در هفته میلادی گذشته (26 مرداد لغایت 1 شهریور) عواملی نظیر سخنان مقامات ارشد آمریکایی، نشست سالانه روسای بانکهای مرکزی، تحولات سیاسی و نیز اعلام شاخصهای مهمی از اقتصاد آمریکا، اروپا و چین منجر به بروز نوساناتی در بازارهای مالی و کالاها از جمله طلا شد. به دنبال گرد هم آمدن وزرای خارجه آلمان، روسیه، اوکراین و فرانسه، تلاش مقامات بینالمللی با هدف کاستن از تنشها در اوکراین از نگاه سرمایهگذاران دور نماند و موجب شد نه تنها سطح ریسکپذیری در اولین روز هفته افزایش یابد بلکه با کاهش نگرانیها از بحران سیاسی موجود، توجه آنها بیشتر معطوف به اوضاع اقتصادی در جهان شود. در این شرایط با اینکه انتشار شاخص مثبتی از وضعیت مسکن در آمریکا نوید ادامه روند بهبود اقتصادی در کشور مزبور را میداد، اما تهدید رکود در منطقه پولی یورو همچنان نگرانکننده به نظر میرسید.
به علاوه با نزدیک شدن به نشست سالانه روسای بانکهای مرکزی که قرار بود در روزهای پایانی هفته برگزار شود، از آنجا که بازار حتی نسبت به گمانهزنیهای افراد در مورد زمان تغییر نرخ بهره فدرال رزرو و امکان اجرای سیاستهای انبساطی بیشتر از سوی ECB واکنش نشان میداد به نوعی کاملا مشهود بود حساسیت بالایی نسبت به این رویداد وجود دارد و سرمایهگذاران انتظار دارند به مسائل مهمی درخصوص برنامههای بانکهای مرکزی آمریکا و اروپا پرداخته شود. روز دوشنبه رشد بازارهای سهام و شاخص دلار همراه با افزایش خوشبینی نسبت به حل بحران سیاسی در اوکراین و عراق از تقاضا برای طلا بهعنوان کالایی با حاشیه ایمنی بالاتر کاست و معاملهگران را به سمت سرمایهگذاری در داراییهای پرریسکتر سوق داد. در این میان افت خرید فیزیکی از سوی چین و هند و انتظار مصرفکنندگان برای کاهش بیشتر قیمت طلا نیز فشار رو به پایین مضاعفی بر بهای آن وارد ساخت.
انتشار گزارشهای رضایتبخشی از وضعیت مسکن و تورم در آمریکا همراه با اعلام خبرهای مطلوبی از رشد درآمد برخی شرکتها از جمله بیاچپی بیلیتون امیدواریها از ادامه روند ثبات اقتصادی در آمریکا را تقویت کرد و به بازارهای روز سهشنبه رونق بخشید. در واقع افت شاخص CPI که از شاخصهای تورمی است به نوعی حکایت از این داشت که فدرال رزرو قادر است نرخ تورم را حدود 2 درصد کنترل و حفظ کند و این خبر خوبی برای فعالان بازار تلقی میشد. همچنین احتمال تغییر مثبت نرخ بهره فدرال رزرو در آینده نزدیک بر ارزش دلار افزود و از تقاضا برای طلا کاست.
اگرچه بنا بر اظهارات مقامات روسیه، مسائل مربوط به کمکهای بشردوستانه کشور مزبور به اوکراین بهطور کامل حل و فصل شده است اما ظاهرا از آنجا که پیشرفتی درخصوص آتشبس و حل بحران سیاسی پس از مذاکرات وزرای خارجه حاصل نشده بود، تا حدودی محافظهکاری در رفتار افراد احساس میشد.
روز چهارشنبه تشدید تنشها در اوکراین و نگرانی از خدشهدار شدن روابط تجاری روسیه و غرب، بازارهای سهام اروپا را به ریزش واداشت چراکه وخامت اوضاع میتوانست تاثیری منفی بر اقتصاد ضعیف منطقه پولی یورو داشته باشد.
