شمارش معکوس برای اتمام پروژه مسکن مهر در حالی شروع شده که حدود نیمی از دومیلیون و ۲۱۵ هزار واحد هدف گذاری شده بر عهده دولت یازدهم قرار گرفت و ۳۰۰ هزار واحد باقی مانده است. این در حالی است که دولت قبل در نظر داشت سالیانه دو میلیون واحد مسکن مهر بسازد.
عدم تامین بودجه زیرساختها و خدمات روبنایی مسکن مهر که در واقع مهمترین مشکل این طرح محسوب می شود، روند افتتاح واحدها را با کندی مواجه کرد تا ثابت شود دولتها سازندگان خوبی نیستند و شاید بهتر است نبض ساخت و ساز مجددا در دست بخش خصوصی قرار گیرد؛ بخشی که در حال حاضر و پس از مشکلاتی که مسکن مهر برای اقتصاد مسکن به وجود آورد در رکود به سرمی برد.
۱۴۸ هزار واحد درگیر مشکلات زیرساختی
اما بر اساس آخرین اعلام قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در طرح مسکن مهر آمار واحدهای مسکن مهر واگذار شده تا کنون یک میلیون و ۹۲۰ هزار واحد است. از این تعداد یک میلیون و ۷۷۲ هزار واحد مورد بهره برداری متقاضیان قرار گرفته و از علت های بهره برداری نشدن از ۱۴۸ هزار واحد مسکن مهر واگذار شده نبود خدمات زیرساختی مناسب است.
احمد اصغری مهرآبادی، تامین زیرساخت های مورد نیاز و متناسب برای بهره برداری را مهم ترین دغدغه و اولویت دولت یازدهم دانست و تاکید کرد که دولت بدون تامین این زیرساخت ها مسکن مهر را تحویل متقاضیان نمی دهد.
لزوم پرهیز از سیاسی کاری در مسکن مهر
همچنین مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید طی روزهای اخیر با بیان اینکه رفع مشکلات متقاضیان و شهروندان مسکن مهر شهرهای جدید همیشه در اولویت کاری ما بوده است، بیان کرد: مشکلات مسکن مهر مربوط به این دولت نمی‌شود که بخواهیم با آن سیاسی برخورد کنیم، مسکن مهر مشکلات زیر ساختی دارد که در گزارش کمیسیون اصل نود به صورت کارشناسی و منصفانه تشریح شد و اینگونه برخوردها و تحلیل‌های جناحی، فقط به مشکلات موجود دامن می‌زند.
محسن نریمان افزود: واگذاری اراضی نامناسب برای احداث مسکن مهر، ضعف خدمات زیربنایی و روبنایی لازم از جمله آب، فاضلاب، بیمارستان، مدرسه و فضای سبز، ضعف فنی و اجرایی در عملکرد پیمانکاران و مجریان طرح مسکن مهر و گاهی پایین بودن کیفیت ساخت و سازها، عدم نصب انشعابات آب برق، گاز و فاضلاب و همچنین عدم توجه به ظرفیت جمعیت پذیری و جمعیت موجود شهرهایی که در آن مسکن مهر پیش بینی شد از جمله ایرادها در اجرای این طرح بوده است.
قرار بود مسکن مهر ۱۸ ماهه تحویل صاحبان شود
مدیر عامل شرکت عمران شهرهای جدید تصریح کرد: پروژه مسکن مهر با تعهد ساخت دومیلیون واحد در زمان تصدی دولت گذشته آغاز شد و قبل از این که به سرانجام برسد، تحویل دولت یازدهم شد. آن هم در حالی که بر اساس برنامه و طبق تعهدات و ضوابط باید همه واحدها حداکثر در بازه زمانی ۱۲ تا ۱۸ ماه تحویل صاحبانشان می‌شدند. به این ترتیب پروژه مسکن مهر در حالی به دست دولت یازدهم رسید که از آغاز عملیات ساخت گروهی از آنها سالهای زیادی می‌گذشت. دلایل این تأخیر و تعویق را هم می‌توان عدم برنامه‌ریزی و کنترل در مرحله آغاز به کار؛ مشکلات تعاونی‌ها، نبود متقاضی به میزان ساخت و ساز صورت گرفته، تأمین تسهیلات بانکی و آورده اندک مردم دانست.
نریمان با اشاره به اینکه براساس برنامه‌ریزی‌های ما تمامی مسکن مهر شهرهای جدید تا پایان سال جاری و ۶ ماه اول سال بعد آماده خواهد شد، تآکید کرد: اینکه ما در پروژه مسکن مهر پردیس مشکلاتی داریم کاملا درست است، اما دلیل اصلی این مشکلات کلنگ زنی دیر هنگام پروژه ها در پردیس بود. کمتر از شش ماه از عمر دولت قبل باقی مانده بود که کار ساخت ۸۰ هزار واحد مسکن مهر را در شهر جدید پردیس شروع کردند.
جانمایی اشتباه
معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه افزود: مشکلاتی از قبیل انتخاب زمین‌ها میان کوه و در جایی نامناسب کار را دشوار کرد. این در حالی است که باید شبکه‌های مناسب آب و گاز رسانی با هماهنگی دستگاه های متولی انجام گیرد و هدف از مسکن مهر فقط ساخت چند صد هزار واحد ساختمان نبود که باید به مسائل شهرسازی هم توجه می شد که در این زمینه هیچ گونه کارشناسی لازم صورت نگرفته بود.
