پذیرش و عرضه دور جدید از اوراق اسناد خزانه اسلامی از مهمترین رخدادهای فصلی فرابورس ایران به شمار می‌رود. در عین حال تحولاتی در قوانین مربوط به عرضه محصولات در بورس کالا روزهای خوبی برای شرکت‌های کالایی در این بازار به ارمغان آورد. علاوه بر این تداوم رشد پرشتاب قیمت سکه و دلار در بازارهای موازی و تصور پرشدن سقف قیمتی در این بازار، سبب شد تا نقدینگی قابل توجهی روانه بازار سهام شود. این عوامل در مجموع توانست سهام فرابورسی را در مدار مثبت قرار دهد که ماحصل آن همان‌طور که گفته شد ثبت بازدهی بیش از ۵۰ درصدی در کارنامه تابستان و ایستادن در قله ۱۸۷۹ واحدی بود.
در ۶۳ روز معاملاتی دومین فصل سال جاری، در فرابورس ایران به‌طور میانگین روزانه تعداد ۶۸۴ میلیون ورقه به ارزش ۴۰۸میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت. بررسی نوسان‌های شاخص فرابورس در این فصل حکایت از رشد بیش از ۶۳۷ واحدی این نماگر دارد. بیشترین میزان رشد شاخص در این فصل صعود ۷۵ واحدی شاخص در بیست و یکمین روز شهریورماه بود. ۱۱شهریور اما این بازار شاهد افت چشم‌گیری به میزان ۳۸ واحد بود. همچنین در حالی ۲۶ تیرماه نماگر این بازار در کف فصلی خود یعنی ۷/ ۱۲۰۹واحد قرار داشت که آخرین روز تابستان، آیفکس تا سطح ۱۸۷۹ واحدی پیشروی کرد تا سقف جدیدی در کارنامه تاریخی این بازار ایجاد شود. در کنار رشد شاخص فرابورس در دومین فصل از سال جاری، ارزش بازار نیز با رشد بیش از ۴۶ درصدی (معادل ۳۲هزار و ۱۲۸ میلیارد تومان) همراه شد و به ۱۰۱ هزار و ۷۵۴میلیارد تومان رسید. در مجموع تابستان ۹۷، تعداد ۴۳میلیارد و ۱۲۱ میلیون ورقه بهادار در ۴ میلیون و ۸۶۸ هزار نوبت معاملاتی در تمامی بازارهای فرابورس مورد معامله قرار گرفت که ارزش این حجم از دادوستدها به ۲۵ هزار و ۷۳۷ میلیارد تومان رسید. به این ترتیب با ثبت این میزان معامله در فصل تابستان، شاهد رشد ۱۲۹درصدی ارزش معاملات و افزایش ۱۶۶ درصدی حجم دادوستدها نسبت به بهار۹۷ بودیم.
بازارهای اول، دوم و پایه (بازارهای خرد) نیز به‌ترتیب معامله بیش از ۶۲۰۰، ۱۸۷۰۰ و ۱۶۳۰۰ میلیون سهم به ارزش افزون بر ۱۴۶۰، ۵۸۳۰ و ۲۹۰۰ میلیارد تومان را تجربه کردند.همچنین طی معاملات دومین فصل از سال جاری در بازار ابزارهای نوین مالی بیش از ۹۰۰ میلیون ورقه بهادار به ارزش ۱۵هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان دادوستد شد که مرتبط با معاملات اوراق بدهی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و اوراق تسهیلات مسکن بود. دادوستد بیش از ۱۶۰ میلیون ورقه اوراق بدهی به ارزش ۱۴ هزار میلیارد تومان، ۷۶۰ میلیون ورقه در ETFها (صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله) به ارزش یک هزار و ۳۰۰میلیارد تومان و حدود ۶ میلیون ورقه تسهیلات مسکن به ارزش ۳۷۰ میلیارد تومان نتیجه معاملات انجام شده در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس در سه ماهه منتهی به ۳۱ شهریور ۹۷ بود.
افزایش نرخ سود اوراق بدهی
بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان از افزایش متوسط نرخ سود موثر اوراق اسناد خزانه اسلامی در تابستان ۹۷ دارد. طی معاملات تابستان ۹۷، متوسط نرخ سود موثر این اوراق با رشد ۹/ ۲ واحد درصدی همراه شد و به ۳/ ۲۸ درصد رسید. نوسانات نرخ سود «اخزا»ها در دوره‌های مختلف تابستان ۹۷ متفاوت بود. به‌طوری‌که طی معاملات مردادماه، با رونق نسبی در معاملات بازار سهام، شاهد افزایش عرضه‌ها در میان اوراق بدهی موجود در بازار بدهی و حرکت نقدینگی حاصل به سمت بازار سهام بودیم. شرایطی که سبب رشد نرخ سود «اخزا»ها و ورود این متغیر به کانال ۳۰ درصدی شد. در اوایل شهریورماه اما به دنبال کاهش انتظار از سودآوری سرمایه‌گذاری‌های پرریسک، نقدینگی مسیری عکس را در پیش گرفت و از بازار سهام به سمت بازار بدهی حرکت کرد. به این ترتیب در این بازه زمانی نرخ سود این اوراق تا سطوح ۲۵ درصدی عقب‌نشینی کرد. تابستان ۹۷، فرابورس ایران میزبان عرضه اولیه اسناد خزانه اسلامی در ۸ سررسید بود. این اوراق در مجموع به ارزش ۱۳ هزار و ۲۰ میلیارد تومان در بازه‌های زمانی مختلف در بازار بدهی فرابورس ایران عرضه شدند و در حال حاضر نیز ۷ سررسید دیگر «اخزا»ها به ارزش حدود ۱۷ هزار میلیارد تومان در صف عرضه قرار دارند.
تابستان منفی «تسه»ها
اوراق تسهیلات مسکن معاملات شهریور ماه را با افت ۶/ ۳درصدی به پایان رساندند. «تسه»ها در تیر و مرداد نیز روندی مشابه را تجربه کرده بودند. به این ترتیب تابستان ۹۷ شاهد کاهش ۶/ ۸ درصدی قیمت اوراق تسهیلات مسکن بودیم. در آخرین روز معاملاتی شهریورماه نیز، اوراق تسهیلات مسکن اسفند۹۵ (تسه۹۵۱۲) با افت ۲/ ۱ درصدی به قیمت ۶۲ هزار و ۵۵۳ تومان معامله شدند. بر خلاف روند سال گذشته که در دو ماه تیر و مرداد، رشد تقاضا، «تسه»ها را صعودی کرد. در سال جاری از ابتدای تابستان شاهد روند نزولی «تسه»ها بودیم. علاوه بر تقویت سمت عرضه اوراق، کاهش تقاضای مسکن با تداوم روند نزولی تعداد معاملات مسکن، افت ۲/ ۹ درصدی در تیر و کاهش ۲/ ۱۱ درصدی در مرداد میانگین قیمت اوراق را در تابستان در سطح ۶۶ هزار و ۷۰۰ تومان در مقابل ۷۷ هزار و ۱۴۰ تومان تابستان ۹۶ قرار داده است. با وجود این، رشد ۳/ ۹ درصدی تعداد معاملات «تسه»ها (اما افت ۵/ ۵ درصدی ارزش معاملات «تسه»ها) رقم خورد.