از سوی دیگر باتوجه به اینکه نتیجه نشست کمیته فدرال رزرو در این روز نشان میداد بیشتر مقامات ارشد آمریکایی بر سر افزایش زودهنگام نرخ بهره با هم اتفاق نظر دارند، شاخص دلار به صعود خود ادامه داد و فشار رو به پایینی بر بهای طلا وارد آمد.
در واقع چون استدلال آنها این بود که با استناد بر رشد اقتصادی آمریکا، بهتر شدن وضعیت اشتغال و نیز کنترل تورم، زمان آن فرارسیده است روند افزایشی نرخ بهره آغاز شود، خبر مذکور اثر مثبتی بر بازارهای سهام آمریکا گذاشت.
انتشار چندین گزارش رضایتبخش از وضعیت بخشهای تولیدی، مسکن و کار آمریکا در روز پنجشنبه، اگرچه بر احتمال تغییر نرخ بهره فدرال رزرو افزود، اما به این دلیل که امیدواریها از روند بهبود اقتصادی را تقویت میکرد، معاملات سهام را به رشد واداشت و به ادامه کاهش بهای طلا انجامید. ظاهرا همچنان عمده تمرکز فعالان بازار معطوف به نشست روز جمعه روسای بانکهای مرکزی آمریکا و اروپا بود که موجب میشد افراد در عین ریسکپذیری تا حدی جانب احتیاط را نگه دارند تا مبادا غافلگیر شوند.
خانم یلن در سخنرانی روز جمعه خود با محوریت قرار دادن وضعیت بازار کار آمریکا اظهار کرد: بحران مالی اخیر، ارزیابی دقیق وضعیت اشتغال را دشوار کرده است و از این رو به سختی میتوان در مورد زمان تعدیل نرخ بهره نظر قاطع داد. آقای دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا هم هیچ اشارهای به تغییر یا تعدیل سیاستهای انبساطی خود نکرد و همان سخنان قبلی خود از وضعیت منطقه پولی یورو را تکرار کرد.
البته از آنجا که رئیس بانک مرکزی آمریکا بیان داشت ممکن است بازار کار از آنچه که به نظر میرسد قویتر باشد و در نتیجه فدرال رزرو را ناچار به افزایش زودهنگام نرخ بهره کند، شاخص دلار تقویت شد.
بهطور کلی دلایل فوق همراه با نگرانی ناشی از بروز درگیریهای تازه در اوکراین از رونق معاملات سهام کاست و بر تقاضا برای داراییهای مطمئنتری همچون اوراق قرضه آمریکا و آلمان و نیز طلا افزود. در این میان تداوم رکود در اقتصاد ضعیف و شکننده اروپا بر ریسکگریزی سرمایهگذاران تاثیر گذاشت و رشد شاخص دلار و نبود خرید فیزیکی فشار رو به پایینی بر قیمت طلا وارد آورد.
بازار طلا در هفته پیش رو: همانطور که در هفته گذشته شاهد بودیم به این دلیل که سرمایهگذاران با توجه به گزارشهای منتشرشده اخیر، آینده روشنی را برای اقتصاد جهانی به ویژه برای آمریکا متصور شده بودند، تصمیماتشان بیشتر متاثر از گمانهزنیها و خبرهایی بود که ریشه اقتصادی داشتند و کمتر به تحلیل و تاثیر مسائل سیاسی پیرامون خود میپرداختند.
برای هفته آینده با درنظر گرفتن شرایط نسبتا باثبات آمریکا و ناپایدار اروپا و اینکه خانم یلن در مقام رئیس فدرال رزرو هنوز تکلیف معاملهگران را درخصوص زمان افزایش نرخ بهره روشن نکرده است، همچنان پیگیری گزارشها و در عین حال توجه به تقابل تحرکات سیاسی با چشمانداز روشن اقتصادی توصیه میشود.