کشورهای تولیدکننده نفت که برای متوازن کردن بودجه خود به قیمت بالاتر نفت نیاز داشتند و همچنین شرکت‌های بازرگانی نفت از سقوط قیمتها در بهار امسال غافلگیر شدند.
علاوه بر فشارهای مالی که اکنون بسیاری در صنعت نفت احساس می کنند، بازرگانان نفت، شرکت‌های ملی نفت، شرکت‌های کشتیرانی، غول‌های نفتی، شرکت‌های اداره کننده خطوط لوله یا شرکت‌های نفتی کوچک در صنعت شیل متحمل مشکلات مختلفی از جمله تغییر چشم انداز قدرت ژئوپلیتیکی، رقابت
های شدید و پرهزینه سر سهم بازار و غیرممکن شدن برنامه‌ریزی آینده شده اند. درباره وضعیت دشواری که برخی از غول‌های نفتی مانند آرامکوی سعودی اکنون با آن روبرو هستند، صحبت‌های زیادی شده است. اویل پرایس در گزارشی به بررسی سایر بازیگران بازار نفت پرداخته که در پی سقوط قیمت‌های نفت در وضعیت خطیری قرار گرفته‌اند. این بازیگران عبارتند از:
** عمان
تحلیلگران ممکن است در ارزیابی نقش عمان به عنوان میانجی در یک منطقه پررویداد اغراق کرده باشند اما در این که این کشور از نظر مالی به دردسر افتاده است، هیچ تردیدی وجود ندارد.
مشکلات عمان با توجه به حساسیت این کشور به شوک‌های قیمت نفت، دور از انتظار نیست. در واقع عمان یکی از آسیب پذیرترین تولیدکنندگان نفت در این زمینه است. طبق گزارش موسسه اعتبارسنجی فیچ، عمان به قیمت ۸۲ دلار هر بشکه نفت برنت نیاز دارد و این حداقل قیمتی است که این کشور برای متوازن کردن بودجه‌اش به آن نیاز دارد در حالی که قیمت نفت برنت اکنون نصف این سطح هم نیست.
طبق گزارش موسسه PwC، با فرض قیمت ۵۸ دلار هر بشکه نفت برنت، درآمدهای نفتی قرار بود حدود دو سوم از کل درآمد بودجه سال ۲۰۲۰ عمان را تشکیل دهند. عمان حدود یک میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده و تقریبا همه آن را صادر می‌کند. عمان برای سر پا ماندن در این شرایط دشوار، در حال بررسی دریافت کمک از سایر کشورهای منطقه خلیج فارس است و ممکن است این کمک را از قطر یا امارات متحده عربی یا حتی عربستان سعودی دریافت کند.
** آنگولا
آنگولا که دومین تولیدکننده بزرگ نفت آفریقا است، به درآمدهای نفتی خود متکی است که درحدود ۹۰ درصد از کل درآمد صادراتی این کشور سهیم است.
ارزش صادرات نفت آنگولا در ماه مه نسبت به آوریل نیمی کاهش پیدا کرد و برای آنگولا حدود ۳۸۰ میلیون دلار درآمد از فروش نفت در این ماه به همراه آورد. طبق آمار اوپک، تولید این کشور از ۱.۴۰۲ میلیون بشکه در روز در مارس به ۱.۳۱۳ میلیون بشکه در روز در آوریل و سپس به ۱.۲۸۰ میلیون بشکه در روز در ماه مه کاهش پیدا کرد
** نیجریه
نیجریه که بزرگترین تولیدکننده نفت آفریقا است، با بحران تولیدکنندگان نفت مستقل مواجه است که شرکت نفتی مستقل شورلاین گروپ آن را فاجعه تمام عیار خوانده است. در نیجریه، تولیدکنندگان نفت مستقل در حدود یک پنجم یا ۴۰۰ هزار بشکه در روز تولید نفت نیجریه سهم دارند. تولیدکنندگان مستقل نیجریه که زیر بار بدهی قرار دارند در شرایط نامساعدی قرار دارند به دلیل این که اکثر این شرکتها دارایی‌هایشان را شش سال قبل که قیمت نفت حدود ۱۰۰ دلار در هر بشکه بودند خریدند.
برای شرکت دولتی NNPC اوضاع بهتر نیست و این شرکت از شرکا و تامین کنندگانش درخواست کرده است هزینه‌هایشان را ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش دهند. این شرکت قصد دارد تا پایان سال ۲۰۲۱ حدود ۱۰ دلار در هر بشکه از هزینه‌های تولید خود بکاهد. با توجه به این که نیجریه به قیمت ۱۴۴ دلار هر بشکه نفت برای سودآوری نیاز دارد، این رقم کافی به نظر نمی‌رسد.
