخص کل را به نمایش گذاشتند. در دو روز بعد نیز حرکت قدرتمند تقاضا در نمادهای شاخص‌ساز فلزی، معدنی و پترو‌پالایشی جهشهای شاخص را تداوم بخشید.از نکات قابل توجه معاملات روز دوشنبه، ریزش دسته‌جمعی قیمت در نمادهای زیرمجموعه گروه خودرو بود. معاملات گروه خودرو در هفته گذشته در محدوده منفی دنبال شد. پیش از این، باور جمعی کارشناسان بر این بود که با کمرنگ‌شدن ریسک برجام گروه خودرو می‌تواند پرچم لیدری بازار را به دست بگیرد. اما پایداری قیمت کالاها در بازار جهانی موجب شد تا سهام کالایی بورس تهران همچنان به‌عنوان پیشران رشد شاخص کل، نبض بازار را در دست داشته باشد.
طی معاملات دو روز پایانی هفته اما روند پرشتاب شاخص کل متوقف شد و این نماگر کانال ۹۸ هزار واحدی را نیز واگذار کرد. اصلاح قیمت‌ها به دلیل شناسایی سود توسط سهامداران و انتظار برای گزارش عملکرد ماهانه و ۹ماهه شرکت‌های بورسی مهمترین دلیل عقب‌نشینی شاخص سهام ارزیابی می‌شود.در واقع از روز سه‌شنبه بازار وارد فاز استراحت شد و بیشتر نمادها با افت قیمت مواجه شدند. در معاملات روز چهارشنبه نیز این رفتار ادامه یافت و حرکت مثبت قیمت‌ها به ویژه مس در بازار جهانی نیز مانع از کاهش قیمت سهام بورس تهران نشد.در هفته گذشته معاملات بازارهای جهانی پس از تعطیلات کریسمس از شامگاه سه‌شنبه با جهشهای خیره‌کننده آغاز به کار کرد. قیمت کالاها در این هفته رکوردهای جدیدی را ثبت کردند. قیمت نفت آمریکا خود را به اوج ۳۰ ماهه رساند. قیمت هر تن فلز مس از مرز ۷۲۰۰ دلار گذشت و فلز «روی» نیز به رشد خود تداوم بخشید و در سطوح بالای ۳۲۷۰ دلار معامله شد. با وجود این، معاملات نمادهای وابسته در بورس تهران واکنش چندانی به این رویداد نشان ندادند.
مروری بر معاملات صنایع
بررسی معاملات در مقیاس گروهی به خوبی این تحولات را منعکس می‌کند. در هفته گذشته بیشترین نقدینگی به ترتیب در گروه‌های فلزات اساسی، پالایشی، خودرو و محصولات شیمیایی به گردش درآمد. گروه کانه‌های فلزی نیز رتبه ششم جدول بیشترین ارزش معاملات هفتگی صنایع را به خود اختصاص داد. بررسی جزئیات این داد و ستد‌ها نشان میدهد که بیش از ۲۰ درصد ارزش معاملات خرد سهام در هفته گذشته در گروه فلزات اساسی دست‌به‌دست شد. گروه پالایشی و خودرویی نیز به ترتیب ۱۵ و ۱۳درصد از ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند. ضمن اینکه گروه پتروشیمی و کانه‌های فلزی در رتبه چهارم و پنجم جدول صنایع با بیشترین ارزش معاملات هفتگی قرار گرفتند. در مجموع ۷۱درصد ارزش کل معاملات سهام در این پنج گروه بزرگ رقم خورد.
در میان صنایع ۳۸ گانه بورس تهران، شاخص ۱۰ صنعت در هفته گذشته رشد کرد. عنوان پربازده‌ترین صنعت بورسی به ترتیب به گروه پتروشیمی با رشد ۶ درصدی تعلق گرفت. پس از آن نیز گروه تامین آب، برق و گاز و فرآورده‌های نفتی با بازدهی به ترتیب ۷/ ۵ و ۳/ ۵ درصدی قرار داشتند. صنایع محصولات فلزی، کانه‌های معدنی و شرکت‌های چندرشته‌ای (هلدینگ‌ها) نیز با رشدهای بالای ۳ درصدی همراه شدند. گروه فلزات، با بیشترین ارزش معاملات در هفته گذشته با رشد ۲/ ۳ درصدی شاخص همراه شد.در مقابل، شاخص گروه محصولات کاغذی بیشترین افت هفتگی را به ثبت رساند. معاملات منفی در نمادهای این گروه کاهش ۷/ ۶ درصدی شاخص این گروه را در پی داشت. گروه انتشار، چاپ و تکثیرو استخراج نفت و گازبا افت به ترتیب ۳/ ۵ و ۳ درصدی نیز جزو صنایع زیان ده هفته گذشته بودند. در این میان، گروه خودرو که بیشترین حجم معاملات صنایع در هفته گذشته را به خود اختصاص داد، با افت ۷/ ۲ درصدی شاخص مواجه شد.
