قیمت نفت در سیکل بعدی احتمالا کمتر از ۶۰ دلار در هر بشکه خواهد ماند تا تضمین کند تولید به خصوص از سوی صنعت شیل آمریکا مطابق با رشد آهسته مصرف میماند.
به گزارش ایسنا، شرکت BP هفته گذشته اعلام کرد که برآورد قیمت سرمایهگذاری بلندمدت در فاصله سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۵۰ را به ۵۵ دلار برای هر بشکه نفت برنت کاهش داده است. این شرکت در توضیح اقدام خود به تاثیر طولانی مدت پاندمی ویروس کرونا بر مصرف نفت و احتمال تسریع گذر به اقتصاد و سیستم انرژی کم کربن اشاره کرد.
پیش بینی مذکور از قیمت پایینتر برای نفت نشان میدهد که قیمت بالای ۶۰ دلار هر بشکه نفت برای مدت طولانی دوام نخواهد داشت زیرا باعث تشویق تولید بیشتر به خصوص در آمریکا شده و از نرخ رشد مصرف جلو میزند.
به نظر میرسد تولیدکنندگان نفت روسیه هم به این نتیجه رسیدهاند که توازن بلندمدت بازار نیازمند قیمت پایین ۶۰ دلار و حتی ۵۰ دلار هر بشکه نفت برنت است تا آنها بتوانند سهم بازارشان را حفظ کنند.
در مقابل، به نظر میرسد عربستان سعودی و برخی از متحدانش همچنان قیمت بالاتر از این سطح و احتمالا قیمت ۷۰ دلار را هدف گرفتهاند که منعکس کننده نیازهای درآمد کوتاه مدت آنها است.
اختلاف دیدگاه روسیه و عربستان سعودی درباره قیمت مناسب نفت باعث شد توافق قبلی اوپک پلاس در اوایل سال ۲۰۲۰ شکست بخورد و به آغاز جنگ قیمت بر سر سهم بازار میان دو کشور در مارس و اوایل آوریل منتهی شد.
در حال حاضر این دو صادرکنندگان بزرگ نفت در مواجهه با افت بیسابقه مصرف در دوران شیوع ویروس کرونا آتش بس دادهاند. فشار سیاسی آمریکا هم که در تلاش برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی بود، در این آتش بس نقش داشت.
اما شرایط تولید و مصرف که باعث به راه افتادن این جنگ قیمت شد، هنوزتغییر نکردهاند و اگر قیمت نفت به بالای ۶۰ دلار صعود کند، تنشها در چند سال آینده ممکن است دوباره شکل بگیرد.
عربستان سعودی و متحدانش ممکن است به جای قیمت ۷۰ یا ۸۰ دلار، قیمت ۵۰ تا ۶۰ دلار را به عنوان حداکثر قیمت بادوام قبول کنند و بودجه و برنامه تولید خود را بر اساس آن برنامه ریزی کنند.
جهش نفت شیل
طبق آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا و شرکت BP، تولید نفت آمریکا در یک دهه گذشته در فاصله سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ به طور متوسط سالانه هشت تا ۱۱ درصد رشد کرد.
تولید نفت در سایر نقاط جهان هم طی همین مدت با میانگین نرخ ۰.۳ تا ۰.۶ درصد رشد کرد. نتیجه این رشد نابرابر این بود که نرخ رشد تولید نفت شیل آمریکا دو برابر شد و از هفت تا ۱۱ درصد در سال ۲۰۰۹ به ۱۵ تا ۱۹ درصد در سال ۲۰۱۹ رسید.
آمار تولید به هر شکلی که بررسی شود، نشان میدهد که رشد تولید آمریکا بسیار سریعتر از سایر نقاط جهان بوده و سهم بازار این کشور را در یک دهه گذشته دو برابر کرده است. همچنین تولید آمریکا طی همین مدت بسیار سریعتر از مصرف جهانی رشد کرده که از سال ۲۰۰۹ به طور میانگین نرخ رشد سالانه ۱.۴ درصد را داشته است. در نتیجه تولیدکنندگان نفت آمریکایی بین دو سوم تا سه چهارم از کل رشد مصرف جهانی نفت را طی ۱۰ سال گذشته تصرف کردند و سهم چندانی برای سایر کشورها باقی نگذاشتند.
سقف قیمت نفت
در سالهای اولیه رونق صنعت شیل که همچنان بخش نسبتا کوچکی از بازار جهانی بود، نفت آمریکا میتوانست بسیار سریعتر از تولید رقیبانش و مصرف جهانی رشد کند. اکنون سهم بازار نفت آمریکا به ۱۵ تا ۲۰ درصد از تولید و مصرف جهانی رسیده است. با این حال نفت شیل آمریکا نمیتواند بدون تحت فشار قرار دادن تولیدکنندگان و تولیدکنندگان رقیب، به این روند ادامه دهد. در سیستم پیچیدهای مانند بازار نفت یک بخش بزرگ نمیتواند سریعتر از کل مجموعه و بدون مختل کردن کل ثبات سیستم رشد کند.
تولید نفت آمریکا از سال ۲۰۰۹ به استثنای سال ۲۰۱۶ هر سال سریعتر از تولید سایر نقاط جهان و مصرف جهانی رشد کرده است. تولید نفت آمریکا هر زمان که میانگین قیمت نفت برنت ۶۴ دلار یا بیشتر بوده، سریعتر رشد کرده است البته به استثنای سال ۲۰۱۶ که قیمت نفت ۴۷ دلار بود و تولید آمریکا کاهش پیدا کرد.
در واقع تغییرات تولید تغییرات قیمت را با فاصله ۹ تا ۱۲ ماه دنبال میکند و بنابراین کاهش تولید آمریکا در سال ۲۰۱۶ تا حدودی به دلیل قیمتهای پایینتر در سال ۲۰۱۵ بوده است.
میانگین قیمت ماهانه نفت در اوت سال ۲۰۱۵ به پایین ۶۰ دلار سقوط کرد و تا نوامبر سال ۲۰۱۷ به بالای این سقف بازنگشت. قیمت ۶۰ دلار یا اندکی کمتر میتواند به عنوان سقف قیمت مهم بازار نفت در یک دهه گذشته شناخته شود. پس از یک دهه رشد قوی، آمریکا به همراه عربستان سعودی و روسیه اکنون در بیش از ۴۰ درصد تولید جهانی نفت سهم دارند.
برای اطمینان از این که تولید مطابق با مصرف رشد میکند و این رشد میان سه تولیدکننده بزرگ به طور متوازن تقسیم میشود، قیمت هر بشکه نفت طی سیکل قیمت آینده باید به طور میانگین ۶۰ دلار یا کمتر باشد.
بر اساس گزارش رویترز، قیمتهای نفت چرخهای هستند بنابراین در چند سال آینده احتمالا در دورههایی به میزان قابل توجهی بالاتر از این سطح خواهند رفت تا مطابق با دورههایی شوند که قیمتها بسیار پایینتر بود.