بهروز شهدایی، کارشناس بازار سرمایه در یادداشتی با اشاره به راه اندازی معاملات گواهی سپرده شمش طلا در بورس کالا، تاکید دارد: باید شرایطی مهیا شود تا شمش طلای معدن زرشوران و سایر معادن به صورت مطلق در بازارهای بورس کالا عرضه شوند تا به مرور شاهد تبدیل شدن تابلوی بورس کالا به مرجع و برند اصلی بازار طلا باشیم.
وی در این یادداشت ۴ نکته را که منجر به رونق این معاملات خواهد شد، مورد اشاره قرار داده است که متن کامل یادداشت از نظرتان می‌گذرد:
خبر راه اندازی معاملات گواهی سپرده شمش طلا در بورس کالا با مشارکت ایمیدر، بانک ملت و معدن طلای زرشوران در شرایطی مطرح است که این رویداد یعنی تقویت عرضه شمش طلا و انتشار گواهی‌های سپرده در بورس، اقدامی پسندیده و درخور توجه است.
تغییر نگاه‌ها برای آغاز تحول
در این میان اما در کنار این اقدامات باید نگاه‌ها و تفکرات مدیران و نهادهای سیاست گذار نیز اصلاح شود تا شاهد آغاز یک تحول مثبت در اقتصادمان باشیم.
به عنوان مثال نقد جدی که به رویکرد سیاست گذار در بازار کالا وجود دارد این است که اصل عرضه محصولات مختلفی از شمش‌های فولادی و ورق مس گرفته تا زعفران و سایر محصولات کشاورزی و پتروشیمی در بورس کالا را به عنوان اتفاقی در راستای حمایت از شفافیت و تولید پذیرفته، اما متأسفانه با دخالت‌هایی که در قیمت گذاری ها وجود دارد، بخشی از این رویکرد مثبت زیر سوال می‌رود. در این زمینه مشاهده می‌کنیم زمانی که قیمت سکه در بازار بالا می‌رود و ارزش پول ملی افت می‌کند اولین جایی که دولتمردان روی آن دست می‌گذارند معاملات آتی سکه در بورس است؛ آن هم به واسطه رویکرد غیرکارشناسی که به واسطه آن معاملات آتی سکه متوقف شد. یا در معاملات گواهی سپرده سکه طلا، دامنه نوسان سکه را محدود و حتی در مقطعی ممنوع می‌کنند. اینها موضوعاتی است که کارهای خوب و ارزشمند و تلاش برای سوق به سمت یک تحول را زیر سوال می‌برد.
نکته دیگر اینکه بعضی مواقع برخی از عرضه‌ها به منظور رفع تکلیف است. برای مثال یک شرکت مقداری از محصولش را در بورس کالا عرضه می‌کند اما الباقی محصولاتش را در بازار و یا از طریق مکانیزم خودش به فروش می‌رساند که این رویه در حوزه معاملات طلا در بازار فیزیکی نیز دیده شده است. با این تفاسیر یکبار برای همیشه عرضه کنندگان باید اعلام کنند تا کل عرضه هایشان را راهی بورس کالا می‌کنند تا تکلیف خریداران و همه ذینفعان مشخص شود.
رعایت ۴ نکته مهم در معاملات شمش طلا
در هر حال راه اندازی معاملات گواهی سپرده شمش طلا در کنار سکه طلا را به فال نیک می‌گیریم که در این زمینه نیز چهار نکته باید رعایت شود. اول اینکه امکان تبدیل گواهی‌های سپرده به کالای فیزیکی وجود داشته باشد. در واقع زمانی که یک تریدر یا سرمایه گذار براساس گواهی‌های خود، مالکیت یک شمش را بگیرد باید امکان تبدیل گواهی سپرده به اصل کالا هم فراهم باشد مثل چیزی که در گواهی سپرده سکه وجود دارد.
نکته دوم اینکه امکان جا به جایی بین بازار فیزیکی و بورس فراهم باشد. به این معنی که فقط شمش طلا منوط به آن چیزی نباشد که در بورس است و حتی برای یک سرمایه گذار و فعال سبزه میدان هم این امکان فراهم شود تا شمش خود را در بورس سپرده و تبدیل به گواهی کند و امکان معامله داشته باشد؛ دلیل آن هم این است که یقیناً با توجه به سهولت معامله‌ای که در بورس کالا وجود دارد احتمال نشان دادن عکس العمل های سریع و منطقی در بورس کالا بسیار بیشتر از بازار سنتی خواهد بود. به عبارت دقیق‌تر باید این امکان فراهم شود تا آربیتراژ بین بازار فیزیکی و بازار گواهی سپرده طلا وجود داشته باشد تا نوسانات قیمتی به سرعت به تعدیل برسند. باید توجه کرد در معاملات گواهی سپرده سکه طلا، موضوعاتی مانند پر بودن خزانه و نوبت ندادن وجود داشت که باید با تدابیر مناسبی که اتخاذ می‌شود این موارد در معاملات شمش طلا تسهیل شده تا معاملات روان و سریع انجام شود.
اما نکته سومی که معتقدم باید حتماً در نظر گرفته شود این است که باید به قوانین بازار و بورس احترام بگذاریم و دائماً با توجه به نوسانات سیاسی و اقتصادی که ممکن است رخ بدهد شاهد دستکاری قیمت‌ها، ممنوعیت و محدودیت معامله نباشیم؛ وجود تضمین در این عدم دخالت‌ها در جذب سرمایه گذاران بیشتر به این بازار اثرگذار است.
و نکته چهارم و آخری که می‌توان نتیجه این معاملات را برای اقتصاد عملیاتی کند، لزوم عرضه کل طلای کشور در بورس کالاست. همانطور که طبق تصمیم سیاست گذاران، تنها محل معامله برای مجموعه فولادی‌های کشور بورس کالا در نظر گرفته شده است، اگر شمش طلا نیز فقط از طریق بورس کالا عرضه شود و زرشوران و سایر معادن، شمش طلا را فقط در بورس بفروشند، این کار در میان و بلند مدت موجب خواهد شد که بورس کالای ما تبدیل به یک برند معتبر در بازار داخل و حتی منطقه شود.
امروز وقتی ما می‌خواهیم قیمت جهانی کالاها را چک کنیم به بورس‌های کالایی مراجعه می‌کنیم که سرآمد آنها بورس فلزات لندن به عنوان منبع قیمت فلزات است در داخل کشور نیز باید با عرضه کل کالاهای مهم در بورس کالا از جمله طلا، این وجهه و اعتبار را برای بورس مان ایجاد کنیم تا مرجع قیمت گذاری طلا و سایر محصولات، بورس کالا باشد.
در پایان اینکه امیدواریم که ایمیدرو به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های دولت به سرعت به این نتیجه برسد که علاوه بر حضور معدن زرشوران در بورس کالا، سهام این معدن را نیز در بازار سرمایه عرضه کند.