در دیگر تحولات بازار سهام شاهد ادامه خریدهای پرقدرت فعالان حقیقی بودیم. در هفته گذشته خالص خرید به نفع سهامداران حقیقی بود. خالص خرید اشخاص حقیقی بازار در این هفته بیش از ۴/ ۸۹ میلیارد تومان رقم خورد. این ششمین هفته متوالی است که سهامداران حقیقی بورس تهران تغییر مالکیت سهام را به نام خود ثبت می‌کنند. ضمن اینکه میزان تغییر مالکیت این هفته نسبت به پنج هفته پیش از آن بیشتر بوده است. اگر ارزش تغییر مالکیت در نماد تازه‌وارد «امید» را از معاملات هفته منتهی به ۲۹ آذر‌ماه کسر کنیم، سهامداران حقیقی در هفته منتهی به ۶ دی ماه بیشترین میزان تغییر مالکیت هفتگی را به ثبت رسانده‌اند.
در این میان، صنایع فلزات اساسی، محصولات شیمیایی و کانه‌های فلزی بیشترین توجه خریداران حقیقی را به خود جلب کرده‌اند. طی معاملات هفته گذشته خالص خرید سهامداران حقیقی در سه صنعت مزبور بیش از ۷۵ میلیارد تومان بوده است. نزدیک به ۲۸ میلیارد تومان آن به خرید در نمادهای گروه فلزات اساسی تعلق دارد. از دیگر گروه‌هایی که در این هفته مورد اقبال سهامداران حقیقی قرار داشتند، گروه ساخت محصولات فلزی، خودرو، پالایشی و گروه سیمان بود. در مجموع در ۱۳ گروه بورسی خالص خرید به نام سهامداران حقیقی ثبت شده است. از سوی دیگر، فعالان حقوقی در گروه‌های رایانه، کانه‌های غیرفلزی و سرمایه‌گذاری بیشترین خریدها را به ثبت رساندند. به بیان دیگر، سهامداران حقوقی بیشتر در این گروه‌ها به‌عنوان خریدار ظاهر شدند تا فروشنده.در مجموع برآیند تحولات هفته گذشته از دریچه تغییر مالکیت سهام تحرک بیشتر سهامداران حقیقی در سمت خرید را نشان میدهد. طبق سنت نیز سهامداران خرد در رونق‌بخشی به معاملات بورس نقش قابل توجهی داشته‌اند. در بورس باوری وجود دارد که مطابق آن سرازیر شدن نقدینگی به ویژه از سوی اشخاص حقیقی می‌تواند رونق معاملات را تداوم ببخشد. امری که در معاملات یک ماه گذشته سهام به خوبی تبلور یافته و منجر به بازدهی چشمگیر در این بازه زمانی شده است.
بازار سهام در هفته جاری
همان‌طور که اشاره شد قیمت‌ها در دو روز انتهایی هفته گذشته تحت تاثیر موج شناسایی سود ریزش داشت. در واقع، سهامداران طی این دو روز مزبور، با وجود حمایت عوامل بنیادی و حرکت مواج قیمت‌ها در بازار جهانی رغبتی به تکرار روزهای نخست هفته نداشتند. نکته‌ای که باید در اینجا اشاره کرد انتظار سهامداران برای گزارش‌های عملکرد ۹ماهه است که می‌تواند محرک درونی بازار برای رشد بیشتر قیمت‌ها باشد. اما تا انتشار این گزارش‌ها همچنان ابهام نسبت به عملکرد شرکت‌ها می‌تواند اثر منفی بر معاملات داشته باشد و بازار را در فاز انتظاری نگه دارد. از سوی دیگر، خوش‌بینی در وضعیت قیمت کالاها در بازارهای جهانی-به‌عنوان محرکی بیرونی- و حرکت صعودی قیمت کالاها عاملی مثبتی است که می‌تواند تقاضای سهام مربوطه در بورس تهران را تحریک کند. از آنجا که بخش عمده رشد شاخص سهام طی این روزها بر شانه سهام کالایی بورس تهران بوده است باید به تماشای جدال این دو نیروی مثبت و منفی نشست. به عبارت دیگر باید دید برآیند این دو عامل در نهایت چه مسیری پیش روی بورس تهران قرار میدهد.
فرابورس در هفته گذشته
معاملات در بازار اول و دوم فرابورس ایران مانند معاملات بورس تهران دنبال شد. به عبارت دیگر، دادوستد سهام در بازار اول و دوم در سه روز ابتدای هفته گذشته مثبت دنبال شد؛ به‌طوری که شاخص کل فرابورس طی این سه روز، ضمن فرارفتن از مرز ۱۱۰۰ واحدی، بیش از ۲ درصد رشد کرد و در سطح ۱۱۰۵ واحدی به کار خود پایان داد. از روز سه‌شنبه سهامداران شاهد افت قیمت‌ها و کاهش شاخص این بازار بودند. سرانجام در یک رفت‌وبرگشت، شاخص کل فرابورس در پایان هفته با عقب‌نشینی در سطح ۱۰۸۲ واحدی ایستاد.در میان صنایع فرابورسی، گروه سیمان با رشد هفتگی ۱۳ درصدی در صدر جدول صنایع با بیشترین رشد نشست. گروه قند و شکر با افزایش ۴/ ۳ درصدی در مرتبه دوم رشد شاخص قرار گرفت. شاخص گروه فلزات اساسی و پالایشی نیز طی هفته گذشته رشد کرد. در مقابل شاخص گروه هتل و رستوران بیشترین افت هفتگی را تجربه کرد. گروه پتروشیمی نیز در این هفته با افت ۹/ ۰ درصدی مواجه شد. در مجموع شاخص ۱۴ گروه فرابورسی در این هفته کاهش یافت، شاخص گروه بانک بدون تغییر ماند و ۹ صنعت دیگر از رشد شاخص برخوردار شدند.