سطوح قیمت در تابلوهای مختلف فرابورس طی روز گذشته غالبا صعودی بودند. شاخص کل این بازار در پایان دادوستدهای دیروز ۲۴ واحد افزایش یافت و ضمن جبران بخشی از ریزش یکشنبه، توانست به ارتفاع ۴ هزار و ۲۱۲ واحد برگردد. علاوه بر افزایش سطح عمومی قیمت در بازارهای اول و دوم، در تابلوهای رنگی بازار پایه نیز بهای قریب به اتفاق سهم‌ها رشد کرد و صف‌های خرید طویلی در این بازار رقم خورد.
در بازار بدهی هم سطوح قیمت‌ها متعادل باقی ماند و متوسط نرخ سود موثر در این بازار تغییر نکرد. از طرف دیگر، قیمت امتیازهای وام مسکن طی روز گذشته جهت‌گیری صعودی داشتند؛ هر چند که فشار فروش در پایان معاملات، قیمت اغلب امتیازهای وام را به محدوده منفی تنزل داد. برآیند رفتارها در فرابورس از تکاپوی زیاد برای خرید سهام، تثبیت قیمت‌ها در بازار بدهی و همچنین تداوم رکود در بازار اوراق وام حکایت داشت.
آرامش سهام پس از اصلاح
شاخص کل فرابورس که روز یکشنبه در معرض شدیدترین و وسیع‌ترین عرضه‌های اخیر به افت سنگین ۶/ ۱ درصدی تن داده بود، در معاملات دیروز با پیوستن جمع کثیری از معامله‌گران در سمت خریدار توانست رشد ۲۴ واحدی را تجربه کند. این چرخش مثبت مرهون افزایش قیمت ۶۰ نماد از ۱۰۷ نماد معاملاتی بازارهای اول و دوم با محوریت رشد قیمت در سهام بزرگ گروه پتروشیمی، فلزات و پالایشی فرابورس و همچنین عرضه صف سنگین خرید نماد تازه‌وارد «بجهرم» بود. علاوه‌بر تک‌سهم‌هایی نظیر گروه صنایع کاغذی پارس و بانک دی و همچنین سهم «بجهرم» که روز گذشته بخش عمده منابع خرد را به خود جذب کردند، در گروه پالایشی فرابورس نیز شاهد تحرکات مثبت معامله‌گران بودیم. به‌نظر می‌رسد اقبال به این گروه واکنشی به اعلام نرخ‌های جدید فرآورده‌های ویژه نفتی بوده که سیگنال کاهش نرخ خوراک را برای روانکاران ارسال کرده است. با وجود تنزل آخرین قیمت‌ها به سطوحی پایین‌تر از قیمت‌های پایانی در معاملات دیروز، نقدینگی معادل ۸۵ میلیارد تومان در پشت صف خرید ۲۴ سهم باقی ماند. با وجود شکل‌گیری موج اصلاحی در بخشی از سهام فرابورسی، حجم تقاضا در پایان دادوستدهای دیروز از این واقعیت پرده برمی‌دارد که انگیزه‌ها برای خرید همچنان بالاست و گرچه در برخی از سهم‌ها تمایل به ذخیره سود وجود دارد، اما این هم دور از واقعیت نیست که طیفی از سهم‌ها که طی این مدت تحت فشار بوده‌اند، قابلیت بالایی برای جذب تقاضا دارند.
افزایش شمار صف‌های خرید در بازار پایه
سهام بازار پایه هم روز گذشته با اقبال تقاضا همراه بود. دیروز قیمت سهام بیش از ۷۰ درصد از بنگاه‌های حاضر بر تابلوهای رنگی بازار پایه افزایش یافت. در این میان، حدود نیمی از نمادها در سقف مجاز روزانه معامله شدند و بیش از یک‌چهارم نمادها نیز با صف خرید به کار خود پایان دادند. علاوه‌بر جو مثبت حاکم بر کل بازار سهام به‌نظر می‌رسد زمزمه‌های افزایش دامنه نوسان قیمت بر تابلوهای سه‌گانه با انتشار پیشنهادهای ۱۰گانه فعالان بازار پایه قوت گرفته و در تقویت تقاضا در سهام این بازار موثر واقع شده است. طی یک ماه اخیر که دامنه نوسان بازار پایه به زیر ۳، ۲ و یک درصد کاهش یافته، موجی اعتراضی از سوی فعالان این بازار به وجود آمد و بر اساس آخرین اخبار منتشر شده ناظر بازار را وادار به عقب‌نشینی کرده است.
