در حاشیه نمایشگاه حمل و نقل و خدمات شهری اگر در بازار اتوبوس، بخشی از تقاضا با حمایتهای دولتی شکل میگیرد در بازار مینیبوس میتوان تقریبا تمامی تقاضا را ناشی از حمایتهای دولتی دانست، حمایتهایی که باید در قالب طرحهای نوسازی ناوگان ارائه شود و مدتها است کمرنگ شده و همین موضوع را میتوان یکی از دلایلی اصلی تولید اندک مینیبوس و میدلباس در کشور دانست. البته مینیبوس سازان ایرانی در ششماهه نخست سال شاهد افزایش اندکی در تولیدات خود بودهاند و از این نظر شاید باید سال 95 را سالی خوب برای آنها دانست اما وقتی این آمار را با آمار تولید در سالهای نهچندان دور مقایسه میکنیم مشخص میشود حال و روز مینیبوس سازان کشور تا چه حد وخیم است و همین مسئله میتوان عاملی برای تعطیلی برخی از تولیدکنندگان مینیبوس در کشور باشد. در ششماهه نخست سال در مجموعه 388 دستگاه انواع مینیبوس و میدلباس در کشور تولید شده است که در مقایسه با آمار 330 دستگاهی سال گذشته رشد 17درصدی را نشان میدهد. آمار تولید 338 دستگاه را وقتی در مقابل نام هفت تولیدکننده فعلی این بخش از بازار قرار میدهیم میتوان به عمق فاجعه پی برد ضمن آنکه نباید فراموش کنیم در این سالها نامهای بزرگی همچون سایپادیزل از بازار مینیبوس و میدلباس کنار رفتهاند. وضعیت وقتی بدتر میشود که به یاد آوریم تولیدکنندگان این صنعت پیش از این تولید بیش از 3600 دستگاه را نیز ثبت کردهاند و این مسئله نشان دهنده وجود ظرفیتهای بسیار بالا در این بخش از تولید خودرو است، ظرفیتهایی که قطعا با تولید 300 دستگاهی حتی بخش کوچکی از آن نیز پر نمیشود و همین مسئله باعث شده تولیدکنندگان در این بخش با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کنند.
برنده اصلی بازار بیرونق مینیبوس، شرکت سروش دیزل مبنا است، شرکتی تازه تاسیس که توانسته با اتکا به محصولات هیوندای حضور موفقی در بازار داشته باشد و در ششماهه نخست سال نیز با تولید 138 دستگاه مینیبوس، بهتنهایی بیش از 35درصد از بازار را در اختیار داشته است و این در حالی است که تولیدکنندگان باسابقهای همچون ایرانخودرو دیزل، بهمن دیزل و پیشرو دیزل آسیا در پشت سر این شرکت قرار دارند. نکته جالب توجه در مورد این شرکت، محصول ویژهای است که به بازار عرضه میکند و شاید در نگاه اول برخی با دیده تردید به موفقت آن مینگریستند اما آمار فروش نشان میدهد بازار از مینیبوس عرضه شده توسط این شرکت استقبال کرده است. مینیبوس H350 هیوندای در اصل یک ون بزرگ است که با تعریف سنتی بازار ایران از مینیبوس همخوانی چندانی ندارد و نمونههای مشابه آن را میتوان نمونههای فیات عرضه شده توسط لوتوس و ایویکو عرضه شده توسط زامیاد دانست که البته هر دو از بازار کنار رفتهاند اما سروش دیزل بهخوبی توانسته روند موفقیت این مدل را ادامه دهد و با روند فعلی میتوان پیشبینی کرد تا پایان سال همچنان در صدر این رده باقی بماند.
گروه بهمن با مینیبوس ایسوزو در رتبه دوم این جدول است و با تولید 96دستگاه، هرچند شاهد افت تولید نسبت به مدت مشابه سال پیش بوده اما توانسته سهم 25درصدی از بازار را به دست آورد. پس از این شرکت نوبت به ایرانخودرو دیزل میرسد که با مینیبوس آرین که در اصل نمونههایی بهروز شده از مینیبوسهای قدیمیتر هیوندای است توانسته با تولید 86دستگاه جایگاه سوم را به دست آورد هرچند این شرکت نیز افت تولید را تجربه کرده است. در میان تولیدکنندگان مینیبوس در دو شرکت هوراند خودرو دیزل و لوتوس شاهد توقف خطوط تولید بودهایم. البته همکاری لوتوس و فیات مدتها است به مشکل برخورده است و در سال قبل نیز این شرکت تنها یک دستگاه مینیبوس تولید کرد اما هوراند خودرو دیزل تا سال پیش هم تلاش میکرد با مینیبوسهای سیترا خود را در بازار حفظ کند اما به نظر میرسد کاهش پیوسته تولید و البته مشکلات کیفی که برای مینیبوسهای این شرکت ایجاد شده سرانجام رمق این تولیدکننده همدانی را گرفت.