نگاهي به وضعيت زيرساختي بانكداري الكترونيك در ايران

فناوري هاي بانكداري الكترونيك
1- بانكداري از طريق موبايل
يكي از جديدترين فعاليتهايي كه از سرويسهاي الكترونيكي استفاده ميكند ارايه خدمات بانكي و مالي به مشتريان از طريق تلفن همراه با امكان ارسال و دريافت پيام هاي كوتاه ميباشد.
سرويسي كه مشتريان را قادر ميسازد اطلاعاتي مانند مانده حساب بانكي خود و غيره را از طريق گوشي تلفن همراه خود مطلع شوند. اين كار با امنيت و محرمانهاي بالا صورت ميپذيرد.
نمونهاي از خدماتي كه بانكها بر روي تلفنهاي همراه به مشتريان خود ارائه ميدهند عبارتند از:
چك كردن مانده حساب شخصي
مشاهده چند مبادله مالي آخر كه بر روي حساب خود مشتري انجام شده است.
درخواست صورتحساب
دستور انتقال پول از يك حساب مشتري به حسابهاي ديگر او.
درخواست دسته چك
ارسال پيامهاي كوتاه از طرف بانك به مشتري كه اين پيامها بعنوان SMS شناخته شده است. اين سرويس را ميتوان در سيستم تلفنهاي بيسيم ديجيتالي بر روي شبكه CSM استفاده نمود. با استفاده از سرويس SMS پيامهاي كوتاه (160 حرف) به تلفن همراه فرستاده شده و نمايش داده ميشود.
2- بانكداري بر اساس اينترنت
در اين شيوه بانك ها به مردم امكان مي دهند با ورود به سايت بانك فعاليت هاي مختلفي نظير بررسي وضعيت حساب، گرفتن صورت حساب، ارسال حواله هاي الكترونيكي و ... را انجام دهند. در اين فرايند كاربر يا مشتري بانك حتما بايد از گذر واژه ها و شناسه هاي مورد تاييد بانك استفاده كند.
3- بانكداري بر اساس پست الكترونيك
در اين شيوه تمامي تراكنش ها و اطلاعات مالي و تغييرات مورد نياز از طريق بانك به اطلاع مشتري مي رسد و مشتري مي تواند اقدامات لازم را در كوتاه ترين زمان ممكن انجام دهد.
4- بانكداري بر اساس دستگاههاي پايانه فروش
در اين روش بانكها براي گسترش دسترسي مشتريان به امكانات پرداخت الكترونيك و جلوگيري از حمل و نقل بي مورد پول دستگاه هايي به نام POS يا پايانه فروش در اختيار مراكز فروش قرار مي دهند و به مشتريان امكان مي دهند با استفاده از كارت هاي بدهي خود از فروشگاه ها خريد كنند.
5- بانكداري بر اساس دستگاه هاي خودپرداز
دستگاه هاي خود پرداز يكي از مظاهر بانكداري الكترونيك هستند كه به بانك ها امكان مي دهند با استفاده از دستگاه هاي خودپرداز يا خود دريافت به مشتريان امكان بدهند در ساعت هاي خارج از وقت اداري بتوانند به پول موجود در حساب بانكي خود دسترسي پيدا كنند.
6- بانكداري بر اساس تلفن ثابت
در اين شيوه كه بيشتر براي اطلاع رساني به مشتريان بانك ها استفاده مي شود بانك ها گذر واژه هايي را در اختيار مشتريان خود قرار مي دهند و آنها با استفاده از شماره تلفن مي توانند به تلفن هاي گوياي بانك متصل شوند و اطلاعات حساب خود را به صورت صوتي يا فكس دريافت كنند.
7- بانكداري بر اساس شعب خودكار
شعبه خودكار شيوه جديدي در ارائه خدمات بانكداري است در اين روش سعي شده با استفاده از امكانات نرم افزاري و سخت افزاري مجموعه كاملي براي تامين حداكثر نيازهاي يك مشتري فراهم شود. نيازهايي همچون تبديل پول، دريافت پول خرد يا درشت و... اين شعبه ها معمولا در فروشگاه ها، فرودگاه ها، ترمينال هاي مسافرتي و هتل ها مورد استفاده قرار مي گيرند.
ابزارهاي پرداخت در دنياي الكترونيكي
يكي از راهكارهاي توسعه بانكداري الكترونيكي گسترش دسترسي به ابزارهاي مختلف پرداخت الكترونيكي است. افزايش دسترسي مردم به چنين امكانات و ابزارهايي مي تواند زمينه اجرايي شدن تجارت الكترونيكي را فراهم آورد. از جمله ابزارهاي پرداخت الكترونيكي مي توان به موارد زير اشاره كرد:
1. انـواع كـارتـهـاي بـانـكـي (Debit/Credit Cards, Prepaid Cards , SVC, Charge Card , ...)
