شاخص کل فرابورس ایران طی معاملات روز گذشته ریزش ۲۲ واحدی (معادل ۲ درصدی) را ثبت کرد و سرانجام در سطح ۵/ ۱۰۷۴ واحدی قرار گرفت. با احتساب ریزش دیروز، شاخص فرابورس به کمترین سطح خود طی سه ماه اخیر (از هفدهم دی‌ماه سال ۹۶) تنزل کرد.
به‌نظر می‌رسد اعلام شبانگاهی معاون رئیس‌جمهوری مبنی بر تعیین نرخ ۴۲۰۰ تومان برای هر دلار آمریکا در شرایطی که چند ساعت قبل از آن نرخ این ارز از مرز ۶ هزار تومان در بازار عبور کرده بود، باعث شده تا همه تحلیل‌های بازار سهام یک‌شبه به‌هم بریزد و بازار با شوک جدیدی مواجه شود. درواقع بازار سهام در حالی با معاملات کم‌حجم و بی‌رمق در اغلب نمادهای معاملاتی مواجه بود که با اعلام نرخ ۴۲۰۰ تومانی دلار از سوی سامانه سنا در بانک مرکزی، فضایی توام با ابهام و سردرگمی برای معامله‌گران حقیقی و حقوقی ایجاد شد.
معاملات دیروز فرابورس درحالی به پایان رسید که شاخص صنایع محصولات شیمیایی و فلزات اساسی به ترتیب با کاهش ۷/ ۴ و ۴/ ۱ درصدی روبه‌رو شد. با توجه به نقش دلار در سودآوری این بنگاه‌های فرابورسی، تغییرات این متغیر تاثیر قابل‌توجهی بر قیمت سهام آنها خواهد داشت به‌طوری که تعیین دستوری نرخ دلار به سطح ۴۲۰۰ تومانی، موجب تشکیل صف فروش در سهام شرکت‌هایی شد که بیشترین تاثیر منفی را از افت نرخ دلار می‌گیرند؛ برای مثال پتروشیمی زاگرس که ۳۲ درصد ارزش بازاری کل این گروه را تشکیل میدهد، روز گذشته با افت ۵ درصدی قیمت پایانی مواجه شد و در آخرین ساعات معاملات با صف فروش مواجه شد. همچنین گروه فلزات اساسی در پی اعلام خبر تک‌نرخی کردن ارز که با کاهش نرخ دلار همراه بود، با افت قیمتی سهام خود و فشار عرضه سهامداران مواجه شد. درمقابل اما پالایشی‌ها رشد ۳/ ۲ درصدی شاخص را داشتند. دلیل این افزایش قیمت، صعود قیمت نرخ ارز مبادله‌ای از قیمت ۳هزار و ۷۸۰ تومان به ۴۲۰۰ تومان بود که موجب افزایش سود حاشیه‌ای محصولات این شرکت شد. در گروه خودرو و ساخت قطعات نیز به تبع تحولات مثبت این گروه صنعتی در بورس، رشد ۶/ ۴ درصدی شاخص رخ داد.
طی معاملات دیروز فرابورس ایران، شرکت‌های پتروشیمی مارون، پتروشیمی زاگرس، فولاد هرمزگان جنوب و پتروشیمی خراسان (که همگی متعلق به دو گروه صنعتی محصولات شیمیایی و فلزات اساسی هستند) با تاثیر منفی به‌ترتیب ۸/ ۱۳، ۴/ ۷، ۹/ ۱ و ۱/ ۱ واحدی، بیشترین نقش را در افت آیفکس برعهده داشتند. همچنین بیشترین کاهش قیمت در این روز به نام نمادهای مربوط به شرکت‌های تولید و صادرات ریشمک، پتروشیمی زاگرس، فرآورده‌های غذایی و قند چهارمحال و پتروشیمی مارون ثبت شد. درمقابل نمادهای مربوط به شرکت‌های توسعه و عمران استان کرمان، بهمن دیزل، توسعه خدمات دریایی و بندری سینا و تدبیرگران فارس و خوزستان بیشترین افزایش قیمت این روز را به خود دیدند.
