● ماده ۳ آیین نامه تضمین برای معاملات دولتی
▪▪▪ انواع ضمانت های معتبر در معاملات دولتی به شرح زیر است :
▪ ضمانت نامه بانكی
▪ ضمانت نامه بیمه ای
▪ وجه نقد
▪ سفته با امضای صاحبان امضای مجاز با مهر شركت
▪ سایر ضمانت نامه ها شامل :
۱- ضمانت نامه های صادر شده از سوی موسسات اعتباری غیر بانكی كه دارای مجوز لازم از طرف بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران هستند.
۲- وثیقه ملكی معادل نود درصد (۹۰%) ارزش كارشناسی رسمی ان .
۳- اوراق مشاركت ( بی نام ) منتشر شده از سوی وزارتخانه ها , موسسات
دولتی م شركت های دولتی , شهرداری ها و موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی
كه از سوی دولت یا بانك ها تضمین شده باشد.
۴- سهام شركت های سهامی عام پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به ماخذ هفتاد درصد (۷۰%) ارزش روز آن .
۵- مطالبات قطعی شده قراردادها از سوی دستگاههای اجرایی و ذی حسابان مربوط.
● تعریف ضمانت نامه بانكی:
ضمانتنامه بانكی، تعهد غیرقابل‌برگشت یك بانك به پرداخت وجه مورد ضمانت،
در صورت عدم ایفای قرارداد توسط یك شخص ثالث است. این شخص ثالث، فروشنده
یا متعهد انجام قرارداد می‌باشد. تحت شرایط ضمانتنامه، بانك باید وجه
ضمانتنامه را با اولین درخواست، مشروط به اینكه شرایط مندرج در ضمانتنامه
محقق شده باشد، پرداخت نماید. معمولاً قوانین كشوری كه ضمانتنامه در خاك
آن صادر گردیده است طبق رویه معمول، ناظر بر اجرای شروط آن ضمانتنامه است.
● معرفی چند نوع ضمانتنامه
۱ - ضمانتنامه شركت در مناقصه: (Tender Guarantee)
۲ - ضمانتنامه حسن انجام كار : (Performance Guarantee)
۳ - ضمانتنامه پیش پرداخت : (Advance Payment Guarantee)
۴ - ضمانت نامه های گارانتی و استرداد كسور وجه الضمان
● ضمانتنامه شركت در مناقصه: (Tender Guarantee)
هنگامی كه یك خریدار انجام یك كار یا خرید یك نوع كالا را به مناقصه
می‌گذارد، برای آنكه مطمئن گردد كه شركت‌كنندگان در مناقصه پیشنهادات
سنجیده‌ای را ارایه می‌دهند و واقعا قصد انجام كار را دارند، از آنها
می‌خواهد كه ضمانتنامه‌ای به همراه پیشنهاد خود ارایه دهند تا پیشنهاد
آنها قابل بررسی باشد. بنابراین ضمانتنامه شركت در مناقصه وسیله‌ای است كه
ریسك خریدار را در این مورد پوشش داده و حتی‌المقدور شركت‌كنندگان در
مناقصه را از دادن قیمت‌هایی كه از عهده اجرای آن بر نمی‌آیند، برحذر
می‌دارد. ضمانتنامه شركت در مناقصه دارای مشخصات زیر است:
مبلغ ضمانتنامه معمولاً یك تا پنج درصد ارزش كل قرارداد مورد ضمانت می‌باشد.
دوره اعتبار یا مدت ضمانتنامه، تا زمان عقد و امضای قرارداد و یا ارایه
ضمانتنامه حسن انجام كار است كه بطور معمول سه تا شش‌‌ماه به طول
می‌انجامد.
بنابر آنچه گفته شد، ادعای وجه ضمانتنامه شركت در مناقصه، به علل زیر ممكن است انجام شود:
در صورتیكه شركت‌كننده در مناقصه پس از برنده شدن، از قبول قرارداد
خودداری ورزد (یعنی از امضای قرارداد فروش یا انجام كار خودداری كند).
ضمانتنامه حسن انجام كار را پس از عقد قرارداد ارایه ندهد.
پیشنهاد خود را قبل از سررسید آن پس بگیرد.
● ضمانتنامه حسن انجام كار : (Performance Guarantee)
ضمانتنامه حسن انجام كار بدین منظور طرح ریزی شده كه اطمینان كافی به
خریدار كالا یا خدمات در مورد انجام آن، براساس شرایط قرارداد و در زمان
مقرر، بدهد.
بر اساس ضمانتنامه حسن انجام كار، بانك صادركننده ضمانتنامه متعهد می‌شود
در صورتیكه ضمانت‌دهنده تعهدات خود را بر اساس شرایط قرارداد انجام ندهد،
با اولین درخواست كتبی خریدار، وجه ضمانتنامه را به او یا به حواله كرد او
پرداخت نماید.
مدت اعتبار این نوع ضمانتنامه معمولا تا زمان تحویل كامل كالا و یا تا
زمان راه‌اندازی نهایی پروژه و یا كارخانه پس از راه‌اندازی آزمایشی آن
است و طول زمان مزبور حدود دو سال و یا بیشتر است.
