آیا شبکههای آنلاین و انجام بازیهای کامپیوتری توسط کودکان و نوجوانان، نوعی تهدید برای سلامتی آنان بهشمار میرود؟
آیا شبکههای آنلاین و انجام بازیهای کامپیوتری توسط کودکان و نوجوانان، نوعی تهدید برای سلامتی آنان بهشمار میرود؟
سوزان گرینفیلد، عصبشناس برجسته انگلیسی و مدیر انستیتوی سلطنتی، درآخرین مناظرهاش در مجلس اعیان به سنجش این خطرات احتمالی پرداخت و درمورد تأثیر سوء فعالیتهای آنلاین بر ساختار مغزهای جوان و احتمال ایجادتغییرات اساسی در مغز به وسیله دنیای آنلاین هشدار داد. درحالیکهنگرانیها در مورد حضورکودکان در دنیای مجازی به استفاده نادرست آنها ازاین فضا برای بازدید از سایتهای نامناسب و عدم تحرک کافی به دلیلوابستگیشان به کامپیوتر خلاصه میشود، بارونس گرینفیلد در موردپیآمدهای نگرانکنندهتری هشدار میدهد. خانم گرینفیلد در مجلس اعیاناعلام کرده است، بررسی ارتباط احتمالی میان افزایش تعداد بیماران مبتلا بهدرخودماندگی، یعنی نوعی اختلال رشدی که با رفتارهای ارتباطی، کلامیغیرطبیعی مشخص میشود، با رواج روز افزون استفاده از کامپیوتر میتواندنتایج معنی داری در برداشته باشد.
خانم گرینفیلد میگوید: «گفتگو در دنیای حقیقی مؤلفههای متعددی دارد،همانند حساسیت به تن صدا، استفاده از حرکات دست و صورت برای بیان بهترمنظور، عطر و بوهای موجود در محیط و هر آنچه که میتواند، ناخودآگاه ما راتحت تأثیر قرار بدهد.
علاوه بر این، مطابق متون روانشناسی و در حقیقت، گفتگوهایی که با افرادمختلف داشتم، ما برای انتقال مفاهیم به مخاطب، سعی میکنیم گفتگو را بادرک او منطبق کنیم. میبینید که هیچ کدام از این مهارتها زمان بحث درشبکههای اجتماعی به کار نمیآیند. فهم اینکه چطور ممکن است، این شکلزندگی روزمره، مغز یا فراتر از آن ذهن انسانهای امروزی را تحتالشعاعقرار ندهد و آنها را متفاوت از نسل های پیشین نکند، دشوار است».
او همچنین احتمال میدهد، درصد بالای تشخیص بیش فعالی - کمبود توجه، ممکناست، با غرق شدن دنیای ما در صفحههای نمایش تلویزیون، کامپیوتر وتکنولوژیهایی از این قبیل مرتبط باشد.
دو هفته پیش، خبری در مجله «بیولوژیست» چاپ شد که احتمال میداد، کاهشروابط چهره به چهره بتواند رویه عملکرد ژنها را تغییر دهد، مقاومت دستگاهایمنی بدن را پایین بیاورد، تغییرات هورمونی در فرد ایجاد کند و حتیفرایند خونرسانی توسط رگها را دچار مشکلاتی بکند، که به گفته اریکسیگمان، نویسنده این مقاله، میتواند سلامت فرد را با بیماریهای خطرناکیهمانند سرطان، سکته های قلبی یا مغزی، بیماریهای قلبی و حتی جنون تهدیدکند. کاملا واضح است که مردم زمان بیشتری را صرف فعالیتهای آنلاینمیکنند و شبکههای اجتماعی هم این میان از اقبال روزافزونی برخوردارند،حتی بی بی سی وبسایتی به نام «my CBeebies » دارد، که به کودکان اجازهمیدهد، آواتار مورد علاقهشان را طراحی کنند.
● بیمار و تنها در خانه
تعدادی از تحقیقات، نگاهی به نقش منفی انزوای اجتماعی در سلامت افرادداشتهاند: از بالا بردن احتمال بیماریهای قلبی - عروقی گرفته تا مرگناگهانی، تنها بودن انتخاب چندان مناسبی بهنظر نمیرسد. اما اینکهکامپیوتر و اگر دقیقتر بخواهیم بگوییم شبکههای اجتماعی، به انزوای افراددامن میزنند یا نه به بهبود آن کمک میکنند، نکتهای است که جای بحثدارد. سخنگوی مرکز تحقیقات سرطان انگلستان تأکید میکند، هیچ دلیلی مبنیبر ارتباط معنیدار بین سرطان و فعالیت در فیسبوک وجود ندارد!
استفاده از شبکههای اجتماعی کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان را بهبودمیبخشد، چون برای آنها شانس ارتباط با دیگر مبتلایان به این بیماری رافراهم میکند.
بارونس گرین فیلد در خلال صحبتهایش به این نکته هم اشاره میکند که افرادمبتلا به درصدهای متفاوتی از بیماری درخودماندگی، در دنیای مجازی بهشکل ویژهای احساس راحتی و امنیت میکنند. پروفسور دیوید اسکاس از بخشعلوم رفتاری مؤسسه سلامت کودکان میگوید: « خانم گرین فیلد در این مورد حقدارد، اما برای تحلیل آن، مسیر درستی را انتخاب نکرده است. میدانیم کهکودکان و نوجوانان مبتلا به درخودماندگی در ارتباطات اجتماعی مشکل دارند،در حالیکه ممکن است توانایی خوبی در شمرده صحبت کردن داشته باشند. آنهانیاز به ارتباط دارند و دنیای مجازی این شانس منحصر به فرد را به اینافراد میدهد. در مورد بیش فعالی - کمبود تمرکز، این درست است که بابچههایی که نمیتوانند روی کار با کامپیوتر تمرکز کنند، برخورد داشتهام.اما به نظر میرسد، این وسیله امکانی برای تمرکز به آنها میدهد که مدرسهو دروس آن از ایجادش عاجزند. تعداد زیادی از این بچهها، شرایطشان رابسیار نا امیدکننده میدانند و به راهی برای کنترل آن نیازمندند، آنها بهتمرکز احتیاج دارند».
● ارتباط درون خانه و بیرون از آن
با این که نگرانی عمیق بارونس گرینفیلد در مورد نسل خودشیفتهای که تواندرک دیگران و همصحبتی با آنها را ندارد، باعث ترس پدران و مادران از اینقضیه شدهاست، هلنا گلدبرگ، روانشناس و نویسنده کتاب « نجات کودکی : بازیو آزادی در سالهای ترس» حرفهای دیگری برای گفتن دارد.
« زمانی که به احتمال زیاد نیاز داریم، سئوالهای به مراتب سختتری ازخودمان در مورد روابط با فرزندانمان بپرسیم، تکنولوژی هدف سادهایست،البته این درست است که در دنیای ایدهآل، بچهها میتوانند دوستیها وبازیهایشان را جایی بیرون از خانه و دور از نگاه همیشه نگران والدیندنبال کنند. با این نگاه دیگر، شبکههای اجتماعی بد یا مخرب به نظرنمیرسند، در هر حال آنها نباید تنها راه ارتباطی کودکان با یکدیگر باشند.بیایید اجازه ندهیم مشکلی که هنوز گرفتارش نشدهایم، اینقدر بیجهت بزرگ واغراق آمیز جلوه کند».
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------بیبیسی- ترجمه: محبوبه عمیدی
۱۹ آبان ۱۳۸۸ ساعت ۱۱:۳۹:۳۰ قبل از ظهر