طبقهبندی كانیها
ممكن است برپایهی چگونگی شكلگیری آنها انجام شود. بر این
اساس، آنها را به كانیهای ماگمایی، رسوبی و دگرگونی طبقهبندی میكنند. روش دیگر
برای طبقهبندی كانیها، توجه به تركیب شیمیایی آنهاست كه در اینجا مورد توجه
است
1) سلیكاتها:
از تركیب شدن سیلیسوم، اكسیژن و یك یا چند فلز به دست میآیند.
به دو دستهی سیلیكاتهای تیره(دارای آهن و منیزیم) و سیلیكاتهای روشن(بدون آهن و
منیزیم) تقسیم میشود. الوین، پیروكسین، آمفیبول، میكای سیاه، تورمالین، تالك،
سرپانتین و آزبست، نمونههایی از دستهی نخست، كوارتز، فلدسپات، میكای سفید و
كائولینیت، نمونههایی از دستهی دوم هستند.
(2سولفاتها: از تركیب
شدن اكسیژن، گوگرد و یك یا چند فلز به دست میآیند. حدود 150 كانی از این گونه
وجود دارد كه انیدریت، ژیپس، باریت و آلونیت از آنها هستند.
(3كربناتها:
از حل شدن دیاكسیدكربن در آب باران، اسید كربنیك به دست میآید
و این اسد یون بیكربنات را به وجود میآیورد. از تركیب
شدن این یون با یونها مثبت فلزی، حدود 70 گونه كانی كربناتی به وجود آمده است.
كلسیت، دولومیت، منیزیت، سیدریت، اسمیت سونیت، سروزیت و مالاكیت از آنها هستند.
(4فسفاتها: از تركیب
شدن فسفر، اكسیژن و یك یا چند فلز به دست میآیند. آپاتیت و فیروزه نمونههایی از
این دسته هستند.
(5هالیدها:
تركیبهای گوناگونی از هالوژنها، یعنی كلر، فلئور، برم و ید
با یك فلز هستند. هالیت، سیلویت و فلئوریت از این دستهاند.
(6سولفیدها: تركیبی از
گوگرد با یك فلز هستند. بیش از 200 نوع سولفید در طبیعت پیدا شده كه گالن، پیریت،
اسفالریت وكالكوسیت از آنها هستند.
(7اكسیدها: از تركیب
شدن اكسیژن با یك فلز به دست میآیند. یخ، هماتیت، مانیتیت، لیمونیت و كورندوم از
این دستهاند.
(8عنصرها: از بین
همهی عنصرهایی كه در زیمن پیدا میشود، فقط حدود 20 عنصر به صورت خالص میتواند
سازنده ی كانی باشند. طلا، نقره، مس، كربن و گوگرد از این
دستهاند.