● ضمانتنامه پیش پرداخت : (Advance Payment Guarantee)
در بعضی از قراردادها فروشنده درخواست می‌نماید كه درصدی از ارزش كالای
مورد قرارداد به صورت پیش‌پرداخت به او داده شود. به همین منظور برای آنكه
اطمینان كافی وجود داشته باشد كه فروشنده در مقابل وجه دریافت شده، كالا
را تحویل خواهد داد، از او خواسته می‌شود ضمانتنامه‌ای در قبال دریافت
پیش‌پرداخت ارایه نماید.
مدت زمان اعتبار ضمانتنامه پیش‌پرداخت معمولا تا زمانی است كه قرارداد
اجرا گردد و در اعتبارات اسنادی تا پایان سررسید اعتبار می‌باشد.
مبلغ پیش‌پرداخت بسته به توافق طرفین متغیر بوده ولی معمولا حدود ۵ تا ۲۵ درصد كل مبلغ اعتبار است.
● ضمانت نامه های گارانتی و استرداد كسور وجه الضمان
الف) ضمانت نامه گارانتی: این گونه ضمانت نامه از سوی بانك در هنگامی كه
از جانب صادر كننده برای زمان معینی تضمین و گارانتی روی كار مورد تعهد در
قرارداد یا كالا بعد از انجام تعهد یا تحویل كالا داده شده است صادر می
گردد. مدت ضمانت كار عبارت است از مدتی كه در خلال آن صادر كننده هنوز در
قبال حفظ, بهره دهی مطلوب و استحكام كار صورت گرفته مسئولیت دارد.
ب) ضمانت نامه استرداد كسور وجه الضمان: به عنوان یك امر عرفی, هنگامی كه
خریداری مبادرت به خرید اقلام كلان از مالهایی می كند, درصدی از قیمت كالا
را تا وقتی كه تعهد فروشنده كاملا انجام پذیرد نزد خود نگه می دارد. عدم
پرداخت و نگهداری درصدی از مبلغ كالا یا كار موجب ایجاد مصونیت برای
خریدار در هنگامی می شود كه قسمتی از تعهد انجام گرفته معیوب باشد و نیاز
به انجام مجدد داشته باشد. وقتی كه قرارداد كاملا به انجام رسید, فروشنده
انتظار دارد كه درصد پرداخت نشده به وی پرداخت گردد لكن خریدار ممكن است
هنوز این واهمه را داشته باشد كه چنانچه درصد باقی مانده را پرداخت كند
فروشنده خود را از مسئولیت در قبال خدماتی كه در ضمن و خلال مدت تضمین كار
باید ارائه دهد فارغ بداند و در این زمینه كوتاهی كند.
به منظور جلب اطمینان خریدار و نیز دریافت درصد باقیمانده از قیمت, بانك
می تواند ضمانت نامه استرداد كسور وجه الضمان صادر كند.بدین وسیله به
خریدار از جانب فروشنده تضمین دهدكه چنانچه فروشنده از انجام تعهدات بعد
از قرارداد قصور كند. خسارت(وجه الضمان) را به خریدار بپردازد.
● مراحل انجام كار و مدارك مورد نیاز برای تهیه ضمانتنامه بانكی
۱- ارایه مدارك زیر
- برگ تقاضای استفاده از تسهیلات، متضمن اطلاعاتی در خصوص سابقه و زمینه فعالیت، مبلغ دقیق، مدت ضمانتنامه، نام ذینفع و غیره
- اساسنامه، شركتنامه، اظهارنامه ثبت شركت‌ها و كلیه آگهی‌های تغییرات
مندرج در روزنامه رسمی كشور، آخرین صورتجلسه مجمع عمومی كه به تأیید اداره
ثبت شركت‌ها رسیده باشد
- تصویر و اصل كارت بازرگانی معتبر و نیز كارت كد اقتصادی شركت
- تصویر شناسنامه مدیران شركت
- تصویر و اصل صورت‌های مالی مربوط به دو سال گذشته شامل: ترازنامه،
صورت‌حساب سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و ضمائم آنها یا آخرین تراز
آزمایشی چهار ستونی
- گزارش بازرس قانونی و حسابرسی شركت مربوط به دو سال گذشته
- تصویر و اصل موافقت اصولی، جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری (در خصوص واحدهای تولیدی)
- تصویر و اصل آخرین قبوض آب، برق، گاز و تلفن اقامتگاه قانونی شركت و كارخانه (كارگاه)
- تصویر و اصل قرارداد اجاره‌نامه رسمی سال جاری یا سند مالكیت مربوط به
اقامتگاه قانونی شركت و كارخانه (كارگاه) همراه با درج آدرس دقیق در ظهر
تصویر
۲- اعلام مكتوب میزان تسهیلات دریافتی از سیستم بانكی به تفكیك هر بانك با ذكر مانده بدهی فعلی
۳- واریز نیم در هزار مبلغ تسهیلات درخواستی به حساب بانك به عنوان كارمزد
پذیرش و ارایه سند مربوطه (كارمزد مذكور در هر صورت نباید كمتر از یكصد
هزار ریال باشد و غیرقابل استرداد خواهد بود)
۴- ارایه پاسخ استعلام بعمل آمده از حوزه مالیاتی
۵- گشایش حساب جاری فعال نزد بانك