2. چك الكترونيكي
3. پول الكترونيكي (Digital Cash)
4. حواله الكترونيكي (درون بانكي, بين بانكي)
5. كارت و يا كوپن مخصوص فروشنده
آنچه در گام اول مهم مي نمايد افزايش سطح آگاهي عمومي از اصطلاحات و كاربري هر يك از ابزارهاي پرداخت مي باشد. در ادامه با تعريف هركدام از اين اصطلاحات آشنا خواهيم شد:
كارت حافظه : يك كارت پلاستيكي است كه روي آن به اندازه مشخص براي مثال چند كيلو بايت حافظه الكترونيكي تعبيه شده و از طريق اتصال به دستگاه مخصوص قابل شناسايي است. كارت تلفن نوعي كارت حافظه محسوب ميشود.
كارت هوشمند : شبيه كارت حافظه، يك كارت پلاستيكي است كه يك قطعه فلزي شامل حافظه، پردازنده و نرمافزار مربوطه روي آن گنجانده شد و ضمن توان پردازش از امنيت بيشتري نسبت به كارت حافظه برخوردار است. سيم كارت تلفن همراه يك نوع كارت هوشمند است.
كارت مغناطيسي: اطلاعات مختصر دارنده كارت در يك نوار مغناطيسي روي كارت پلاستيكي تعبيه ميشود. مليكارت (سيبا) نوعي كارت مغناطيسي است.
كارت پلاستيكي: همانگونه كه از ظاهرش پيداست تنها يك كارت پلاستيكي است كه نوشتههاي روي آن ارزشمند است. كارت خدمات اينترنت يك كارت پلاستيكي است كه نام كاربري و رمز عبور روي آن نوشته شده است.
كارت اعتباري: دارنده اين كارت ميتواند به ميزان اعتباري كه در حساب خود دارد از طريق اين كارت خريد كند و يا پول دريافت نمايد. ممكن است مبلغ اعتبار فرد بيش از مبلغ سپرده فرد باشد. كارتهاي اعتباري دو نوع هستند.
الف- كارتهاي محدودي كه توسط برخي شركتها براي خريد از محصولات شركتهاي طرف قرارداد عرضه ميشود كارت هاي ارائه شده از سوي شركت ثمين از اين دسته هستند.
ب ـ كارتهاي اعتباري عمومي كه توسط بانك عرضه ميشود و همه جا قابل استفاده است.
كارت موجودي حساب: كارتي كه با حساب شخصي در بانك ارتباط دارد و به كمك آن ميتوان موجودي را مستقيماً از بانك (دستگاه خودپرداز) دريافت نمود و يا مبلغ مورد نظر را مستقيماً از آن پرداخت كرد. در اين روش بيش از سپرده نميتوان هزينه كرد. كارتهاي بانكهاي كشور از اين نوع هستند.
كارتهاي اعتباري و موجودي حساب ممكن است به صورت مستقيم در دستگاههاي پرداخت خودكار مورد استفاده قرار گرفته و يا در اينترنت به كار گرفته شوند.
بر خلاف عرف عمومي كه كليه كارت هاي مورد استفاده در جامعه را كارت اعتباري تلقي مي كنند، كارت هاي بانكي را معمولاً از ابعاد مختلفي همانند نوع تكنولوژي، دامنه كاربرد و چگونگي تسويه، به اشكال مختلف دسته بندي مي كنند كه انواع كارت ها بر مبناي چگونگي تسويه به شرح زير قابل تقسيم است:
كارت هاي بدهكار (DEBIT CARDS)
كارت هاي اعتباري(CREDIT CARDS)
كارت هاي هزينه(CHARGE CARDS)
دارنده كارت نقدي در ابتداي هر دوره يا ماه مقداري وجه نقد در حساب كارت خويش واريز مي نمايد و بدين ترتيب شركت كارت را بدهكار مي سازد و به تدريج با خريد خود از فروشگاه هاي طرف قرارداد شركت، كارت آن را هزينه مي كند، به همين دليل آن كارت را بدهكار نيز مي نامند. شركت كارت نقدي از باقي ماندن مقداري از پول هاي مشتريان براي مدتي ولو كوتاه در حساب هاي خويش براي سرمايه گذاري و دادن اعتبار و تسهيلات استفاده مي كند و سود مي برد. براي آن كه كارت نقدي جاذبه داشته باشد و به تدريج بستر فرهنگي خود را پيدا كند مي بايستي براي خريداري توسط كارت تخفيف هايي در نظر گرفته شود. در عين حال شركت كارت نقدي بايستي فروشگاه ها را نيز حمايت كند تا آنان به ارائه خدمات بهتر به مشتريان تشويق شوند. همكاري يا عدم همكاري فروشگاه ها كه اصطلاحاً مشترك ناميده مي شوند، نقش عمده اي در توفيق يا شكست اين حركت دارد.

اپلیکیشن اندروید تلگرام اینستاگرام