نریمان خاطرنشان کرد: ذکر این نکته خیلی مهم است که بالاترین پیشرفت فیزیکی در سایت‌های مسکن مهر پردیس اتفاق افتاد. با حدود ۳۵ درصد پیشرفت فیزیکی تحویل گرفتیم و تاکنون بالای ۸۰ درصد پیشرفت داشتیم و در سایت‌های مسکن مهر شهرهای جدید کارهای بزرگ زیادی انجام شده‌است و وقتی می گویم پیشرفت ۹۰ درصدی بوده باید توجه کرد که این یک عدد نیست، کار بسیار دشواری را پیش برده ایم.
وی با بیان اینکه در کنار ساختمان سازی باید به حقوق شهروندی نیز توجه شود، گفت: این یعنی فراهم کردن نیازهای ساکنین و تأمین خدمات زیربنایی و روبنایی که حق حداقلی ساکنان یک شهر است و ما بارها اعلام کردیم که قبل از تحویل واحدهای مسکن مهر باید آب، برق، گاز، مدرسه امنیت، مراکز درمانی، ورزشی و ... را برای شهروندان تأمین کنیم.
مسکن مهر تبدیل به حاشیه نشینی مدرن شده است
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه مسکن مهر تبدیل به حاشیه نشینی مدرن شده و این وضعیت را به لحاظ آسیب‌شناسی شهری به شدت تهدید می‌کند، گفت: در شهرسازی برنامه‌ها فقط فیزیکی نیست و نباید فقط مقاومت پی و فونداسیون را در نظر بگیریم، ما باید برنامه ریزی اجتماعی تدوین کنیم که شهر فقرا درست نکنیم. ما در شهرهای جدید با استفاده از مشاوره اساتید دانشگاه و متخصصان یک شهر را با درنظر گرفتن تمام مسائل فرهنگی و اجتماعی بنا می کنیم که باید همین جا باز تاکید کنم که ما در موضوع مسکن مهر، وارث یک سری اقدامات از پیش انجام شده هستیم و در این باره کاری که باید انجام دهیم، آسیب شناسی است.
محسن نریمان در ادامه افزود: شهرسازی یعنی اینکه مجموعه ای سالم وپویا را بسازیم، نه اینکه فقط ساختمان سازی کنیم. یعنی آسیب‌های اجتماعی که ممکن است در سایه جمعیت‌پذیری اتفاق بیفتد را بشناسیم. آسیب‌شناسی کنیم و استانداردهای یک شهر را به لحاظ فنی و انسانی به طور کامل در نظر بگیریم. حس تعلق و آرامش و امنیت خاطر را برای شهروندان ایجاد کنیم.
وی با اشاره به اینکه در سایت‌های مسکن مهر ساخته شده در دولت قبل هم به نوعی دنبال این هستیم که این مشکلات را با مطالعات جامعه شناسی کم و از حاشیه نشینی مدرن جلوگیری کنیم، یادآور شد: ما یکباره با جمعیتی مواجه میشویم که آسیب‌شناسی نشدند و ممکن است منطقه را تبدیل به یک منطقه جرم خیز کند؛ البته ما از تجربه‌های جهانی هم استفاده می کنیم و فاز دوم مطالعات ما در مورد این شهرها روی شهرهای پرند و پردیس است که در حال برطرف کردن مشکلات انها در این زمینه هستیم.
نریمان با تأکید بر رعایت استانداردهای ساختمان سازی در پروژه های مسکن مهر شهرهای جدید گفت: من در مورد ۲۰ درصد از پروژه های مسکن مهر کشور که مسئول آن هستم صحبت می‌کنم و تاکید می‌کنم این واحدها با بخش خصوصی برابری دارد. ۸۰ درصد دیگر را قضاوت نمی‌کنم؛ البته برای بسیاری از پروژه های کشور مشکلات وجود دارد، اما عمومی نیست.
راهکار تهاتر زمین برای تامین مالی پروژه ها
مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید اضافه کرد: به نظر من مسکن مهر اگر کارشناسانه و با ظرفیت اجرا می‌شد، بسیار موفق تر بود که به دلیل بالا بودن حجم ساخت و ساز، نظارت سخت شد، اما در حال حاضر با برنامه ریزی هایی که صورت گرفته، نظارت اجرای پروژه ها بیشتر شده و این مشکلات کاهش پیدا کرده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: ما برای دریافت اعتباری که دولت جهت تکمیل پروژه های مسکن مهر عنوان کرد، پیگیری می‌کنیم و دولت هم تلاش می‌کند از منابع مختلف برای تکمیل این پروژه ها استفاده کند. اگر دولت نتواند اعتبار مستقیم تزریق کند، با استفاده از فروش و تهاتر زمین نسبت به ساخت فضاها و خدمات روبنایی اقدام می کنیم. با بانک مسکن قرار داد بستیم که از روش مدیریت دارایی ها هزار میلیارد تومان برای برطرف کردن نیازهای شهرهای جدید بگیریم. با همین روش و به جای پرداخت پول نقد توانستیم در پرند ۲۱ مدرسه افتتاح کنیم که این مسئله را در دیگر شهرهای جدید کشور هم عملیاتی خواهیم کرد.
نریمان تاکید کرد: ۷۰ درصد فضاهای آموزشی افتتاح شده از ابتدای پروژه مسکن مهر سهم ما بوده و تنها ۳۰ درصد در دولت قبل انجام شده بود. ما تمام تلاش خود را به کار بسته ایم تا با همکاری دیگر دستگاه های خدمات رسان و همچنین متقاضیان محترم هر چه سریع تر واحدهای مسکن مهر شهرهای جدید را با همه امکانات شهروندی تحویل متقاضیان دهیم.