بازار سهام سال ۹۶ را در حالی با ثبت بازدهی ۲۴ درصدی به پایان برد که در این مدت بررسی عملکرد کارگزاران بورس نشان از فعالیت بالای این نهادهای مالی در سمت خرید و فروش سهم و به‌خصوص مبادلات آنلاین دارد. به‌طوری‌که در سال گذشته ارزش کل خرید و فروش‌های به ثبت رسیده توسط ۱۰۶ شرکت کارگزاری به بیش از ۱۲۸ هزار میلیارد تومان رسیده است که ۲۰ درصد از این رقم به ارزش معاملات آنلاین اختصاص دارد.
مجموع معاملات صورت‌گرفته از سوی کارگزاران فعال در بازار سرمایه نشان از آن دارد که این نهادهای مالی در سال ۹۶ به خرید و فروش بیش از ۱۲۸ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان اوراق بهادار پرداختند. در این میان نه تنها ۲۰ درصد از این رقم یعنی حدود ۲۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان به مبادلات آنلاین تعلق داشت، بلکه ۶۰ درصد از رقم ارزش کل معاملات این نهاد‌ها تنها در اختیار ۲۰ کارگزار است. به این ترتیب مشاهده می‌شود که حجم زیادی از معاملات آنلاین، خرد و بلوک و به عبارت دیگر مجموع کل خرید و فروش‌های صورت‌گرفته توسط این نهادهای مالی تنها توسط چند کارگزاری انجام می‌شود.
نگاهی به برترین‌ها
آخرین اطلاعات منتشر‌شده از سوی اداره آمار و اطلاعات شرکت بورس تهران مربوط به عملکرد سال ۹۶ شرکت‌های کارگزاری فعال در بازار سهام است. بررسی این آمار نشان از آن دارد که کارگزاری صبا تامین بیشترین سهم از مجموع خرید و فروش‌های به ثبت رسیده در سال گذشته را به خود اختصاص داده است. به‌طوری‌که این کارگزاری به تنهایی ۴۳/ ۹ درصد از کل داد و ستد سهام را انجام داده که رقمی معادل ۱۲ هزار میلیارد تومان است. بررسی جزئیات خرید و فروش‌های صورت گرفته توسط کارگزاری مزبور نشان از آن دارد که این نهاد مالی در مقایسه با دیگر کارگزاری‌ها، سهم اندکی در معاملات آنلاین داشته؛ اما در مقابل، رقم قابل‌توجهی از معاملات عادی و به‌خصوص عمده را انجام داده است. به‌طوری‌که ۸ هزار و ۵ میلیارد تومان از معاملات سالانه آن مربوط به خرید و فروش‌های عمده و ۳ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان نیز به مبادلات عادی تعلق داشته است.
در ادامه کارگزاری مفید با اختصاص سهم ۱۶/ ۵ درصدی از کل ارزش معاملات، رتبه دوم را به خود اختصاص داد. کارگزاری مفید دقیقا شرایط معکوسی را نسبت به کارگزاری صبا تامین تجربه کرد؛ به‌طوری‌که سهم بالایی از معاملات این نهاد به خرید و فروش‌های آنلاین تعلق داشت. بر این اساس، کارگزاری مفید داد‌و‌ستد ۶ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی را طی سال گذشته به ثبت رساند که بیش از ۵ هزار میلیارد تومان از این رقم به معاملات الکترونیکی یا آنلاین تعلق داشت. این کارگزاری در سال گذشته هیچ معامله عمده‌ای نداشته است.
افزون بر این، کارگزاری‌های وابسته به بانک‌ها و موسسات مالی در رتبه‌های بعدی برترین‌های سال قرار گرفتند. کارگزاری بانک رفاه که وابسته به بانک رفاه بوده، توانست در سال ۹۶ بیش از ۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان خرید و فروش داشته باشد که این رقم ۵/ ۴ درصد از کل معاملات سالانه در مجموع کارگزاری‌ها بوده است. به این ترتیب رتبه سوم برترین کارگزاری‌ها به لحاظ حجم مبادلات را به خود اختصاص داد. در این میان، ۳ هزار میلیارد تومان از این رقم به معاملات عمده و ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان نیز به معاملات عادی کارگزاری بانک رفاه اختصاص داشت.