** ونزوئلا
با در نظر گرفتن بحران اقتصادی عمیقی که ونزوئلا در آن فرو رفته است، گفتن این که سقوط قیمت نفت تا چه حد به مشکلات این کشور اضافه کرده، دشوار است. این کشور بزرگترین ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد و با این حال شمار دکل‌های حفاری نفت فعال این کشور به یک حلقه کاهش پیدا کرده و میلیاردها بشکه نفت استخراج نشده مانده در حالی که این کشور دچار مشکلات مالی و اقتصادی است.
علاوه بر تحریمهای آمریکا علیه صادرات نفت ونزوئلا، تولید نفت این کشور به ۵۷۰ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کرده است.
** بحرین
افزودن بحرین به فهرست کشورهایی که به دلیل سقوط قیمت نفت دچار مخاطره شده‌اند، قابل بحث است. این کشور به عنوان دست نشانده سعودی‌ها ممکن است در صورت وجود مشکل واقعی از حمایت سعودی‌ها برخوردار شود اما قیمت نفت مورد نیاز بحرین ۹۶ دلار در هر بشکه است که دومین قیمت بالا برای سودآوری در جهان پس از نیجریه محسوب می‌شود.
عربستان سعودی هم که به دلیل سقوط قیمت نفت با مشکلات مالی مواجه شده است ممکن است در کمک به بحرین با محدودیت‌هایی روبرو شود. نفت ۸۵ درصد از بودجه بحرین را تشکیل میدهد. با وجود هزینه‌های بالای تولید نفت در شرایط تنگنای مالی، به نظر می‌رسد بحرین به دنبال انجام اکتشافات نفتی بیشتر است.
** شرکت BP
شرکت BP اوایل ماه میلادی جاری با اعلام تعدیل ۱۰ هزار شغل معادل ۱۵ درصد از کارکنانش، بازار را شوکه کرد. در حالی که برخی از شرکت‌های نفتی کوچک‌تر در چند ماه گذشته اخراج گسترده کارمندان‌شان را اعلام کرده بودند، شرکت BP در اوج بحران دست نگه داشت و از تعدیل نیرو خودداری کرده بود. اما اوضاع بد برای این غول نفتی به تعدیل کارکنان محدود نشده و شرکت BP چند روز پیش اعلام کرد ارزش دارایی‌های نفت و گاز این شرکت به میزان ۱۷.۵ میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است و اکنون مشخص نیست آیا این غول نفتی می‌تواند سود سهام نقدی به سهامدارانش را حفظ کند یا خیر.
** عراق
عراق هم مانند ونزوئلا حتی پیش از سقوط قیمت‌های نفت با مشکلاتی روبرو بود. ناآرامی سیاسی، عدم بودجه سال ۲۰۲۰، شیوع ویروس کرونا و کسری مالی ۲۰ میلیارد دلاری تنها بخشی از مشکلات این کشور است. عراق قادر نیست حقوق کارمندان دولتی را در ماه‌های ژوئن و ژوییه پرداخت کند و از سوی اوپک برای کاهش تولید مطابق با توافق کاهش تولید اوپک پلاس تحت فشار قرار دارد. تولید نفت عراق که به قیمت نفت ۶۰ دلار نیاز دارد، از ۴.۵۷ میلیون بشکه در روز در مارس به ۴.۱۶۵ میلیون بشکه در روز در ماه مه کاهش پیدا کرد.
** ویتول
برای ویتول که بزرگترین شرکت بازرگانی نفت جهان است، اوضاع اصلا خوب نیست. سود خالص سه ماهه نخست ویتول ۷۰ درصد سقوط کرد و به ۱۸۰ میلیون دلار رسید. بخشی از مشکل ویتول این است که میزان بالایی نفت را در سال ۲۰۲۰ با امید به بهبود تقاضای جهانی برای نفت نگه داشته است اما اکنون معلوم شده که چنین فرضی درست نیست.
** رویاهای گازی قطر به خطر افتاد
قطر ممکن است یک قدرت نفتی نباشد اما مطمئنا یک تولیدکننده بزرگ LNG است و در حالی که قیمت‌های نفت سقوط کرده، قیمت‌های LNG هم به شدت افت کرده است و طبق اعلام اداره اطلاعات انرژی آمریکا، بازار LNG امسال با بزرگترین شوک تقاضا روبرو خواهد شد.
تجارت LNG قطر ۶۲ درصد از کل درآمدهای صادراتی این کشور را تشکیل میدهد و بودجه ۲۰۲۰ این کشور بر مبنای قیمت ۵۵ دلار هر بشکه نفت بوده است. قطر سرگرم برنامه ریزی راه اندازی بزرگترین پروژه LNG جهان در سال ۲۰۲۴ است اما این پروژه به تاخیر افتاده است. با این حال قطر اصرار دارد که نوسانات قیمت روی پروژه‌های LNG تاثیری نگذاشته است.
در حالی که برخی به شدت متزلزل شدند، برخی دیگر شامل گلدمن ساکس و ترافیگورا موفق شدند از این اوضاع به نفع خود استفاده کنند و سود سرشاری نصیب خود کنند.