تداوم عرضه «اخزا»ها
بازار بدهی امروز میزبان دور دیگری از اسناد خزانه است. به گزارش روابط عمومی فرابورس، اسناد خزانه اسلامی با تاریخ سررسید ۱۶ مهر ۱۴۰۰، برای اولین بار پس از پذیرش در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران در نماد «اخزا۸۰۷۱» عرضه می‌شود. تداوم سریال عرضه‌های اولیه اوراق در شرایطی صورت می‌گیرد که متوسط نرخ سود موثر این اوراق طی ۱۱ روز کاری اخیر در محدوده ۲۰ تا ۲۱ درصدی تثبیت شده و دیروز نیز روی عدد ۷/ ۲۰ درصد قرار گرفت. کشف نرخ‌های ۲۰ درصدی سود موثر و تثبیت قیمت‌ها در این سطوح نشان‌دهنده دورنمای ثبات سیاست‌های پولی و عدم تغییر نرخ سود سپرده‌ها (به‌عنوان گزینه رقیب) در میان‌مدت است.
رکورد منفی در «تسه»ها
الگوی تکرارشونده اوراق وام مسکن در معاملات دیروز نیز ادامه یافت. فشار عرضه و نوسان قیمت این اوراق حول میانگین ۳۷ هزار تومان همچنان ادامه دارد. تنزل متوسط قیمت این اوراق به زیر مرز ۴۰ هزار تومان در اوایل مهر رقم خورد و پس از آن شاهد نوسان‌های محدود در این بازه قیمتی بوده‌ایم. دلیل اصلی رکود طولانی در این بازار، کاهش شدید قدرت خرید امتیازهای وام در مقایسه با قیمت‌ها در بازار مسکن است. و به‌نظر می‌رسد همچنان با جهش تورمی دوره قبل شاهد تداوم این روند تا تغییر سیاست‌های اعتباری در این حوزه باشیم.
در معاملات دیروز «تسه»ها، مسیر حرکت قیمت این اوراق بی‌شباهت به روند کلی حاکم بر سایر تابلوهای فرابورسی نبود. در این روز «تسه»ها نیز همچون سهام در پایان دادوستدها تحت فشار عرضه قرار گرفتند و ناچار به عقب‌نشینی قیمت شدند. به همین دلیل آخرین قیمت‌ها در این بازار به پایین‌تر از قیمت‌های پایانی تنزل یافت. به بیان آماری، آخرین قیمت ۱۴ امتیاز از کل ۲۳ امتیاز وام در جریان معاملات دیروز در سطوحی پایین‌تر قرار گرفت. در نتیجه، تعداد منفی‌های «تسه»ها در پایان معاملات افزایش یافت.
در بین اوراق وام، امتیاز مسکن مهر ۹۶ در ادامه افت‌های حداکثری، به کانال ۲۸ هزار تومان سقوط کرد و به این ترتیب، رکورد منفی دیگری در بازار اوراق وام طی ۵ سال اخیر رقم زد. اختلاف شدید قیمت امتیاز مسکن مهر ۹۶ با دیگر اوراق و افت شدید قیمت آن به تاریخ سررسید آن باز می‌گردد. چنان که می‌دانیم، اوراق وام مسکن از تاریخ صدور به مدت دو سال اعتبار معاملاتی در فرابورس دارد و در صورت عدم تمدید مهلت معاملاتی با نظر بانک مسکن از دور معاملات بیرون می‌رود. عرضه‌های شدید در امتیاز وام مهر ۹۶ را هم باید از همین منظر نگریست. فرارسیدن تاریخ سررسید معاملات این امتیاز، معامله‌گران را بر آن داشت تا بر شدت عرضه‌ها در این اوراق بیفزایند.