کارگزاری بانک ملت، بانک کشاورزی و بانک شهر نیز به ترتیب رتبه‌های چهارم تا ششم را از لحاظ ارزش معاملات به خود اختصاص دادند. سهم هر کدام از کارگزاری‌های مزبور حدود ۳ درصد از کل معاملات یعنی رقمی در محدود ۴ هزار میلیارد تومان بود. در این میان، بانک شهر برخلاف دو کارگزاری دیگر، هیچ معامله بلوکی در سال گذشته نداشت. بانک کشاورزی نیز در مقایسه با دو کارگزاری ملت و شهر توانست مبادلات آنلاین بیشتری را به خود اختصاص دهد. به‌طوری‌که ۹۰۰ میلیون تومان از خرید و فروش‌های آن به معاملات آنلاین تعلق داشت.
در ادامه، کارگزاری حافظ توانست مبادلات ۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومانی را در سال گذشته داشته باشد. این رقم که حدود ۳/ ۳ درصد از کل ارزش معاملات بود، سبب شد تا کارگزاری حافظ در فهرست برترین کارگزاری سال قرار گیرد. در این کارگزاری سهم معاملات آنلاین و عمده تقریبا به یک نسبت بوده و در مقابل خرید و فروش عادی آن ۷۶ درصد از کل معاملات را شامل شده است.همچنین کارگزاری‌های آگاه، امین آوید، بانک سپه، بانک پارسیان و بانک ملی ایران از دیگر کارگزاری‌های فعال در سال ۹۶ بودند که توانستند سهم حدود ۲ درصدی از کل ارزش معاملات به ثبت رسیده را به خود اختصاص دهند.
برترین‌ها در حوزه آنلاین
براساس اطلاعات منتشر‌شده از طریق اداره آمار شرکت بورس تهران، حدود ۲۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از معاملات کارگزاران در سال ۹۶ به‌صورت الکترونیکی بوده است. همان‌طور که عنوان شد معاملات آنلاین سهم عمده‌ای در کل مبادلات سالانه این نهادهای مالی داشته و حدود ۲۰ درصد از کل ارزش معاملات بوده است. از سوی دیگر ۵۰ درصد از کل معاملات آنلاین از سوی ۱۰ کارگزاری انجام شده است. در این میان، کارگزاری مفید به تنهایی بیش از ۲۰ درصد از این رقم را به معاملات آنلاین خود اختصاص داده است. به‌طوری‌که ارزش کل معاملات الکترونیکی این کارگزاری معادل ۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بوده است.
رتبه دوم نیز به کارگزاری آگاه تعلق گرفت. این کارگزاری نیز در مجموع سال گذشته توانست معاملات بیش از یک هزار و ۷۰۰ میلیارد تومانی را در زمینه آنلاین به خود اختصاص دهد. این رقم حدود ۷/ ۶ درصد از کل معاملات آنلاین در سال گذشته بوده است. کارگزاری آگاه نیز در سال گذشته معاملات عمده‌ای نداشته و ۲/ ۲ هزار میلیارد تومان سهم مبادلات عادی آن بوده است. کارگزاری فارابی با اختصاص ۶/ ۵ درصد، بانک کشاورزی با ۵۳/ ۳ درصد و مبین سرمایه با ۳۷/ ۳ درصد از جمله برترین‌ها در حوزه آنلاین بودند.
در معاملات خرد و بلوکی چه خبر بود؟
بررسی روند ارزش کل معاملات خرد و بلوک نیز در سال گذشته نشان از آن دارد که در مجموع سال بیش از ۶۵ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بوده که حدود ۴۰ درصد از کل معاملات مزبور از سوی ۲۰کارگزار صورت گرفته است. به این ترتیب ۶۰درصد دیگر نیز از سوی ۸۶کارگزاری دیگر تامین شده است.در میان معاملات بلوکی نیز بیشترین سهم در کارگزاری صباتامین و بانک رفاه کارگران به ثبت رسید؛ به‌طوری‌که هر کدام به ترتیب ۵/ ۸ هزار میلیارد تومان و ۳ هزار میلیارد تومان مبادله بلوکی در سال ۹۶ را تجربه کردند.
کارگزاری‌های کم معامله
بررسی روند کارگزاران در سال گذشته نشان از آن دارد که در انتهای رتبه‌بندی مزبور شرکت‌های کارگزاری توسعه معاملات کیان، امید سهم، سهم یار، جهان سهم، بهین پویا، نماد شاهدان، آبتین استاک، دنیای نوین، ایران سهم و شاخص سهام با انجام معاملات بسیار ناچیز در محدوده صفر درصدی قرار گرفته و به این ترتیب عملکرد موفقی در سال گذشته بر جای نگذاشتند.