رصد صنایع فرابورس
درحالی که روز دوشنبه با نزول شاخص ۱۸ صنعت از صنایع ۲۴گانه فرابورسی مواجه بودیم، دیروز ۱۳ صنعت با رشد قیمت روبه‌رو شدند و ۱۱ صنعت نیز افت قیمت را تجربه کردند. در این میان، گروه‌های محصولات شیمیایی (پتروشیمی)، رایانه ومواد و محصولات دارویی به ترتیب در رتبه‌های اول تا سوم فهرست صنایع با بیشترین نزول شاخص قرار گرفتند. درمقابل گروه‌های خودرو و ساخت قطعات، سایر واسطه‌گری‌های مالی و پیمانکاری صنعتی بیشترین بازدهی را داشتند. تقابل بین روند گروه خودرو و محصولات شیمیایی فرابورس عینا در بورس تهران نیز تجربه شد.در معاملات دیروز فرابورس، حدود ۷۰ درصد از جریان نقدینگی بازارهای اول و دوم در دو صنعت محصولات شیمیایی و فلزات اساسی به گردش درآمد که دلیل آن همان‌طور که در بالا گفته شد، افت قیمت دلار، کاهش سودآوری شرکت‌های این دو صنعت و افزایش فشار عرضه سهام این شرکت‌ها بود. همچنین گروه‌های حمل و نقل، هتل و محصولات غذایی و آشامیدنی به ترتیب در رتبه‌های سوم تا پنجم جدول صنایع فرابورسی با بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند.
از «اخزا» و «تسه» چه خبر؟
روز گذشته باوجود فضای منفی حاکم بر معاملات سهام فرابورسی، تغییرات خاصی را در بازار اوراق با درآمد ثابت مشاهده نکردیم و شاهد ثبات نسبی این بازار بودیم. دیروز ارزش معاملات با درآمد ثابت با کاهش ۵/ ۱ درصدی نسبت به روز دوشنبه، به رقم ۱۷۰ میلیارد تومان رسید. در این بین، جریان نقدینگی در بازار اوراق خزانه به سطح ۵۹ میلیارد تومان رسید. برآیند معاملات، از جابه‌جایی حدود یک میلیون و ۹۵۰ هزار ورقه از اوراق مشارکت، اجاره و اوراق خزانه در ۸۶۴ نوبت معاملاتی به ارزش ۱۷۰ میلیارد تومان حکایت دارد. همچنین رصد تغییرات قیمتی اسناد خزانه، حکایت از نزول قیمتی اندک بیشتر این اسناد و درنتیجه رشد اندک سود آنها دارد.
همچنین دیروز در ادامه روند رو به رشد نمادهای امتیاز تسهیلات مسکن، شاهد رشد قیمت بالای یک درصد اکثر نمادهای این بازار و کاهش قیمت تنها یک نماد آن بودیم. حجم معاملات این گروه طی روز گذشته در مقایسه با روز دوشنبه، افزایش ۱۳ درصدی داشتند. بر این اساس دیروز حدود ۵۹ هزار امتیاز تسهیلات مسکن به ارزش حدود ۳ میلیارد و ۶۶۵ میلیون تومان بین فعالان این بازار دست‌به‌دست شد. در این میان، تنها اوراق تسهیلات مسکن آذرماه ۹۵ با افت مواجه شد. در اوراق تسهیلات مسکن تیرماه ۹۵ و اوراق تسهیلات مسکن مردادماه ۹۵، با رشد به ترتیب ۹/ ۳ و ۷/ ۲ درصدی، در صدر جدول افزایش قیمت این بازار قرار گرفتند و با قیمت‌های به ترتیب ۶۱ هزار و ۸۷۷ تومان و ۶۲ هزار و ۶۵۵ تومان معامله شدند.
رصد اتفاقات مهم فرابورس
دیروز شاهد توقف نماد معاملاتی «اپرداز» بودیم. طبق اطلاعیه سازمان فرابورس ایران، دلیل توقف این نماد، افشای انعقاد قرارداد این شرکت که از اطلاعات بااهمیت مصادیق گروه «الف» بود، ذکر شده است. همچنین دیروز شاهد توقف نماد معاملاتی «ذوب» به دلیل افشای اطلاعات بااهمیت مصادیق گروه «ب» بودیم. در آخرین اطلاعیه شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان که موجب توقف نماد مربوط به این شرکت شد، تعهد جدیدی مبنی بر «تهاتر بدهی ذوب‌آهن اصفهان به سازمان خصوصی‌سازی بابت خرید شرکت زغال‌سنگ البرز‌شرقی با مطالبات سازمان تامین‌اجتماعی از دولت» ذکر شده است. در کنار این توقف‌ها، شاهد بازگشایی نماد معاملاتی «تپکو» از طریق انجام حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان قیمت و با اعمال یک مرحله پیش‌گشایش ۳۰ دقیقه‌ای بودیم.